تشتت آرا یا تناقض عمدی؟

 این پارادوکس‌ها در گفت‌وگو با «قاسم محبعلی» دیپلمات ارشد پیشین وزارت خارجه و علاوه بر آن اظهار نظرهای مقام‌های آمریکایی طی چند روز گذشته را در ادامه می‌خوانید:

بیانیه رئیس مجلس نمایندگان آمریکا

«نانسی پلوسی»، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده، در واکنش به توافق پنتاگون برای اعزام نیروی بیشتر به خاورمیانه، در پی حملات به نفتکش‌‌ها در دریای عمان و افزایش تنش‌ها بین واشینگتن و تهران، بیانیه‌ای منتشر کرده‌است.

پلوسی می‌گوید «آمریکایی‌ها نباید در مورد حکومت ایران هیچ‌ توهمی داشته باشند، و باید به پاسخگو کردن ایران در قبال رفتارهای خطرناک در منطقه، متعهد باشند. ولی ما باید قوی، باهوش و راهبردی عمل کنیم، و نه عجول و بی‌پروا».

رئیس مجلس نمایندگان آمریکا تاکید کرد که دولت این کشور باید هر تصمیمی که می‌گیرد یا هر برنامه‌ای که دارد را فورا به اطلاع کنگره برساند.

از «جورج واشینگتن» تا دانلد ترامپ

این در حالی است که سناتور «تام کاتن»، در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که «از زمان رئیس جمهور جرج واشینگتن تا دانلد ترامپ، فوری‌ترین راه برای اینکه آتش و خشم نظامی ارتش آمریکا را نشان دهید، این است که در استفاده از آب‌های آزاد و آسمان مداخله کنید و این دقیقا همان کاری است که ایران انجام می‌دهد».

«کاتن» خواستار مداخله و اقدامات  متقابل ارتش آمریکا در مورد تهدیداتی شد که با اقدامات ایران، کشتیرانی و تجارت آزاد را در آب‌های بین المللی در معرض تهدید قرار داده است. او افزوده: «حمله جمهوری اسلامی به کشتی‌های تجاری، مجوزی برای یک واکنش نظامی انتقام‌جویانه است».

یک روز پیشتر، سناتور «لیندزی گراهام»  در توییتی شدیداللحن نوشت که «ایران به خاطر منافعش در حمل و نقل نفت اختلال ایجاد می‌کند. ما باید آماده باشیم تا مجبورش کنیم هزینه سنگینی پرداخت کند».

او تاکید کرد که باید «با هدف قرار دادن ناوها، و اگر لازم شد پالایشگاه‌ها» به اقدامات اخیر جمهوری اسلامی به ویژه حمله به نفتکش‌ها پاسخ داد. او خطاب به دونالد ترامپ گفت: «آقای رئیس جمهور مقابل ایران قوی باشید».

«آدام کینزینگر»، عضو مجلس نمایندگان آمریکا نیز، روز به فاکس نیوز گفت که هفته گذشته و در پی دومین مورد از حمله به نفتکش‎ها طی یک ماه گذشته، خواستار حملات نظامی متقابل به ایران شده است. او گفت که دونالد ترامپ، به اشتباه تاکنون جلوی چنین حملات متقابلی را گرفته است.

منطقه را نا امن‌تر نکنیم!

با این وجود، «نانسی پلوسی» در مورد تصیم تازه، پیامد آن بر افزایش تنش‌ها و افزایش «خطر جدی در خطای محاسباتی از سوی هر یک از طرف‌ها» نگرانی ابراز کرده‌ و می‌گوید «برای کاهش تنش به دیپلماسی نیاز است، بنابر این آمریکا باید به رایزنی با متحدان ما ادامه دهد تا منطقه را به جای ناامن‌تری تبدیل نکنیم».

اما ساعاتی پیش از بیانیه «پلوسی» در روز دوشنبه پیش، «پاتریک شاناهان»، سرپرست وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد بنا بر درخواست «سنتکام»، ستاد فرماندهی آمریکا در غرب و مرکز آسیا، و پس از رایزنی با ستاد کل نیروهای مسلح و مشورت با کاخ سفید، با اعزام یک هزار نیروی جدید به منطقه موافقت کرده‌است.

پیش‌تر نیز ایالات متحده اقدام به ارسال یک ناوگروه و چند بمب‌افکن راهبردی به منطقه کرده بود.

افزایش دوباره نیروها پس از حملات اخیر به دو نفتکش در دریای عمان صورت می‌گیرد. حملاتی که ایالات متحده و برخی از متحدانش، مانند اسرائیل، بریتانیا و عربستان، ایران را مسئول آن معرفی کرده‌اند. پنتاگون در این زمینه تصاویری را هم منتشر کرده که می‌گوید نیروهای سپاه در یک قایق گشتی را نشان می‌دهد که در حال «جدا کردن یک میل عمل‌نکرده از بدنه» نفتکش ژاپنی هستند.

حملات مشکوک

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران اما دست‌داشتن در حملات را رد کرده‌اند و آن را «بسیار مشکوک» توصیف کرده‌اند.

«سرلشگر محمد باقری»، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، روز دوشنبه با رد کردن اتهام در مورد حملات گفت اگر جمهوری اسلامی قصد انجام چنین اقداماتی را داشته باشد، آن را «به صورت علنی و پر قدرت» اعلام خواهد کرد.

اتحادیه اروپا از سوی دیگر خواستار دریافت اطلاعات بیشتری در مورد رخدادها شده‌است. «فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفته: «وقت آن نیست که بدون اطلاعات درست، دست به اقدام عجولانه‌ای زد».

با وجود تنش‌ها، مقام‌های دولت آمریکا تاکید کرده‌اند به‌دنبال راه‌های سیاسی و دیپلماتیک هستند. «مایک پومپئو»، وزیر خارجه آمریکا می‌گوید گرچه «تردیدی وجود ندارد» که ایران مسئول حمله به نفتکش‌هاست، ولی ایالات متحده قصد ندارد تا با تهران وارد جنگ شود و دیپلماسی ادامه پیدا می‌کند.

از سویی رهبر انقلاب در دیدار با «شینزو آبه» اعلام کرد: «ایالات متحده پس از «پنج شش سال» مذاکره «زیر این توافق [برجام] و قرارداد قطعی زده» و «ما به هیچ وجه تجربه تلخ مذاکره چند سال اخیر با آمریکا را تکرار نخواهیم کرد».

استراتژی‌های آشکار

«قاسم محبعلی» دیپلمات و مدیرکل خاورمیانه پیشین وزارت خارجه در پاسخ به این پرسش که تناقض‌ها در بین مقام‌های آمریکایی ناشی از چیست؟ آیا واقعا وجود دارد یا تاکتیکی برای گمراهی است، گفت: «واقعیت این است که ایران و آمریکا در شرایط جنگی به سر می برند. از جمله تاکتیک‌های رایج در جنگ‌ها، گمراه کردن  و گیج کردن دشمن است».

او ادامه داد: «در مورد آمریکا البته استراتژی اعلام شده وآشکار است اما عملیات و تاکتیک‌ها طبقه بندی شده هستند. استراتژی آمریکا و «ترامپ» همانطور که بارها ادعا کرده، بازداشتن ایران از دست یابی به سلاح هسته‌ای و به ادعای آن‌ها، خنثی‌سازی تهدیدات جمهوری اسلامی ایران علیه منافع، امنیت، متحدین و دوستان آمریکا و تغییر رفتار آن از یک دشمن بالقوه و بالفعل به کشوری غیر دشمن و در صورت امکان دوست است.

این دیپلمات ارشد ادامه داد: «نکته دیگر این که درجامعه سیاسی آمریکا اعم از دموکرات و یا جمهوری خواه و حتی سایر جریانات موثر در این کشور،  درخصوص این که ایران فعلی یک دشمن و تهدید برای منافع و امنیت ملی آمریکا است اجماع وجود دارد اما  در شیوه و نحوه برخورد با آن تفاوت نظر و شیوه دیده می شود.

محبعلی گفت: «برخی مانند دولت اوباما شیوه اروپایی‌ها یعنی (Engagement)  را می پسندند اما برخی دیگر مانند جمهوری‌خواهان میانه‌رو و احتمالا ترامپ و تیمش "فشار حداکثری" و حل و فصل همه جانبه و برخی شامل جمهوری خواهان تند رو مانند «جان بولتون» و «پمپئو» به همراه "لابینگ یهودی و عربی" بر این باورند که حل مشکل با جمهوری اسلامی ایران راه حل سیاسی و دیپلماتیک ندارد و باید مشابه قضیه عراق و افغانستان عمل کرد البته باید قبلا شرایط مناسب و زمان مناسب را از طرق تحریم، فشار سیاسی و بین المللی و... فراهم آورد.

محبعلی در پایان گفت: «با توجه به باز بودن جامعه آمریکا، هر سه جریان فکری همزمان در رسانه ها حضور دارند اما بخش اجرایی آن  شامل ورازت دفاع ، خارجه و سی آی اِی، بر اساس دستورالعمل‌های تعیین شده، اقدامات خود را پیگیری می‌کنند.