دانشمندان در آزمایشگاه زهر مار ساختند!

پژوهشگران "دانشگاه اوترخت"(Utrecht University) هلند موفق به توسعه ارگانوئیدهای یک مار خاص شده‌اند که قابلیت تولید زهر مار را دارد.

هر ساله میلیون‌ها گزارش از گزش مار در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری شنیده می‌شود. با این وجود روش‌های تولید "ضد زهر"(antivenom) از قرن ۱۹ تغییر نکرده‌اند. اخیرا دانشمندان با موفقیت ارگانوئیدها(اندام واره‌هایی) را از سلول‌های بنیادی مار تولید کرده‌اند که قادر به تولید زهر هستند. مطالعه آنها یک روز می‌تواند به یک روش موثر در ایجاد پادزهرهای آزمایشگاهی و ایجاد درمان‌های جدید مبتنی بر زهر منجر شود. ارگانوئیدها بافت‌های کشت شده سه‌بعدی کوچکی هستند که از سلول‌های بنیادی ایجاد می‌شوند.

در سال‌های اخیر دانشمندان توانسته‌اند ارگانوئیدهای بخش‌های مختلف بدن را توسعه دهند و در حال حاضر نیز دانشمندان برای اولین بار ارگانوئیدهایی را از بافت خزندگان ایجاد کرده‌اند.

دانشمندان طی این مطالعه کار خود را با تخم‌های بارور شده مار کبرا مرجانی شروع کردند. مارها قبل از مرحله برتخم‌نشینی از تخم بیرون رانده شده بودند و قطعات کوچکی از بافت اندام‌های مختلف آنها نیز استخراج شده بود. در مرحله بعد این بافت‌ها در کنار فاکتورهای رشد و ژل‌ها قرار گرفتند. دانشمندان همچنین ارگانوئیدها را از کبد مار، لوزالمعده و روده ایجاد کردند.

"هنز کلورز"(Hans Clevers) از "دانشگاه اوترخت" هلند و نویسنده ارشد این مطالعه گفت: جداسازی سلول‌های بنیادی از این مارها دشوار بود. سلول‌ها به زودی شروع به تقسیم و تشکیل ساختارها کردند. ارگانوئیدهای غده سمی آنقدر سریع رشد کردند که تنها در عرض یک هفته، توانستند آنها سلول‌ها از هم جدا کرده و مجدداً بازسازی کنند و در طی دو ماه صدها ورقه از این ساختارها تولید کنند. اگر بتوان را تجاری کرد، این روش نسبت به راه تولید زهر که در حال حاضر با پرورش مارها در مزارع و شیر دادن به غدد آنها انجام می‌شود، بسیار کارآمدتر خواهد بود.

دانشمندان همچنین حداقل چهار نوع سلول جدا از ارگانوئیدهای غده سمی را شناسایی کردند. آنها تأیید کردند که پپتیدهای زهر تولید شده از نظر بیولوژیکی فعال هستند و به اجزای زهر مارهای زنده شباهت دارند.