به دستمزد بالای بعضی از بازیگران تن داده می‌شود

از آخرین فعالیت‌های هنری خود بگویید. در حال ‌حاضر مشغول چه کاری هستید؟

 اخیرا سریال «در کنار پروانه‌ها» را در حال پخش داشتم که به پایان رسید و آن‌طور که گفته می‌شود مورد استقبال قرار گرفت و خوشبختانه دیده شد. در حال ‌حاضر یک سریال ۹۰ قسمتی هست که برای شبکه ۳ سیما آماده می‌شود، به‌نام «آپارتمان شماره ۱۳» به کارگردانی آرش معیریان که در آن ایفای نقش کرده‌ام. البته تاریخ دقیق شروع پخش را نمی‌دانم اما فکر می‌کنم تا آخر این ماه به کنداکتور شبکه اضافه شود.

باتوجه به اینکه از ۲ سال پیش تا امروز شاهد شیوع بیماری کرونا هستیم، به‌عنوان یک بازیگر با چه مشکلاتی از این بابت مواجه بوده‌اید؟

به‌هر حال تنها من نبودم که با این مشکل روبه‌رو شدم. همه بازیگران و حتی سایر عوامل یک فیلم یا سریال هم درگیر این موضوع بوده‌اند. چاره‌ای نیست؛ به‌ویژه برای بازیگر باید مقابل دوربین بدون ماسک باشد و خطر بیشتری نسبت به سایر عوامل او را تهدید می‌کند و تمهید خاصی هم برای این قضیه صورت نمی‌گیرد؛ مگر اینکه تب و اکسیژن بازیگر را بگیرند و بعد بگویند حالا می‌توانید کار خود را انجام بدهید. باید اذعان کنم کار بسیار سختی است؛ با این حال همچنان در حال خدمت به مردم هستیم. 

جالب است بدانید گاهی پیش می‌آید در کار، یکی از عوامل به این بیماری مبتلا و راهی بیمارستان می‌شود و جدا از اینکه ممکن است کار را برای مدتی به تعطیلی بکشاند سایر عوامل را که با او در ارتباط مستقیم بوده‌اند دچار این استرس و نگرانی می‌کند که نکند من هم مبتلا شده باشم! 

در هر صورت راهی جز ادامه کار نیست، زیرا در یک بازه زمانی مشخص باید کار به پخش برسد و باید به کار ادامه داد، زیرا نمی‌توان خانه‌نشین شد.

باتوجه به شرایط سخت کرونایی به‌ویژه برای بازیگران آیا این موضوع روی قرارداد‌ها تاثیری گذاشته است؛ یعنی سبب افزایش رقم قراردادها برای بازیگران شده است؟

خیر؛ به هیچ وجه. اتفاقا به‌دلیل مشکلات عدیده اقتصادی که گریبان همه را گرفته رقم قراردادها کمتر شده که بیشتر نشده است. پس از شیوع این بیماری و پایین آمدن میزان تولیدات سینما، تلویزیون و به‌ویژه تئاتر یکسری از هنرپیشه‌ها اساسا خانه‌نشین یا بسیار کم‌کار شده‌اند و از آن طرف به‌خاطر همین کم شدن میزان تولیدات تهیه‌کنندگان دیگر رغبت نمی‌کنند به همان معدود هنرمندانی که حاضر به فعالیت و کار هستند دستمزد درست حسابی و بیشتر بدهند، چون می‌دانند اگر بازیگر آن کار را نپذیرد، کار دیگری هم انتظارش را نمی‌کشد که جبران آن را بکند.

به‌طور کلی دستمزد هنرمندان به‌ویژه بازیگران بر چه مبنا و معیاری تعیین می‌شود و دلیل تفاوت حقوق دو بازیگر با هم چه فاکتورهایی است؟

من اطلاع چندانی از نحوه تعیین دستمزدها ندارم، اما آن چیزی که مشخص است این است که در فضای هنری کشور ما مسائلی همچون سابقه یا حتی تحصیلات بازیگران هیچ تاثیری بر دستمزد آنها ندارد و تنها چیزی که به ویژه در سینما تاثیر دارد، مهارت قرارداد بستن بازیگر یا به زبان خودمانی‌تر زرنگی هنرپیشه است. در بیشتر موارد تهیه‌کننده فکر می‌کند در زمان اکران و در گیشه چندین برابر پولی را که به بازیگران می‌دهد به‌دست خواهد آورد، به همین دلیل هم این امکان برای بازیگران به‌ویژه چهره‌ها پیش می‌آید که چانه‌زنی بیشتری داشته باشند و تهیه‌کننده را در مقابل خواسته‌های مالی خود نرم کنند، اما در تلویزیون چنین حالتی وجود ندارد و تهیه‌کنندگان مبلغ مشخصی را برای ساخت فیلم در اختیار دارند و برمبنای آن مبلغ سعی می‌کنند بازیگری را انتخاب کنند که برای آن نقش مناسب باشد. به‌هر حال این‌گونه نیست که اگر بازیگر مبلغ بیشتری را طلب کرد حتما به خواسته او تن دهند و معمولا به سراغ فرد دیگری برای ایفای نقش می‌روند.

آیا دستمزدهایی که امروزه عرف است و بازیگران دریافت می‌کنند با شرایط اقتصادی جامعه تطبیق دارد و کفاف مخارج این روزگار را می‌دهد؟

ما همگی در حال زندگی در یک جامعه هستیم و بازیگران هم مانند سایر افراد در همین فضا زندگی می‌کنند و به یک میزان تحت فشار مسائلی همچون گرانی و تورم قرار دارند و باید تاکید کنم میزان درآمد به‌ویژه برای بازیگران طی چند سال اخیر رشدی نداشته و همان مقداری که چند سال پیش دریافت می‌کردیم امروزه هم همان رقم است، اما آیا خرج و مخارج مانند همان چند سال قبل است؟ خیر؛ ما هم مجبوریم با شرایط کناربیاییم.

اصولا دستمزد هنرمندانی چون ما متوسط است؛ یعنی نه موفق می‌شویم پس‌انداز آنچنانی داشته باشیم و نه خدا را شکر مجبور می‌شویم دست‌مان را مقابل دیگران دراز کنیم، اما من کسانی را در همین حرفه می‌شناسم که درآمد و دستمزدهای بسیار پایینی دارند و مجبورند چند شغل داشته باشند تا گذران زندگی کنند و روزگار سختی را سپری می‌کنند. 

به‌هر حال کرایه خانه، خوراک و پوشاک و بسیاری خرج و مخارج پیش‌بینی نشده دیگر زندگی را بسیار سخت می‌کند، اما همان‌طور که گفتم دستمزدها هیچ تغییری نسبت به چند سال گذشته نداشته‌اند.

در زمینه مسائل درمانی یا بیمه بازیگران چه اقداماتی از سوی مراجع مرتبط صورت می‌گیرد؟

بخشی از ما بازیگران که بازنشسته خانه سینما هستیم، در واقع کف حقوق را از آنجا دریافت می‌کنیم. البته اطلاع دارم بارها جلساتی را تشکیل داده‌اند تا کف حقوق را افزایش دهند اما تاکنون که نتیجه‌ای نداشته و تغییری نکرده است. البته صندوقی به‌نام صندوق اعتباری هنر هم هست که اگر هنرمندی مشکل داشته باشد می‌تواند به آنجا مراجعه و وام دریافت کند و در زمینه پرداخت حق بیمه هم بخشی را وزارت ارشاد کمک می‌کند.

در هر حال در این روزگار مخارج درمانی بسیار بالاست و تنها آن دسته از هنرمندانی که بیمه درمان تکمیلی دریافت کرده باشند می‌توانند بهره خوبی از آن ببرند. البته مبلغ ناچیزی سال گذشته از طرف خانه سینما و خانه تئاتر برای هنرمندان واریز شد که تنها می‌توان نام کمک‌هزینه به آن داد، اما اگر بخواهم در مجموع به شما عرض کنم باید بگویم هنرمندان در کشور ما به‌ویژه بازیگران جز عده‌ای انگشت‌شمار و خاص از شرایط اقتصادی خوبی برخوردار نیستند و مشکلات فراوانی دارند.

البته صداوسیما و شبکه‌های مختلف در ۵، ۶ ماه گذشته تولیدات خود را افزایش دادند و این خوب است، اما برای کسانی که هزینه‌های خود را بیشتر از طریق تئاتر و سینما تامین می‌کردند، شرایط به‌شکل عجیبی سخت شده است. در حقیقت در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن درآمدها یک‌سوم مخارج را پوشش می‌دهد و این موضوع برای همه یکسان است. بازیگر و خبرنگار و همه مشاغل هر یک به‌نحوی درگیر مشکل هستند و تنها باید خوشحال باشیم که بیکار نیستیم و مشغول کاریم؛ همین.

شما به‌عنوان یک بازیگر پیشکسوت و دارای تجربه در این زمینه چه پیشنهادی برای بهبود وضعیت اقتصادی بازیگران دارید؟

به‌عقیده من از سال‌ها پیش باید بازیگران را درجه‌بندی می‌کردند؛ آن‌هم نه فقط با فاکتور شهرت، بلکه باید مواردی چون میزان تحصیلات و تجربه کاری را هم در نظر بگیرند. حداقل تلویزیون می‌توانست چنین کاری را انجام دهد.

 البته در تئاتر چنین کاری انجام شد اما متاسفانه چون گاهی پیش می‌آمد که یک بازیگر دستمزد بالا طلب می‌کرد و کارگردان هم برای آن شخص جایگزینی نداشت، مجبور می‌شدند به خواسته‌اش تن دهند و قرارداد‌های غیرمتعارف بسته می‌شد. 

هنوز هم این وضعیت ادامه دارد، به همین دلیل درجه‌بندی بازیگران در تئاتر هم معلق ماند. این درجه‌بندی اگر به‌صورت یک قانون در بیاید به‌ویژه برای پیشکسوتان این حوزه که استخوان در این زمینه خرد کرده‌اند می‌تواند بسیار ثمربخش باشد، زیرا در وضعیت کنونی تهیه‌کننده خود را ملزم نمی‌داند به افراد باتجربه پول بیشتری بدهد و ملاک همچنان فقط شهرت است؛ هرچند آن فرد چهره سواد و تجربه چندانی در این زمینه هنری نداشته باشد.