شاه‌کلید پیشگیری از سرطان روده بزرگ

محمدرضا صائینی  در رابطه با سرطان روده بزرگ، اظهار کرد: سرطان روده بزرگ در جهان بعد از سرطان‌های پستان، پروستات و ریه، چهارمین سرطان با بیشترین میزان بروز بوده و میزان بروز سرطان روده بزرگ در ایران به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر بیش از ۱۱ نفر است، در حالی که متوسط جهانی آن ۱۷ نفر است.

وی افزود: روده بزرگ از اعضای دستگاه گوارش است که از آپاندیس شروع شده و به راست روده یا رکتوم ختم می‌شود و به شکل یک علامت سئوال بزرگ روده کوچک را احاطه می‌کند. سرطان‌های روده بزرگ در بخش کلون و یا رکتوم شکل می‌گیرد.

این مسئول با اشاره به اینکه سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه هیچ‌گونه علائمی ندارد و در صورت تشخیص زودهنگام پیش‌آگاهی خوبی داشته و قابل درمان است، تصریح کرد: سرطان روده بزرگ یکی از قابل پیشگیری‌ترین سرطان‌ها بوده، بنابراین نه تنها می‌توان با تغییر در شیوه زندگی احتمال پولیپ یا سرطان روده بزرگ را کاهش داد، بلکه با انجام اقدامات غربالگری و تشخیص زودهنگام آن می‌توان پولیپ یا سرطان را در مراحل اولیه شناسایی و به‌موقع درمان کرد.

معاون بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان زنجان گفت: در برنامه غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ، هدف شناسایی بیماران مشکوک به سرطان روده بزرگ و ارائه خدمات مناسب در سطوح مختلف شبکه بهداشتی درمانی است و تمام افراد ۵۰ تا ۶۹ سال به صورت رایگان مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

صائینی در رابطه با عوامل خطر سرطان روده بزرگ، ادامه داد: عوامل خطر روده بزرگ به دو دسته عوامل خطر غیرقابل اصلاح شامل افزایش سن، سابقه خانوادگی پولیپ یا سرطان روده بزرگ و بیماری‌های ارثی بوده و عوامل خطر قابل اصلاح مربوط به شیوه زندگی شامل فعالیت بدنی ناکافی، افزایش وزن، مصرف الکل، مصرف دخانیات، مصرف روزانه بیش از ۸۰ تا ۹۰ گرم گوشت قرمز و مصرف کم میوه و سبزیجات است.

این مسئول در رابطه مهم‌ترین علائم مشکوک سرطان روده بزرگ، تصریح کرد: خونریزی دستگاه گوارش تحتانی در طی یک ماه اخیر، پیوست در طی یک ماه اخیر یا بدون اسهال درد شکم و احساس پر بودن مقعد پس از انجام اجابت مزاج، کاهش بیش از ۱۰ درصد وزن بدن در طی شش ماه گذشته است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی استان زنجان در رابطه با تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان روده بزرگ با انجام تست فیت، ادامه داد: سرطان روده بزرگ و پولیپ‌ها باعث خونریزی و ایجاد خون در مدفوع می‌شود، اما این خون آن قدر کم است که با چشم دیده نمی‌شود، بلکه باید با انجام آزمایش آن را تشخیص داد. تست فیت که در پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت به صورت رایگان انجام می‌شود بهترین شیوه برای تشخیص خون مخفی در مدفوع است.

صائینی در رابطه با اصول خودمراقبتی برای پیشگیری از سرطان کولورکتال، اظهار کرد: مصرف دخانیات از جمله سیگار، خطر پولیپ‌های آدنوماتوز و سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد. مواد سرطان‌زای زیادی در دود سیگار وجود دارند که ممکن است روده بزرگ را از طریق سیستم گردش خون تحت تاثیر قرار دهند.

وی افزود: مصرف نکردن الکل (حتی اگر روزانه یک بار الکل مصرف شود) خطر سرطان روده بزرگ افزایش می‌دهد، همچنین انجام فعالیت بدنی کافی و کاهش وزن، چاقی (به‌ویژه چاقی دور شکم) یک عامل در بروز سرطان روده بزرگ محسوب می‌شود.

این مسئول در رابطه با رژیم غذایی مناسب، خاطرنشان کرد: مصرف روزانه ۵ واحد معادل ۴۰۰ گرم میوه و سبزی، محدود کردن مصرف گوشت قرمز به کمتر از ۷۰ گرم در روز و نیم کیلو در هفته، مصرف فست‌فود‌ها و نوشابه‌های گازدار، مصرف کم میزان کالری و چربی، مصرف برخی از دارو‌ها مانند آسپرین (اگر خونریزی معده وجود نداشته باشد) فولیک اسید و کلسیم نیز با کاهش احتمال بروز سرطان روده بزرگ همراه است.