فرزانه ترکان: مردم مُصِرانه فضای باز سیاسی می‌خواهند

سرویس سیاسی مستقل: اینکه گروهی از مردم به ویژه زنان مطالبه‌هایی از سیستم دارند، فی‌نفسه نمی‌تواند موضوعی بحرانی تلقی شود. در واقع نکته مهم چیزی جز این نیست که بین جامعه و تصمیم‌گیران باید نوعی تعامل به وجود بیاید تا تقابل جای خود را به تعامل بدهد.

شکل رفتارهای اعتراضی مردم بار دیگر این سؤال را مطرح کرده است که در چارچوب نظام سیاسی و حقوقی جمهوری اسلامی ایران، مردم چگونه می‌توانند اعتراضات و مطالبات خود را بیان کنند؟ قانون اساسی و قوانین عادی چه ظرفیت‌هایی را برای بیان اعتراضات پیش‌بینی کرده‌اند؟ چگونه می‌توان برای احقاق حقوق خود بدون اینکه به همسویی با دشمن و ضدانقلاب متهم شد، راهپیمایی اعتراضی برگزار کرد؟

فرزانه ترکان فعال سیاسی، در گفت‌وگو با «مستقل» می‌گوید، شک نکنید که نسل جوان زنان ما دنبال برهنگی و بی‌بندوباری و بی‌اخلاقی‌ نیست. اگر بچه‌های این دوران را آزاد بگذاریم، حتما اصل و نسب و همچنین اعتقادات و باورهای خودشان را در رفتارهای‌شان لحاظ می‌کنند و قطعا با بی‌اخلاقی‌ها مقابله خواهند کرد.

عضو سابق حزب کارگزاران در ادامه گفت: بحث اصلی این است، در زمان حال شعور اجتماعی و درک و فهم از رویدادهای اجتماعی و سیاسی بسیار بالا رفته است. البته این موضوع در مورد زنان مصداق بیشتری دارد که این فهم بالا و از حقوق اجتماعی باعث ایجاد مطالبه‌هایی شده است که متاسفانه در سال‌های گذشته بدون‌پاسخ مانده است. اگر آن قسمتی از مطالبه‌هایی که به‌حق هستند، چه در مورد آزادی‌های فکری، چه در مورد آزادی‌های فردی و چه در مورد آزادی‌ها در فضای باز سیاسی فراهم می‌شد، دیگر شاهد اعتراض‌هایی که غالبا از جانب نسل جوان صورت می‌گیرد، نبودیم. در واقع وقتی افکار عمومی به این ذهنیت برسد که با فضایی بسته روبرو است و اجازه ندارد سلیقه و تفکرش را مطرح کند، مشکلی پیش می‌آید که اکنون متحمل شده‌ایم. در این بین، زنان بیشترین و جدی‌ترین مطالبه‌ها را دارند و به همین دلیل حکومت هم لازم است، خواسته‌های زنان را مورد توجه قرار بدهد.

این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: برای رهایی از این وضعیت بغرنج راهی جز برآورده‌شدن توقع‌هایِ به‌حق مردم نمانده است. اما متاسفانه شاهد هستیم، برخی نمی‌خواهند واقعیت‌ها را ببینند و متاسفانه انتظارات مردم را انکار می‌کنند. یعنی تعدادی از مسئولین فرهنگی و اجتماعی که باید دغدغه حقوق مردم را داشته باشند، اعتراضات را به تعداد محدودی از مردم نسبت می‌دهند یا معترضین را متهم به این می‌کنند که از بدخواهان خارج‌نشین خط می‌گیرند و اینطور می‌گویند که «همه» مردمی که اعتراض دارند با توصیه دشمنان فعالیت می‌کنند. در واقع اگر مساله تمام نشده است، دلیلی جز انکار واقعیت‌ها توسط عده‌ای قلیل از دست‌اندرکاران ندارد. مشکل زمانی رفع می‌شود که تصمیم به واقع‌بینی بگیریم تا از این طریق با آگاهی از مشکلات و معضلات، کارهای لازم را برای اصلاح انجام بدهیم.

البته باید این نکته را هم به‌طور جدی در نظر داشته باشیم که لازم است مطالبه‌های نسل جوان و زنان را به‌طور ویژه بررسی کنیم.

او افزود: مردم مصرانه فضای باز سیاسی می‌خواهند تا از این طریق حق انتخاب داشته باشند. به‌عنوان مثال در انتخابات اخیر مجلس و دولت، شرایط به‌گونه‌ای پیش رفت که اکثریت جامعه گزینه‌ای برای انتخاب کردن نداشتند. طبیعی است که چنین حالتی موجب تک‌صدایی و در نتیجه نارضایتی قشر زیادی از مردم می‌شود. چون مردم احساس می‌کنند طرد شده‌اند. در این بین، مشخصا زنان توقع دارند امکان‌رشد برای‌شان فراهم شود تا بتوانند در تصمیم‌گیری‌ها به اندازه توانایی‌‌ای که دارند، سهیم باشند.

وی درباره اینکه «بعضی‌ها سقف مطالبات زنان را حجاب می‌دانند» اظهار داشت: شک نکنید، نسل جوان زنان ما دنبال برهنگی و بی‌بندوباری و بی‌اخلاقی‌ نیست. اگر بچه‌های این دوران را آزاد بگذاریم، حتما اصل و نسب و همچنین اعتقادات و باورهای خودشان را در رفتارهایشان لحاظ می‌کنند و قطعا با بی‌اخلاقی‌ها مقابله خواهند کرد. ای‌کاش بدانیم با تهمت زدن و نسبت‌های ناروا زدن کاری می‌کنیم که نسل جوان سرخورده و حتی پرخاشگر شود.

فرزانه ترکان در پایان با اشاره به اینکه این روزها دهه‌هشتادی‌ها ابراز وجود می‌کنند، گفت: ما نمی‌توانیم به بچه‌ها بگوییم، هر حرفی که می‌شنوید و هر موضوعی را که می‌بینید، تمام و کمال بپذیرید و بحث‌های سلیقه‌ای نداشته باشید.

 قانون اساسی ایران چه نگاهی به اعتراضات مدنی دارد؟

اصل ۲۷ قانون اساسی می‌گوید طبق اصل ۲۷ قانون اساسی، «تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها، بدون حمل سلاح، به شرط آنکه مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است.» افراد و جمعیت‌ها می‌توانند و حق دارند که سخن خود و مطالبه‌خود را در اجتماعات مختلف و راهپیمایی‌ها بیان کنند. حکومت هم موظف است که امنیت این راهپیمایی‌ها را تامین کند.

به موجب بند ۷ از اصل سوم قانون اساسی، تامین آزادی‌های سیاسی و اجتماعی از وظایف حکومت است. در این بند، کلمه «تأمین» به معنی فراهم کردن نیست بلکه ایجاد امنیت، به‌معنای دقیق کلمه «تأمین» به‌کار رفته است. بنابراین حکومت موظف است که برای راهپیمایی‌های مردم ایجاد امنیت کند.