حقایقی جذاب درباره اسکلت انسان
استخوان‌ها صرفا شالوده‌ی پیکربندی انسان نیستند؛ بلکه در تنظیم احساسات و رفتارهای او هم نقش ایفا می‌کنند.
استخوان‌ها شگفت‌انگیزند. اغلب مردم پس از آنکه می‌فهمند استخوان بافتی زنده است، شگفت‌زده می‌شوند. استخوان‌ها معمولا پس از شکستگی، توانایی ترمیم خود را دارند و به‌صورت پیوسته در واکنش به فعالیت‌های روزمره در فرایندی سلولی خود را بازسازی می‌کنند. در ادامه، حقایقی جذاب درباره‌ی اسکلت انسان ارائه شده است.
۱. تعداد استخوان‌های تمام افراد باهم برابر نیست
در کتاب‌های آموزشی، معمولا تعداد استخوان‌های اسکلت انسان براساس قوانین آناتومی، برابر با ۲۰۶ قطعه تخمین زده شده است؛ اما نوزادها با بیش از ۳۰۰ استخوان متولد می‌شوند که اغلب از غضروف ساخته شده‌اند؛ پس از چند سال، بخشی از استخوان‌ها به موادمعدنی تبدیل می‌شوند و بخشی دیگر به یکدیگر جوش می‌خورند.
برخی افراد با تعداد استخوان بیشتری مثل ۱۳ جفت دنده یا تعداد بیشتری انگشت متولد می‌شوند. تعداد استخوان بعضی افراد هم در طول رشد افزایش پیدا می‌کند. براساس پژوهشی جدید، فابلا، استخوان لوبیایی‌شکل پشت زانو، به‌دلایلی مثل بهبود تغذیه و افزایش وزن درمقایسه‌با گذشته بیشتر در بدن افراد دیده می‌شود.
۲. ارتفاع اسکلت انسان پیوسته در حال تغییر است
سرعت رشد کودکان معمولا در اولین سال تولد بیشتر است و انسان از اواسط تا اواخر نوجوانی به‌اندازه‌ی انسان بالغ رشد می‌کند؛ اما با وجود توقف در رشد استخوان‌ها، ارتفاع استخوان به‌مرور زمان تغییر می‌کند. در مفصل‌ها (فضای بین دو استخوان)، لایه‌ای از غضروف قرار دارد که روی استخوان‌ها را پوشانده است. غضروف بافتی لاستیکی است که از آب، کولاژن، پروتوگلیسان و سلول تشکیل شده است.
در طول روز، غضروف داخل ستون فقرات براثر جاذبه فشرده می‌شود؛ به‌همین‌دلیل، وقتی پس از یک روز کاری به تخت‌خواب می‌روید، کوتاه‌تر می‌شوید. خوشبختانه غضروف پس از استراحت افقی، مجددا به‌اندازه‌ی واقعی خود بازمی‌گردد. تأثیر نبود جاذبه در فضا روی فضانوردان برعکس است؛ به‌طوری‌که پس از بازگشت، ۳ درصد بلندتر می‌شوند. غضروف‌ها و استخوان‌ها براثر ضربه کوتاه می‌شوند. برای مثال، استخوان ساق پا پس از دویدن موقتا به‌اندازه‌ی یک میلی‌متر کوتاه می‌شود.
۳. یکی از استخوان‌ها به هیچ استخوانی وصل نیست
استخوان کفل به استخوان ران وصل شده است؛ اما در بدن انسان، استخوان لامی (در قسمت بالای حنجره) به هیچ استخوانی وصل نیست. استخوان یوشکل لامی در کف زبان قرار دارد و رباط‌ها و ماهیچه‌های کف جمجمه و استخوان‌های فک آن را نگه داشته‌اند. این استخوان امکان صحبت و تنفس و قورت‌دادن غذا را فراهم می‌کند. استخوان لامی به‌ندرت شکسته می‌شود و شکستگی در معاینات پس از مرگ می‌تواند نشان‌دهنده‌ی خفگی یا آویزان‌شدن از گردن باشد.
استخوان لامی تقریبا به هیچ چیز وصل نیست.
۴. مغز استخوان صرفا پرکننده‌ی فضا نیست
استخوان‌های طویل ازجمله استخوان ران با مغز استخوان پر شده‌اند. مغز استخوان ترکیبی از سلول‌های چربی و سلول‌های خونی و سلول‌های ایمنی است. مغز استخوان در کودکان قرمزرنگ است که نشان‌دهنده‌ی نقش خون‌سازی آن و در بزرگ‌سالان، زردرنگ است و ۱۰ درصد از چربی بدن را تشکیل می‌دهند. مدت‌ها تصور می‌شد سلول‌های چربی مغز استخوان چیزی به‌جز پرکننده‌های فضا نیستند؛ اما امروزه دانشمندان به عملکرد سوخت‌وساز و درون‌ریز چربی داخل استخوان و تأثیر آن بر کل بدن انسان پی برده‌اند.
۵. کوچک‌ترین استخوان‌ها در گوش قرار دارند
کوچک‌ترین استخوان‌ها در بدن انسان، استخوان چکشی و استخوان سندانی و استخوان رکابی هستند. مجموعه‌ی این استخوان‌ها معروف به استخوانچه هستند و نقش آن‌ها انتقال لرزش‌های صوتی ازطریق هوا و جریان آن‌ها در گوش داخلی است.
استخوانچه در بررسی‌های باستان‌شناسی و پزشکی قانونی اهمیت زیادی دارد
مجموعه‌ی استخوانچه نه‌تنها کوچک‌ترین استخوان‌ها در کل بدن، بلکه تنها استخوان‌هایی هستند که پس از یک‌سالگی ترمیم نمی‌شوند. این ویژگی بسیار مهم است؛ زیرا تغییر شکل استخوان‌ها می‌تواند بر شنوایی تأثیر بگذارد. استخوانچه‌ها در پزشکی قانونی و باستان‌شناسی اهمیت زیادی دارند؛ زیرا در رحم تشکیل می‌شوند و با بررسی ایزوتوپی آن‌ها، می‌توان به سرنخ‌هایی درباره‌ی رژیم غذایی و سلامت مادر در اسکلت‌های ناشناخته‌ی بزرگ‌سال دست پیدا کرد.
۶. استخوان‌ها عامل استرس هستند
دستگاه عصبی سمپاتیک مکانیزمی است که بدن را برای فعالیت‌های شدید آماده می‌کند. اغلب اوقات به این واکنش، «جنگ» گفته می‌شود و به آزادسازی هورمون آدرنالین در پاسخ به شرایط استرسزا وابسته است. بااین‌حال اخیرا، پژوهشگران مقاله‌ای برای شناسایی استئوکالسین منتشر کرده‌اند. استئوکالسین هورمونی است که سلول‌های استخوان‌ساز منتشر می‌کنند و نقشی مهمی در پاسخ به استرس ایفا می‌کند.
موش‌هایی که بدون قابلیت تولید استئوکالسین پرورش داده شده‌اند، از واکنش جنگ در شرایط استرسزا محروم هستند. دانشمندان همچنین با بررسی سطوح استئوکالسین در انسان به افزایش سطوح خون و ادرار پس از استرس پی بردند. درنتیجه مشخص شد استئوکالسین مکانیزم استراحت و هضم پاراسمپاتیک را غیرفعال می‌کند که در فعال‌سازی واکنش جنگ مؤثر است. ناگفته نماند هدف فیزیکی اسکلت محافظت از بدن است. برای مثال، استخوان دنده از مهم‌ترین اندام‌ها محافظت می‌کند؛ بنابراین، تعجب‌آور نیست که استخوان‌ها نقشی فیزیولوژیک در ایمنی انسان ایفا کند.
ارسال نظر