چگونه از داروها در خانه نگهداری کنیم؟

برای نگهداری داروها در منزل حتما به شرایط نگهداری دارو مندرج در روی جعبه یا برچسب دارو و یا بروشور داخل جعبه دارویی دقت کنید و سوالات خود در مورد نحوه نگهداری دارو را از داروساز بپرسید. باید توجه کرد که تعداد داروهایی که باید در یخچال نگهداری شوند، اندک است. هنگام دریافت دارو از داروساز نحوه نگهداری دارو را بپرسید. نگهداری داروها در یخچال فقط برای داروهای یخچالی، ضروری و مناسب است. یخچال مانند حمام دارای رطوبت است و باعث می شود دارو زودتر از رسیدن به تاریخ انقضای روی بسته بندی، خراب شود.

بنابر اعلام مرکز اطلاع‌رسانی سازمان غذا و دارو، در عین حال از نگهداری داروهایی که برچسب ندارند و مورد مصرف نیستند، در منزل خودداری کنید. داروها را در داخل بسته‌بندی اصلی آن‌ها، دور از نور، گرما، یخ زدگی و رطوبت نگهداری کنید. سرنگ و دستکش استریل نیز تاریخ انقضای مصرف دارند. سرنگ یا دستکش استریل که تاریخ مصرف آن گذشته یا کاغذ پوشش آنها پاره شده باشد غیر استریل و غیر قابل استفاده است. همچنین از مصرف پمادها و کرم‌هایی که قوام خود را از دست داده اند، سفت یا آبکی شده اند، از بسته بندی نشت کرده است، بپرهیزید و آن ها را دور بریزید. هرگز دارویی را در جعبه داروی دیگری نگهداری نکنید. چرا که این امر می‌تواند منجر به مسمومیت دارویی خود یا عزیزانتان شود.

توجه داشته باشید داروها باید در بسته بندی و ظرف اصلی خود نگهداری شوند. خارج کردن آنها از ظروف و تقسیم در پاکت‌های کاغذی یا پلاستیکی فساد آنها را تسریع می‌کند.

نحوه نگهداری قرص و کپسول

- انواع خوراکی قرص و کپسول: به دلیل پایین بودن دمای یخچال، این محیط نسبت به محیط بیرون، رطوبت بالاتری دارد و در صورت گذاشتن این نوع داروها در یخچال، آن‌ها  زود تر فاسد می‌شوند.

- انواع واژینال قرص و کپسول: در صورت رعایت شرایط نگهداری و اپلیکاتور یکبار مصرف تا آخر تاریخ انقضا قابل مصرف هستند.

در مورد قرص‌ها و کپسول‌هایی که پس از شمارش، بسته بندی و به مصرف‌کننده تحویل داده می‌شوند، در صورت وجود رطوبت‌گیر و محکم بودن درب ظرف، ملاک نگهداری تا تاریخ انقضاء دارو است.

نحوه نگهداری پماد و کرم و ژل

- پماد و کرم و ژل موضعی: در صورت جمع کردن قسمت مصرف شده تیوپ و محکم بودن درب حداکثر تا زمان انقضاء قابل نگهداری است.

- پماد و کرم و ژل چشمی: تا یک ماه از زمان باز شدن قابل مصرف هستند.

- پماد و کرم و ژل واژینال: بعد از باز کردن تا یک ماه قابلیت مصرف دارند.

نحوه نگهداری قطره

- انواع قطره چشمی: چنانچه در موقع مصرف قطره به چشم تماس پیدا نکند، حداکثر تا یک ماه بعد از باز کردن قطره قابل مصرف است.

- انواع قطره گوش و بینی: در صورت محکم بودن درب ظرف بعد از مصرف در صورت عدم یخ زدگی و عدم تغییر رنگ، حداکثر تا پایان تاریخ انقضاء قابل استفاده است. هر چند باید در نظر داشت که با مصرف تدریجی احتمال تغلیظ دارو وجود دارد.

- انواع خوراکی: در صورت باز کردن قطره خوراکی، حداکثر تا یک ماه قابل نگهداری است. فقط در مورد قطره نیستاتین بعد از شروع مصرف تا یک هفته در یخچال قابلیت نگهداری دارد.

نحوه نگهداری شربت و سوسپانسیون

- نحوه نگهداری انواع سوسپانسیون: برخی سوسپانسیون‌ها آماده‌اند و برخی با افزودن آب جوشیده سرد، آماده مصرف می‌شوند. سوسپانسیون‌ها در دمای اتاق تا هفت روز و در یخچال تا ۱۴ روز قابل نگهداری هستند. به غیر از سوسپانسیون کوآموکسی کلاو که به گرما شدیدا حساس است و بعد از آماده سازی، باید سریع به یخچال منتقل شود که در اینصورت تا هفت روز در یخچال قابل نگهداری است. توجه شود که اگر سوسپانسیون کوآموکسی کلاو از رنگ کرم روشن تغییر رنگ داد و تیره‌تر شد، قابل مصرف نیست.

دقت شود سوسپانسیون‌ها دو فاز دارند که با تکان دادن شیشه دارویی، فاز جامد آن در فاز مایع پخش و یکنواخت می‌شود. اگر لایه زیرین سوسپانسیون، با تکان دادن معمولی یکنواخت نشد، اصطلاحا کیک ایجاد شده و قابل مصرف نیست.

- نحوه نگهداری انواع شربت مایع: ضمن باز کردن باند محکم درب بطری، در صورت محکم بودن درب آن و عدم تغییر خواصی مثل بو، مزه و رنگ، در مورد شربت تا یک ماه و در مورد الگزیر، تا آخر تاریخ انقضاء قابل مصرف است. هرچند به جهت تغلیظ دارو در اثر نگهداری طولانی آن، استفاده آن در کودکان و سالمندان توصیه نمی شود.

نحوه نگهداری اسپری تنفسی و اسپری بینی

در صورت شست‌وشوی صحیح سیلندر، تا پایان تاریخ انقضاء قابل استفاده هستند. به دلیل قابل اشتعال بودن پوکه اسپری تنفسی، باید از نزدیک کردن اسپری تنفسی به آتش جلوگیری کرد.

نحوه نگهداری آمپول

آمپول‌ها به عنوان داروی یکبار مصرف بوده و بلافاصله بعد از باز شدن باید استفاده و باقی‌مانده آن دور ریخته شود.

نحوه نگهداری ویال

این شکل دارویی به صورت چند دُز و چند بار مصرف بوده و ویال‌های مایع تا چهار هفته بعد از شروع مصرف قابل نگهداری هستند. (مانند ویال‌های انسولین و لیدوکایین) و در انواع دیگر، مقدار باقی‌مانده بعد از شروع مصرف دور انداخته می شوند. در مورد ویال‌های پودری بعد از انحلال با حلال طبق بروشور کارخانه سازنده قابلیت نگهداری دارند.

نحوه نگهداری محلول‌های تزریقی حجیم

- انواع محلول‌های تزریقی حجیم تزریقی: بعد از قرار دادن ست سرم بلافاصله باید تزریق شوند.

- انواع محلول‌های تزریقی حجیم شست و شو: بلافاصله بعد از باز کردن برای شست‌وشوی زخم‌ها باید استفاده شوند، زیرا در غیر این صورت در زخم‌های باز می‌توانند موجب عفونت شوند.

- از انجماد محلول‌های تزریقی حجیم باید جلوگیری کرد. نگهداری آنها در درمای اتاق بلامانع است.