درد مزمن دارید؟ دیگران را ببخشید!

از قدیم گفته‌اند «در عفو لذتی است که در انتقام نیست». حالا اما پژوهشگران کشف کرده‌اند که «عفو و بخشش»، نه تنها لذت و حلاوت خاص خود را دارد، بلکه با افزایش تحمل و تاب‌آوری، دردهای مزمن جسمی را نیز کاهش می‌دهد!

دردهای مزمن از جمله مشکلاتی هستند که درصد نسبتا زیادی از جوامع مختلف به نحوی به آن ها دچار می باشند. آمار نشان می دهد بین 15 تا 47 درصد از جمعیت عمومی جهان دچار درد مزمن هستند و این آمار در کشور ما بین 9 تا 21 درصد گزارش شده است. این گونه دردها به دلیل ویژگی هایی نظیر عود و استمرار، موجب مراجعات مکرر افراد به مراکز درمانی گردیده و بدین ترتیب علاوه بر تحمیل هزینه های زیاد، مشکلات زیستی، روانی و اجتماعی را به همراه دارند.

برای مقابله با دردهای مزمن و کاهش فشار جسمی ناشی از آن ها اغلب از روش های دارویی استفاده می شود. ولی امروزه توجه به رویکردهای روان شناسی مثبت گرا برای کمک به درمان این گونه دردها توجه پژوهشگران را به خود جلب نموده است.

برای مقابله با دردهای مزمن و کاهش فشار جسمی ناشی از آن ها اغلب از روش های دارویی استفاده می شود. ولی امروزه توجه به رویکردهای روان شناسی مثبت گرا برای کمک به درمان این گونه دردها توجه پژوهشگران را به خود جلب نموده است. در این روش ها روی استعداد و توانمندی انسان به جای ناهنجاری و اختلال تاکید می شود. در این راستا یافتن روش هایی برای افزایش تاب و تحمل انسان نسبت به درد اهمیت ویژه ای دارد.

گروهی از محققین کشورمان از دانشگاه های پیام نور و علوم پزشکی اصفهان در همین رابطه و در پژوهشی جالب، تاثیر «بخشیدن دیگران» را بر افزایش تاب آوری و تحمل به درد و شدت آن در بیماران مبتلا به دردهای مزمن مورد بررسی قرار داده و به نتایج بااهمیتی دست یافته اند.

طبق تعریفی که این پژوهشگران ارائه داده اند، بخشودگی انتخابی آزادانه برای رهاکردن انتقام و خشم نسبت به کسی است که باعث آزار شده و در واقع تلاشی است برای پاسخ سخاوت مندانه، دلسوزانه و همراه با مهربانی نسبت به آن شخص که البته بدون انکار، تبرئه، کوچک کردن و یا حتی فراموش کردن اشتباهات او انجام می شود.

نتایج این پژوهش که بر روی 218 نفر از بیماران زن و مرد مبتلا به درد مزمن در شهر اصفهان انجام شده، نشان می دهد که بین بخشیدن دیگران و میزان تاب آوری بیماران فوق، رابطه ای معنی دار و مثبت وجود دارد. به عبارت دیگر بخشیدن دیگران باعث می شود که تاب آوری و تحمل بیماران نسبت به درد مزمنی که به آن دچار هستند به طور قابل توجهی کاهش یابد.

همچنین نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که افزایش تاب آوری نیز به نوبه خود در کاهش درد بیماران تاثیر به سزایی دارد. یعنی هرچه تاب آوری در چنین بیمارانی افزایش یابد، شدت درد در آن ها کاهش می یابد.

محققین مجری این پژوهش معتقدند بخشودگی یک راه حل بالقوه برای کاهش تاثیرات زیان بار و منفی خطاهای بین فردی است و از سویی با شکل دادن ارتباطات سالم، نقش تسهیل کننده بسیار مثبتی در سازگاری بیشتر افراد در مقابل شرایط دارد.

افرادی که تمایل بیشتری به بخشیدن دیگران دارند، احساس رضایت، صمیمیت و تعهد بیشتری می نمایند. لذا بخشودگی به عنوان یک پدیده جامعه پسند و قدرتمند می تواند با ایجاد ارتباطات سالم، به زندگی اجتماعی انسان کمک نموده و از طریق اثرگذاری های مثبت، وضعیت جسمی افراد را نیز بهبود بخشد.

گفتنی است یافته های این پژوهش در قالب مقاله ای علمی پژوهشی در نشریه «اصول بهداشت روانی» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد منتشر گردیده است.