هر آنچه باید در مورد ام اس بدانیم!

سعید قلی‌زاده خوش بیان دبیر انجمن ام اس قم به مناسبت روز جهانی بیماری ام اس پرداخت.

اِم‌اِس Multiple Sclerosis  که با نام اختصاریِ MS شناخته می‌شود و در سال ۱۸۶۸ توسط ژان-مارتن شارکو یک عصب‌شناس و استاد آسیب‌شناسی آناتومی اهل فرانسه توصیف شد.

بیماری التهابی که در آن غلاف‌های میلین سلول‌های عصبی در مغز و نخاع آسیب می‌بینند.

غلاف میلین یک لایه پروتئینی روی رشته‌های عصبی است که این امر باعث افزایش سرعت هدایت پیام‌های الکتریکی در طول تار عصبی می‌شود.

میلین افزون بر افزایش سرعت انتقال پیام‌های عصبی، وظیفه نگهداری از سلول‌های عصبی را نیز به عهده دارد؛ این آسیب‌دیدگی می‌تواند در توانایی بخش‌هایی از سیستم عصبی که مسئول ارتباط هستند اختلال ایجاد کند و باعث به وجود آمدنِ علائم و نشانه‌های زیادِ جسمی شود.

علائم بیماری ام اس چیست و افراد پس از رویت چه علائمی باید به پزشک مراجعه کنند؟

بیماری ام اس علامت‌های مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به دو بینی،  گزگز دست و پا، بی‌حسی بدن، کرخ شدن بدن، عدم تعادل حرکات بدنی و ... اشاره کرد.

علائم مذکور برای شروع این بیماری است و موارد مختلف مانند نوع پلاک، جایگزینی پلاک، حملات پلاک در نخاع یا مغز و ... موجب شده است تا این بیماری در بدن هر بیمار، عملکرد متفاوتی داشته باشد.

ممکن است بیماری ام اس خوش‌خیم به ام اس بدخیم تبدیل شود؟

بیماری ام اس مدل‌های مختلف خوش خیم و بد خیم دارد؛ درحالت خوش خیم بیماری، فرد مبتلا با دارو می‌توانند تقریبا زندگی عادی داشته باشد ولی در نوع بدخیم علی‌رقم استفاده از داروها، فرد مبتلا به ام اس نمی‌‎تواند زندگی راحتی را تجربه کنند.

آیا راهی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری توصیه می‌شود؟

بیماری ام اس تنها قابل کنترل با داروها و تجویز پزشک است و حتی این موضوع نیز بستگی به روند و میزان پیشرفت بیماری در بدن فرد مبتلا، دارد.

 آیا حالات روانی می‌توانند در بروز "ام اس" نقش داشته باشند؟

بیماران ام اس پس از مدتی از ابتلا دچار حالت‌های مختلف روحی و روانی ازجمله افسردگی می‌شوند که همین موضوع نیز در ادامه موجب اختلال در امور روزمره خواهد شد.

 آیا بیماری "ام اس" قابل درمان است؟

خیر، متاسفانه هنوز برای این بیماری درمان قطعی پیدا نشده است.

سلول‌های بنیادی و موضوعات مختلفی وجود دارد که می‌تواند 60 تا 80 درصد بیماری را ترمیم کند و درحال حاضر نیست توسط شرکت‌های داروسازی درحال پیگیری و آزمایش هستند ولی هنوز به طور قطعی تائید و مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.

آیا راهی برای جلوگیری از پیشرفت "ام اس" وجود دارد؟

بله استفاده از داروهایی که پزشک آن‌ها را تجویز کرده است می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

همچنین داروهای گیاهی و سنتی نیز به عنوان داروهای مکمل در این مسیر می‌توانند مسمرثمر واقع شوند.

البته لازم به ذکر است تمام این موارد به نوع بیماری، میزان پیشرفت و مقاومت فرد مبتلا بستگی دارد.

آیا این بیماران می‌توانند دوران بارداری را تجربه کنند؟

زنانی که به بیماری ام اس دچار می‌شوند در مدت زمان بارداری شاهد خاموش و یا ناپدید شدن این بیماری خواهند بود ولی پس از بارداری با حمله این بیماری مواجه می‌شوند به همین منظور بیمارانی که قصد بارداری دارند باید از ابتدا تحت مراقبت‌های پزشکی باشند تا بتوانند حمله پس از بارداری را کنترل کنند.

 شیردهی در مادران مبتلا به ام اس ایجاد مشکل می‌کند؟

به جهت اینکه در زمان شیردهی مواد مغذی از بدن خارج می‌شود و به کودک منتقل می‌شود، حتما باید مادران تغذیه خیلی مناسبی داشته باشند؛ گاها مادران مبتلا از شیرخشک استفاده می‌کنند که این موضوع نیز باید زیر نظر پزشک انجام شود.

آیا بیماری ام اس قابل انتقال به فرزند است؟

درصد کمی از بیماری ام اس در زاد و ولدهای مختلف به نسل بعدی منتقل می‌شوند؛ امکان انتقال ام اس درصورتی که هم پدر و هم مادر دچار ام اس باشند 5 درصد و اگر تنها یکی از والدین دچار این بیماری باشند 2 الی 3 درصد است.

نقش تغذیه برای بهبود شرایط مبتلایان به "ام اس" چیست؟

نقش تغذیه برای بیماران ام اس بسیار موثر است، بیماری ام اس بیماری سرد و بلغمی است و هرچه مواد گرم و مرطوب مصرف شود می‌تواند از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند.

درنتیجه تغذیه می‌تواند از خستگی‌های زودرس بیمار جلوگیری کند، مزاج و مواد گرم به این بیماران کمک بسیاری می‌کند و اگر این بیماران سردی‌جات مختلف مانند مرغ و ماهی هم مصرف می‌کنند حتما باید در کنار آن گرمی بخورند.

 تاثیر تحریم‌های دارویی بر روند درمان این بیماری؟

تحریم‌های دارویی روند بدی را برای بیماران به جای گذاشته است، حتی این تاثیر در داروهای ایرانی که سال‌ها رایگان بوده است نیز موثر واقع شده و داروهای داخلی نیز هزینه‌بر شده‌اند.

داروهای خارجی بعضا ناپیدا هستند و برخی بیماران نیز تنها با داروهای خارجی سازگار هستند، اگر بحث هزینه‌ها را در نظر بگیریم هزینه‌های بسیار بالایی را حتی در بخش داروهای مکمل و تقویتی متقبل می‌شوند و برای این بیماران نیز پرداخت این هزینه‌ها بسیار سخت است.

بحث‌های دارو و درمان و کمبود منابع دارویی به دلیل بروز مشکلات متعدد، روند بیماری در افراد مبتلا را تشدید می‌کند.

داروهای تولید داخل کیفیت لازم را دارند؟

داروهای داخلی نیز تاحدی کیفیت لازم را دارند ولی برای بخشی از بیماران ناسازگار هستند، امروزه قالبا با وجود شرکت‌ها و داروهای جدید، داروهای ایرانی تاحدودی کنترل کننده بیماری هستند ولی هنوز نتوانسته‌اند جایگزین داروهای خارجی شوند.

باتوجه به اینکه بحث بیماری ام اس به روز و پیشرفته است داروهای بسیاری درحال تولید و عرضه به بازار هستند که به صورت نسبی رضایت افراد بیمار را به همراه داشته ولی هنوز با کیفیت بسیار عالی به بیماران ام اس تجویز نشده است./ ایسنا