سال ۲۰۲۳ در دام پیشگویی‌های غلط نیفتید

 کوریره دلاسرا (ایتالیـا)

نویسنده: فدریکو رامپینی

 پیش‌بینی‌های سال 2023 را با احتیاط انجام دهید. اگر از سالی که به پایان می‌رسد باید یک درس را یاد بگیرید، آن شکست پیش‌بینی‌هاست و همچنین وارونگی هیجان‌انگیز و ناگهانی همه سناریوها.

 فقط به دوازده ماه پیش برگردید تا به یاد بیاورید: ما در دنیایی زندگی می‌کردیم که از بسیاری جهات دقیقاً برعکس دنیای امروزی بود. ژئوپلیتیک، اقتصاد، انرژی: فهرست سرنگونی‌ها دیدنی است.

از مادر تمام اشتباهات شروع می‌کنم. این به دولت‌های اروپایی مربوط می‌شود که نسبت به نشانه‌هایی نابینا و ناشنوا هستند که نشان می‌دهد ولادیمیر پوتین در حال تدارک حمله نظامی به اوکراین است. این هشدارها چندین بار توسط اطلاعات آمریکا و بریتانیا منتشر شد و خود پوتین مرتباً آن را رد کرد.

دولت‌های اروپایی از روی ساده‌لوحی، فرصت طلبی یا بزدلی، آن‌ها ترجیح دادند انکار پوتین را قبول کنند.

این اشتباه عملاً تا آستانه آن 24 فوریه سرنوشت‌ساز ادامه داشت. ما ده ماه در جنگی بوده‌ایم که یک سال پیش غیرممکن به نظر می‌رسید و اکنون غیر قابل حل به نظر می‌رسد. اما ماجرای پیش‌بینی‌های اشتباه تکمیل نمی‌شود، باید اضافه کنیم که هنوز در بهار امسال، بسیاری از پوتینی‌ها و کریپتوپوتینی‌ها (پس از اینکه گفتند روسیه هرگز حمله نخواهد کرد) به پیش‌بینی پیروزی سریع برای مسکو پرداختند. 

یکی از ایرادات برنامه‌های گفتگوی تلویزیونی این است که آن‌ها تکرار قسمت‌های قبلی را پخش نمی‌کنند: 

اگر فقط اظهارات جنون آمیز هشت ماه پیش آن‌ها مرور شود، چه تعداد از استادان و تحلیلگران از بین می‌روند ...

 در بسیاری موارد دیگر، بازگشت به دسامبر 2021 باعث سرگیجه می‌شود.

یک سال پیش در این زمان، موضوع غالب اقتصاد جهانی مسدود شدن لجستیک در همه سطوح و کمبودهای ناشی از آن بود. در میان اولین گزارش‌هایی که من هنگام ورود به Corriere della Sera امضا کردم، گزارشی وجود داشت که ترافیک فوق‌العاده در بنادر آمریکا، به‌ویژه بنادر ساحل غربی را که تحت تأثیر بهبود ترافیک و تقاضا برای محصولات آسیایی غرق شده بودند، توصیف می‌کرد. کشتی‌ها در صف ایستادند، "در لنگر"، زیرا ترافیک بیش از حد نمی‌توانست توسط بنادر دفع شود، و در ساحل لس‌آنجلس- لانگ بیچ، آن بخش از اقیانوس آرام به یک پارکینگ غول‌پیکر تبدیل شد.

نرخ حمل و نقل دریایی، هم برای کشتی‌ها و هم برای کانتینرها، به شدت افزایش یافته بود و به تورم کمک می‌کرد. تحویل طولانی شد، تاخیر عرضه کل زنجیره را از کارخانه تا مصرف کننده کاهش داد. کمبودها، ترافیک، افزایش قیمت‌ها موضوعات غالب بودند. یکی از بخش‌هایی که بیشترین ضربه را خورد، نیمه‌رساناها، حافظه‌ها و مغز هر محصول الکترونیکی بود. تولید ریزتراشه‌ها نمی‌توانست با تقاضا مطابقت داشته باشد و همین امر کمبودهای دیگری را ایجاد کرد که صنعت خودرو را تحت تأثیر قرار داد، زیرا امروزه یک خودرو پر از نیمه‌رسانا است.

دوازده ماه کافی بود و ما در دنیایی وارونه هستیم. صف‌های کشتی‌ها ناپدید شده‌اند، در جای خود وضعیت برعکس شده است: بسیاری از حامل‌های کانتینر بار نیمه خالی سفر می‌کنند، مالکان کشتی‌ها برخی از مسیرها را به دلیل کمبود مشتری لغو می‌کنند. بخشی از آن واکنش طبیعی پس از پر کردن بیش از حد موجودی توسط توزیع کنندگان است. این اتفاق تا حدودی سیگنال کاهش تقاضای مصرف کننده نهایی است، شاید مقدمه‌ای برای رکود اقتصادی در سال 2023. تا حدی هم این پیامد کندی دومین اقتصاد جهانی، یعنی اقتصاد چین است.

در فهرست تحولات، بهای انرژی جایگاهی ویژه دارد. بهای انرژی از قبل به سبب رونق اندک چین در دوران پسا پاندمی رو به افزایش بود. تقاضای انرژی از سوی پکن مدتهاست که عامل تعیین کننده در بازار به شمار می آید. این امر از ابتدای این هزاره اتفاق افتاده است. جنگ در اوکراین، تبادل تحریم ها میان غرب و روسیه باعث افزایش قیمت ها گردید.

 در ضمن خود قیمت ها اندکی به این دلیل که ذخایر زمستانی پر بودند و اندکی نیز به سبب کند شدن شتاب چین کاهش یافتند.

تعیین سقف قیمت چه در مورد گاز و چه در مورد نفت باعث ایجاد وضعیتی می گردد که قیمت ها از قبل و به نوبه خود رو به کاهش گذارده بودند. برای درک این موضوع که قیمت ها در سال 2023 به کجا خواهند رسید در وهله اول باید ببینیم که اقتصاد چین به کجا می رود.

همین تلنگر با سرعت فوق العاده ای در صنعت نیمه هادی اتفاق می‌افتد. یک سال پیش تعداد بسیار کمی تولید می‌شد، امروز ما در بحران تولید بیش از حد هستیم و بازیگران اصلی جهان از مشکلات اقتصادی شکایت دارند و شروع به اخراج کرده‌اند.

این بازار است، زیبایی: انعطاف‌پذیری اقتصاد سرمایه‌داری باعث می‌شود که کمبودها واکنش‌هایی را برانگیزد که ظرفیت تولید را افزایش می‌دهد، و بنابراین به وضعیت معکوس می‌رسیم که در آن چیزهای زیادی وجود دارد. مورد نیمه هادی‌ها یک مورد شدید است، اما حالا نماد پیروز همه‌گیری به چهره کانون بحران در مدت کوتاهی تبدیل شده است: از آمازون تا فیس بوک تا نتفلیکس، همه کسانی که هنوز در سال 2021 سرشار از ثروت بودند. اکنون اخراج می‌شوند. 

خوش‌بینانه‌ترین پیش بینی‌ها مبنی بر این بود که وضعیت جدید تورم را کاهش می‌دهد، اما شگفتی بزرگ دیگری در راه بود.

عدم قطعیت، بی ثباتی، وارونگی سریع چرخه های اقتصادی، بانک‌های مرکزی را وادار می‌کند تا از روی دید حرکت کنند. 

فدرال رزرو اندازه افزایش نرخ بهره خود را کاهش داد زیرا در مبارزه با تورم شوک "بیش از حد" را در بر داشت. در سال 2020 و تا اوایل سال 2021، قدرتمندترین بانک مرکزی جهان - و پشت سر فدرال رزرو همه خواهرانش مانند بانک مرکزی اروپا - در مسیر تورم نبود. اکنون برخی آن را متهم می‌کنند که در درمان ضد تورم خود برای بازسازی اعتبار آسیب‌دیده‌اش زیاده‌روی کرده است.