پکن جانشین واشنگتن می شود؟

میانجیگری چین بین ایران و عربستان سعودی باعث ترس مقامات و رسانه های آمریکایی شده است.

برخی از این رسانه ها معتقدند چین با این اقدام در حال نفوذ در خاورمیانه و اخراج آمریکا از منطقه است. این امر به خصوص زمانی مشخص می شود که توجه کنیم، آمریکا در حال افزایش تنش و نفرت در منطقه است و هیچ گامی در جهت صلح و ثبات بر نمی دارد.

آریل کوهن (Ariel Cohen) در تحلیل اخیرش در نشنال اینترست به این موضوع پرداخته است. در زیر خلاصه ای از تحلیل این تحلیلگر مشهور را می آوریم.

چین جای آمریکا را در خاورمیانه می گیرد؟

توافق ایران و عربستان با میانجیگری چین آزمونی برای قدرت و مهارت واشنگتن است. این چالشی است که به نظر می رسد ایالات متحده نمی تواند از عهده آن برآید.

اوایل ماه جاری، ایران و عربستان سعودی بر سر احیاء روابط دیپلماتیک پس از هفت سال توافق کردند و توافقنامه‌ای را با میانجیگری چین امضا کردند که یک پیشرفت دیپلماتیک برای منطقه است. اما این امر چگونه جایگاه ژئوپلیتیکی آمریکا در منطقه را تحت تأثیر قرار می دهد؟

آنچه مشخص است این است که تنش زدایی بین رقبای اصلی سنی و شیعه خاورمیانه، توانایی چین را برای تقویت جایگاهش در منطقه بهبود می بخشد. این در حالی است که رقابت قدرت های بزرگ در خلیج فارس ممکن است تنش ها را در آنجا افزایش دهد. ایالات متحده برای کمک به متحدان خود جهت خنثی کردن برنامه هسته‌ای ایران و استراتژی‌های منطقه ای تهران مشکل داشته است. همزمان، ایالات متحده اجازه داد تا روابط خود با متحد دیرینه اش یعنی عربستان سعودی بد و بدتر شود.

در تمام این مدت، چین در حال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه بود. بنابراین، در حالی که آمریکا در خواب بود، یک قدرت جدید وارد منطقه غنی از انرژی خاورمیانه شد. به همین دلیل باید گفت، اکنون  وقت بیدار شدن است.

نفوذ چین در خاورمیانه چه معنایی دارد؟

چین از طریق افزایش تجارت و سرمایه گذاری در منطقه توانسته روابط سیاسی و اقتصادی خوبی با کشورهای خاورمیانه داشته باشد. پکن با حفظ جریان نقدینگی ثابت، مشارکت های اقتصادی را به مشارکت های سیاسی تبدیل کرده است. همانطور که انگلیسی ها می گفتند: "سربازان از تاجران پیروی می کنند". سیاست چین هم از اقتصاد آن تبعیت می کند.

هدف اصلی سرمایه گذاری شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، ساخت کمربند و جاده ابریشم جدید و دستیابی به منابع طبیعی در خاورمیانه است.

قراردادهای اخیر چین در رابطه با طرح جاده ابریشم جدید شامل سه بندر، یعنی دو بندر در اسرائیل و یکی در امارات متحده عربی هم می شود. هزاران مایل راه آهن و بزرگراه؛ دوازده قرارداد 5G؛ کارخانه تولید هواپیماهای بدون سرنشین و حتی یک پروژه توسعه در کانال سوئز به ارزش 8.5 میلیارد دلار، همه و همه از جمله طرح های چین جهت توسعه نفوذ اقتصادی و سیاسی خود بوده است. مجموع سرمایه‌گذاری چین در خلیج فارس 137.27 میلیارد دلار است. همچنین سرمایه گذاری چین در سراسر خاورمیانه بین سال‌های 2005 تا 2021 به 213.9 میلیارد دلار رسیده است.

چین همچنین بزرگترین مشتری نفت عربستان سعودی و ایران است، که این موضوع، علاقه پکن به پیشبرد توافق بین این دو کشور را تبیین کرده و توضیح می دهد. لازم به ذکر است که‌ چینی‌ ها با سرمایه‌ گذاری 400 میلیارد دلاری در بخش‌های مختلف از جمله بخش های بانکی، مخابرات، بنادر، راه‌آهن، بهداشت و درمان و فناوری اطلاعات ایران و عربستان موافقت کرده‌اند.

آمریکا از چین عقب‌ افتاد؟

این در حالی است که ایالات متحده از رقیب شرقی خود عقب افتاده است. نویسنده نشنال اینترست تاکید دارد که آمریکا باید با عمق نفوذ تجاری و سیاسی چین کنار بیاید و برای مقابله با اهداف سیاسی روشن پکن استراتژی مناسبی اتخاذ کند. همچنین، ضروری است که‌ ایالات متحده نه تنها برای منافع اقتصادی، بلکه برای منافع منطقه‌ای که مستقیماً بر امنیت ملی او تأثیر می‌گذارد، در خاورمیانه سرمایه‌گذاری زیادی کند.

منبع: خبر فوری