ماجرای بازی مرکب در تهران چه بود؟/ اگر نتوانستید به زندگی ادامه دهید، محکوم به مرگ هستید

پای بازی مرکب به تهران باز شد!! این یک احتمال نیست بلکه ادعای خیلی از رسانه‌های روز گذشته است. حالا تقریبا دیگر فرقی نمی‌کند با آثار فرهنگی مورد تعرض اجتماعی قرار بگیری یا با آسیب‌های اجتماعی مد شده در جامعه. همیشه در طول سال‌های اخیر افرادی بودند که به اصطلاح به آن‌ها فیلم باز گفته می‌شد. این افراد یک وجه قالب داشتند که بسیاری از زمان‌های روزانه خود را به فیلم دیدن اختصاص می‌دادند اما حالا دنیا و حتی کشور ما با ایجاد پدیده‌هایی مثل نتفیلیکس، فیلیمو، نماوا و... مواجه است که صفت فیلم باز بودن را به اکثر افراد جامعه تا حدودی القا کرده است. فیلم‌های زیادی در کل دنیا روزانه ساخته می‌شود اما تنها برخی از آن‌ها می‌توانند مخاطبان زیادی را به خود جذب کنند و الگوساز باشند. این روزها شاید اسم سریال بازی مرکب یا Squid Game را شنیده باشید. حتی اگر مخاطب پروپاقرص این سریال نباشید حتما در فضای مجازی صحنه‌ها و سکانس‌های این فیلم را دیده‌اید. دیالوگ‌ها و رفتارهای شخصیت‌های این سریال دائما دست به دست می‌شود. شاید برای برخی سوال پیش بیاید این سریال دقیقا چیست و چه ساختاری دارد؟

این سریال زندگی 456 نفر را روایت می‌کند که دارای مشکلات مالی و تجربیات متفاوت از زندگی هستند و به دلیل شرایطی که دارند توسط یک سازمان اسرار آمیز به یک چالش دعوت می‌شوند تا در ازای رقابت در 6 بازی کودکانه 40 میلیون دلار پول نقد به جیب بزنند. شرایط خوب و عالی پیش می‌رود تا اینکه در ادامه متوجه می‌شوند جریمه باخت در هر بازی کشته شدن افراد و به کام مرگ کشیده شدن آن‌هاست.

نمایش اختلافات طبقاتی ثروتمندان و فقرا، خشونت علیه کودکان، برهنگی، تکرار فحاشی وجوهاتی است که عیناً در این سریال دیده می‌شود و ادامه حجم مخاطبان زیادش زنگ هشداری است که شیوه جدیدی از ترویج خشونت در انتظار جامعه ماست.

محمد حیدرپور، جامعه‌شناس فرهنگی، در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی برنا گفت: فیلم‌های تجاری که اساس آن‌ها روی خشونت و شهوت کار می کند پدیده ای جهانی است.

او با بیان اینکه فیلم‌های ساخته شده روی موضوعاتی مختلفی مانند شکاف طبقاتی، خشونت و... کار می‌کنند، افزود: موضوعی در جامعه‌شناسی به نام صنعت وجود دارد که صاحب نظران جامعه‌شناسی روی این موضوع کار کردند.

حیدرپور ادامه داد: گروه‌ها و موسساتی که در صنعت فرهنگ و فیلم سازی فعالیت می‌کنند روی موضوعاتی مانند خشونت و روابط جنسی کار می‌کنند تا ذهن افراد را تسخیر کنند. به ویژه گروه‌های آسیب پذیر جامعه که نوجوانان و جوانان هستند بیشتر مورد هدف قرار می‌گیرند. بلوغ یک مرحله‌ای از زندگی است که عقلانیت در آن خیلی کم رنگ است و غریزه در شرایط بالاتری قرار دارد.

این جامعه‌شناس فرهنگی تصریح کرد: این تهاجم در همه صنعت‌ها وجود دارد به‌طور که در صنعت موسیقی نیز افراد و نخبگانی وجود هستند که زمانی که عملکردشان در چارچوب مدیریت‌های فعلی نمی‌گنجد و نمی‌توانند محصولات خود را در اختیار جامعه قرار دهد، جوانان طبیعتا به موسیقیهای مبتذل گرایش پیدا می‌کنند.

او با اشاره به اینکه اگر جلوی فعالیت رسانههایی که روی هویت اصلی فرهنگی ما کار می‌کنند را نگیریم ذهن نوجوانان مسیر فرهیختگی که جریان اصلی فرهنگ را در پیش دارند، طی نمی‌کند، گفت: لازم است مدیریت شبکه‌ها و تلویزیون ما کمی بازتر شود که اساتید، هنرمندان و... فرصت صحبت پیدا کنند تا افراد جامعه کمتر به سمت آثار مبتذل حرکت کند و آسیب کمی را شاهد هستیم.

حیدرپور تصریح کرد: نوجوان روی محصولات تولید شده تأمل می‌کنند و اگر بخواهیم روی یک گرایش خاص حرکت کنیم، نوجوانان و افراد جامعه زده می‌شوند در چنین شرایطی این افراد به دنبال محصولاتی می‌روند که روی غرایز آن‌ها کار می‌کند و در خصوص عقلانیت، هویت، مسائل اصیل فرهنگی غفلت ایجاد می‌شود.

او با اشاره به اینکه نخبگان فرهنگی زیادی هستند که دلشان می‌سوزد و دوست دارند روی مسائل فرهنگی اصیل کار کنند، تصریح کرد: هویت ما امثال فردوسی، رودکی و.. است و باید اجازه دهیم اندیشه‌هایشان در اختیار جوانان با زبان مدرن قرار گیرد چراکه زبان مدرن دارای اهمیت است.

حیدرپور گفت: فردی که ادبیات منسوخ شده دارد نمی‌تواند با جوانان ارتباط برقرار کند و زبان مدرن باید دارای محتوای مدرن باشد.

این جامعه‌شناس فرهنگی تأکید کرد: نباید خط‌کشی وجود داشته باشد چراکه در جوامع باز هم فیلم‌های بسیار غنی ساخته می‌شود اما فرصت بروز پیدا نمی‌کند. مدیران ما باید بدانند که اندیشه مرز نمی‌شناسد به ویژه اینکه ما در عصر جهانی شدن هستیم و رسانهها این جنبه را ایجاد کردند.

او گفت: این عقیده که هر چه از غرب می‌آید و به درد نمی‌خورد اشتباه است چراکه محصولاتی در قالب فیلم و کتاب منتشر می‌شود که بسیار تأثیرگذار هستند. بنابراین نباید امری را کامل طرد و کامل قبول کرد و لازم است نخبگان فرهنگی چنین موضوعاتی را بررسی و تحلیل کنند تا جوانان قدرت تمیز را پیدا کنند که چه چیزی می‌تواند در زندگی تأثیرگذار باشد.

این نگرانی البته تنها مختص به ما و کشورمان نیست چراکه گزارش‌هایی مبنی بر تمدید سریال پرخشونت بازی مرکب توسط نت‌فلیکس برای فصل دوم، ناظران رسانه‌ها را نگران تأثیر سریال کره‌ای بر کودکان آمریکایی کرده است. این امر تا جایی ادامه پیدا کرده که مدیر برنامه‌ریزی شورای تلویزیون، رسانه و والدین آمریکا در این باره واکنش نشان داده و گفته‌اند: «به‌رغم محبوبیت بسیار زیاد بازی مرکب، خشونت‌های تصویری مکرر، برهنگی کامل، و فحاشی‌های پرتکرار که در فصل اول وجود دارد باید به والدین این هشدار شدید برای توقف و جلوگیری از تماشای این سریال توسط کودکان‌شان را داده شود»

هشدار! نمایش زندگی واقعی در فیلم ها

احسان کاظمی، روان‌شناس و آسیب‌شناس اجتماعی درباره آثارهای روانی مشاهده چنین فیلم‌هایی گفت: باید ببینیم مخاطب از یک محصول فرهنگی الگو می گیرد و یا سازندگان این سریال ها از متن جامعه الگو می گیرند و برنامه می سازند؟

او با بیان اینکه زمانی که برنامه‌ای تولید می‌شود و مخاطب پیدا می‌کند گویا از زیر پوست بشر که وجه مشترک با خشونت نسبت به خویشتن دارد یک محصول فرهنگی مانند فیلم و رمان ساخته می‌شود، افزود:  قطعا زمانی که محصول تولید شده از بطن جامعه است مورد استقبال قرار می‌گیرد.

کاظمی ادامه داد: چنین محصولاتی دور باطل ایجاد می‌کند، به‌طوری که حرف دل مردم است و تبدیل به فیلم شده و در نهایت مانند آئینه‌ای جلو مردم قرار می‌گیرد.

این روان‌شناس تصریح کرد: این تفکر غلط است که همیشه فکر می‌کنیم رسانه است که به مخاطب الگو می‌دهد و این رسانه است که تأثیر می‌گذارد. البته این تفکری است که رسانه و دنیای نمایش را شکل می‌دهد.

او با اشاره به اینکه یادگیری مشاهده‌ای قوی‌ترین یادگیری در نوع انسان است و زمانی که انسان می‌بیند هم الگوبرداری می‌کند و روش استخراج می‌کند و هم قبح یک موضوع ریخته می‌شود، تصریح کرد: زمانی که خشونت در جامعه شکل می‌گیرد، خشونت در ابعاد مختلف ایجاد می‌شود. خشونت‌های کلامی، خشونت‌های جنسی و... آثار آن است همچنین خشونت مانند یک غده سرطانی در همه ابعاد زندگی گسترش پیدا می‌کند.

کاظمی ادامه داد: خشونت لزوما فحاشی، کتک‌کاری یا قتل نیست. تلویزیون ملی سال‌هاست سریالی با عنوان هشدار برای کبری 11 را نشان می‌داد و مدام در آن شلیک و جنایت و جرم نمایش داده می‌شد. هیچ‌کدام از سریال‌های تولیدی داخلی یک خانواده سالم، امن، شاد با الگوی ایرانی- اسلامی را نشان نمی ‌هد اما در همه سریال‌ها فاجعه وجود دارد.

او گفت: تنها بازی مرکب نیست که دارای خشونت است و رسانه برای ماندگاری باید هیجانات غلیظ را برای مردم به صورت افراطی به نمایش بگذارد.

به نظر می‌رسد تماشای چنین سریالی عوارضی را در سطح دنیا به همراه داشته که از چندی پیش تاثیرات روحی روانی جدی تماشای این سریال به خصوص در ساعات پایانی روز و قبل از خواب،  با تیتر «هشدار به کسانی که سریال بازی مرکب را می‌بینند» در اغلب کشورها منتشر شده تا طرفداران این سریال مراقب عوارض عنوان شده آن باشند. این امر آن قدر در سطح جهانی انعکاس داشته که چند روز گذشته تصاویری در شبکه‌های مجازی داخلی منتشر شد و نشان می‌داد افرادی با لباس‌ها و کاراکترهای سریال بازی مرکب در سطح شهر آزادانه قدم می‌زنند و از فرصت چنین امری برای تبلیغات کسب و کار و جلب توجه مردم استفاده می‌کنند. آن فیلم‌ها آنقدر دست به دست تا در نهایت رئیس اداره مستندات معاونت اجتماعی پلیس فاتب واکنش نشان داد.

هشدار به تقلیدکنندگان بازی مرکب در تهران

سرهنگ میر، رئیس اداره مستندات معاونت اجتماعی پلیس تهران بزرگ، در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی برنا گفت: هر فردی در هر کشوری که زندگی می‌کند باید مطابق قانون و مقررات همان کشور رفتار کند و برخوردهای کشورهای مختلف در کشورهای دیگر قانونی نیست.

او افزود: پوشیدن چنین لباس‌ها و پوششهایی در سطح جامعه مطابق قوانین کشور ما نیست و باید به طبع با آن برخورد شود.

نمی‌توان انکار کرد که اسکویید گیم یا بازی مرکب یکی از بهترین فیلم‌هایی است که در نتفلیکس ارائه شده است. نتفلیکس هم تائید کرده از 12 اکتبر این سریال 111 میلیون بازدید کننده داشته و هر روز به تعداد آنها اضافه می‌شود و در نتیجه پر بیننده‌ترین سریال در بین کل سریال‌هایی است که در نتفلیکس ساخته شده است. اما در مقابل بسیاری از کاربران اعلام کرده‌اند بازی مرکب آشفته کننده‌ترین سریالی بود که تا به حال دیده‌اند که علت آن هم کابوس‌هایی است که بسیاری از بینندگان بعد از تماشای این فیلم داشته‌اند.

با همه این تفاسیر بنابراین اگر باز هم تمایل دارید که این سریال را دنبال کنید، بهتر است بین تماشای آن و زمانی که می‌خواهید بخوابید، یک وقفه داشته باشید تا خواب‌های ترسناک نبینید.