اسکناس و شناسنامه کجا تولید می‌شود؟

 اسکناس‌های رایج در کشور توسط بانک مرکزی منتشر می‌شود و در این زمینه وظیفه تولید کاغذ اسکناس نیز به عهده یک کارخانه ایرانی است که توانسته با این کار ایران را از واردات کاغذ اسکناس بی‌نیاز کند.

اما در ایران و همه کشورهای دنیا اوراق بهادار دیگری نیز وجود دارد که استفاده از آن‌ها منوط به داشتن امنیت بالای این اوراق است، اسنادی مانند گذرنامه، روادید، شناسنامه و ... که از درجه اهمیت بالایی برای افراد و امنیت کشور برخوردار است.

شاید جالب باشد که بدانید این اسناد نیز در کنار اسکناس و مسکوک توسط سازمان تولید اسکناس و مسکوک چاپ می‌شود.

براساس قانون پولی و بانکی کشور، امتیاز انتشار پول رایج کشور در انحصار دولت و این امتیاز با رعایت مقررات این قانون، به صورت انحصاری به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واگذار شده است.

این در حالی است که تا قبل از سال ۱۳۳۸ بانک ملی ایران، وظایف بانک مرکزی مانند حق انحصاری انتشار اسکناس و تنظیم جریان پول کشور را بر عهده داشت، اما در این سال پس از تصویب قانون پولی و بانکی کشور و همزمان با تاسیس بانک مرکزی در هجدهم مرداد ۱۳۳۹ این امر به بانک‌ مرکزی محول شد.

همچنین در سال ۱۳۴۲ ضراب‌خانه دولتی نیز از وزارت دارایی وقت منفک و به بانک مرکزی واگذار و وظیفه انتشار مسکوک رایج و طلا نیز به وظایف اداره نشر افزوده شد.

بر اساس قانون پولی و بانکی کشور، در حال حاضر سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی وظیفه چاپ اسکناس‌های رایج، ایران چک، انواع اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت، گذرنامه، روادید، شناسنامه و ... همچنین ضرب سکه‌های رایج، یادبود و گران‌بها را بر عهده دارد.

سازمان تولید اسکناس و مسکوک پس از دریافت سفارش از اداره نشر اسکناس و خزانه، به برآورد و سفارش کاغذ برای چاپ اسکناس و مطلس برای ضرب سکه‌های رایج به میزان موردنیاز اقدام می‌کند.

فرآیند ضرب سکه‌های گران‌بها و تهیه مطلس آن به طور کامل در ضراب‌خانه این سازمان انجام می‌شود و این در حالی است که مطلس سکه رایج تا سال ۸۹ از خارج از کشور وارد می‌شد، اما این امر در سال‌های گذشته به صنایع مس شهید باهنر کرمان واگذارشده است.

مرحله ساخت پولک یا مطلس در کرمان انجام می‌شود و این مطلس‌ها در ضراب‌خانه به صورت سکه درمی‌آیند.

در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته ۵۰ درصد معاملات با پول نقد است و ۵۰ درصد دیگر به صورت الکترونیک انجام می‌شود و ضراب‌خانه‌ها با همان وضعیت قبلی مشغول کارند.

یکی از فاکتورهای مهم در صنعت ضرب سکه کیفیت این سکه‌ها و کوچک‌ بودن سکه‌های تولید شده است که

ضرابخانه بانک مرکزی از این لحاظ در منطقه رتبه اول را داراست.