26 حقیقت جذاب درباره زندگی هنری عزت الله انتظامی آقای بازیگر سینمای ایران + تصاویر

سرویس فرهنگی مستقل‌آنلاین: 

1- عزت‌الله انتظامی در سال 1303، در محله سنگلج تهران متولد شد. وی پس از گذراندن دوره تحصیلات مقدماتی، وارد هنرستان صنعتی تهران شد و در رشته برق به تحصیل پرداخت.

2- عزت‌الله انتظامی فعالیت هنری خود را با پیش‌پرده‌خوانی در تماشاخانه‌های لاله‌زار شروع کرد؛ او پس از یک سال به تماشاخانه‌های هنر و فرهنگ تهران رفت؛ در سال ۱۳۲۰ نخستین نمایش حرفه‌ای خود را با عنوان اولتیماتوم نوشته پرویز خطیبی به کارگردانی اصغر تفکری در تئاتر پاریس خیابان لاله‌زار اجرا کرد.

3-عزت‌الله انتظامی در سال 1326 به آلمان سفر کرد و در شهر هانوفر آلمان وارد یک مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر گردید.

4- انتظامی با گذراندن دوره‌های آموزشی تئاتر به ایران بازگشت و به دلیل فضای نامناسب سینمای ایران از نظر اخلاقی، به کار دوبله فیلم، اجرای نمایش و حضور در تلویزیون روی آورد.

5- عزت‌الله انتظامی فعالیت هنری خود را با پیش‌پرده‌خوانی در تماشاخانه‌های لاله‌زار شروع کرد؛ او پس از یک سال به تماشاخانه‌های هنر و فرهنگ تهران رفت؛ در سال ۱۳۲۰ نخستین نمایش حرفه‌ای خود را با عنوان اولتیماتوم نوشته پرویز خطیبی به کارگردانی اصغر تفکری در تئاتر پاریس خیابان لاله‌زار اجرا کرد

ورود عزت‌الله انتظامی به سینما

6- بازی در فیلم واریته بهاری (۱۳۲۸) به کارگردانی پرویز خطیبی نخستین تجربه سینمایی انتظامی است.

7- او در سال ۱۳۴۸ در فیلم گاو ساخته داریوش مهرجویی در نقش مش حسن بازی کرد که در فراق گاو خود می‌نالد، با او همزادپنداری می‌کند. بازی درخشان او در فیلم گاو نقطه عطف و تحولی شگرف در تاریخ بازیگری سینمای ایران شد. هنرنمایی انتظامی در گاو، تنها جایزه بهترین بازیگر جشنواره شیکاگو در سال ۱۳۵۰ را برای او به ارمغان نیاورد، بلکه زندگی هنری او را نیز دگرگون کرد.

8- داریوش مهرجویی درباره بازی انتظامی در گاو می‌گوید: «در مورد بازی انتظامی در "گاو " باید بگویم که عمیقاً در نقش خودش فرو رفته بود و به نظر من یکی از بهترین اجراهای سینمایی‌اش بود. ... کارش بسیار درخشان بود و همان‌طور که پری صابری گفته آن‌چنان در نقشش فرو می‌رفت که همه‌چیز را فراموش می‌کرد؛ یادم هست سفری بود که دو سه روزی به عوامل زمان دادیم تا به تهران بیایند و استراحت کنند ولی عزت نیامد و آنجا ماند؛ حتی یادم می‌آید در آن دوره برای تمرکز بیش‌تر روی نقشش گاهی اوقات در طویله روستا زندگی می‌کرد».

9- بعد از «گاو» عزت‌الله انتظامی که بسیار گزیده بازی می‌کرد و هر سناریویی را برای بازی نمی‌پذیرفت، در فیلم‌هایی چون «آقای هالو»، «اجاره‌نشین‌ها»، «ناصرالدین‌شاه آکتور سینما»، «هامون» و … ایفای نقش کرد و البته که نقش‌هایی ماندگار آفرید

10- انتظامی در سال 1348 تصمیم به کسب تجربه آکادمیک گرفت و توانست بدون کنکور وارد دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر شود؛ اما حضور او چنان سنگین بود که استادی چون «حمید سمندریان» در کلاس فن بازیگری و بیان می‌گفت: «وقتی انتظامی در کلاس است، من به خودم اجازه نمی‌دهم درس بدهم. انتظامی از کلاس برود بیرون تا من درسِ بازیگری بدهم!»

11- در سال ۱۳۵۱، پیش‌پرده‌خوانی در ایران و نیز کار هنری هنریش فون کلایست موضوع پایان‌نامه کارشناسی او در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد که با امتیاز «بسیار خوب همراه با تشویق کتبی» به تأیید استادانش، از جمله بهرام بیضایی، رسید.

12- انتظامی پس از فراغت از تحصیلات دانشگاهی، در حدود سال‌های 1353-1352 به تدریس رشته تئاتر در دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه الزهرا (س) کنونی پرداخت.

13- عزت‌الله انتظامی در سال 1365 در فیلم «اجاره‌نشین‌ها» به کارگردانی داریوش مهرجویی ‌بازی کرد یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است که هنوز هم در رأی‌گیری بهترین فیلم سینمای ایران از جانب منتقدان، نامش در میان پنج فیلم اول لیست دیده می‌شود. انتظامی برای نقش عباس آقا کاندید بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فیلم فجر شد.

14- انتظامی در سال 1380 در فیلم «خانه‌ای روی آب» ساخته بهمن فرمان ‌آرا بازی کرد که با استقبال زیادی چه از جانب مردم و چه منتقدان روبه‌رو شد و عزت‌الله انتظامی هم برای بازی در این فیلم سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را از آن خود کرد.

15- «مدرسه‌ هنر مزرعه‌ بلال نیست آقا، که هر سال محصول بهتری داشته باشد. در کواکب آسمان هم یکی می‌شود ستاره‌ درخشان، الباقی سوسو می‌زنند...». این دیالوگ که از زبان خود «عزت‌الله انتظامی» در فیلم «ناصرالدین‌شاه آکتور سینما» بیان شده است، از مشهورترین دیالوگ‌های سینمای ایران است که در حقیقت مصداق بارزش هنر بازیگری خود انتظامی است.

16- او پدر مجید انتظامی آهنگساز و نوازنده معروف است. مجید انتظامی (متولد 18 اسفند 1326 در تهران) آهنگساز، نوازنده ابوا و مدرس موسیقی است و از آهنگسازان برجسته سینمای ایران به شمار می‌آید.

17- عزت‌الله انتظامی در فیلم مستند عشق پرداز (به کارگردانی: محمدهادی کاویانی) در کنار استاد محمود فرشچیان حضور داشته است.

18- عزت‌الله انتظامی از آن دسته بازیگرانی بود که در طول دوران بازیگری خود قدر بسیار دید و جامعه هنری و مردم علاقه‌مند به هنر، عزت عزت‌الله انتظامی را حفظ کردند و او را در صدر نگاه داشتند. «مجید انتظامی» - که خود آهنگسازی برجسته است – دراین باره روایتی از پدرش دارد: «از پدرم می‌پرسیدم دلیل این ماندگاری چیست که او به من می‌گفت: عاشق شو و مردم را دوست داشته باش. ... عاشق مردم باش که در این صورت آن‌ها به تو کمک می‌کنند».

19- عزت‌الله انتظامی در سال ۱۳۸۲ به‌عنوان یکی از چهره‌های ماندگار ایران انتخاب شد. در سال ۱۳۸۵ نیز سازمان علمی– فرهنگی یونسکو که زیر نظر سازمان ملل متحد قرار دارد، برنامه‌ای در بزرگداشت و تجلیل از عزت‌الله انتظامی برگزار کرد.

20- در ۲۶ اسفند ۱۳۹۴ دست خطی از نامه‌ای از عزت‌الله انتظامی به حسن روحانی به تاریخ یکم همان ماه در اینترنت منتشر شد که در آن از روحانی خواسته شده در آستانه نوروز مسئله حصر را "حل کند":

” مگر می‌شود مسئله‌ای با این اهمیت همچنان لاینحل باقی بماند؟... همواره بیم آن داشته‌ام که سر بر زمین بگذارم و چشم از جهان ببندم و این مشکل لاینحل باقی مانده باشد "

21- عزت‌الله انتظامی در طول فعالیت هنری خود در پیش از انقلاب اسلامی چندین بار بازداشت شده بود. بازداشت‌هایی بسیار کوتاه که معمولاً با یک تعهد خاتمه می‌یافت. بازداشت‌هایی که ناشی از پیش‌پرده‌خوانی‌های انتقادی عزت‌الله انتظامی بود. انتظامی هیچ‌گاه به‌صورت مستقیم وارد فعالیت سیاسی نشد. او جایگاه هنرمند را ورای این می‌دانست که به فعالیت سیاسی بپردازد. او دراین‌باره می‌گفت: «کار هنرمند این نیست که مستقیماً درگیر سیاست و مسائل سیاسی شود. چون آن‌ها کار خودشان را از طریق هنر می‌کنند و از طریق هنر حرف‌هایشان را می‌زنند. خوب شاید عده‌ای از هنرپیشه سینما انتظار دارند که اکتیو سیاسی باشند و فعالیت سیاسی کنند اما این انتظار درستی نیست».

22- انتشار فیلم‌های حضور عزت‌الله انتظامی در زمان ثبت‌نام اسفندیار رحیم مشایی به‌عنوان کاندیدای ریاست جمهوری در وزارت کشور جنجالی شد عکس‌هایی که از او در کنار محمود احمدی‌نژاد و اسفندیار رحیم مشایی در وزارت کشور، منتشر شده بود، این تصور را برای بسیاری ایجاد کرده بود که او رئیس‌جمهور و مشاورش را برای ثبت‌نام آقای مشایی همراهی کرده است.

23- انتظامی چند روز بعد با انتشار یادداشتی درباره چگونگی حضورش در وزارت کشور نوشت که ماه‌هاست برای ثبت بنیاد فرهنگی و هنری عزت‌الله انتظامی تلاش می‌کند و آن روز از دفتر ریاست جمهوری با او تماس گرفتند که کارهای ثبت بنیاد دارد به سرانجام می‌رسد. سپس به‌سرعت ماشینی برایش فرستادند که او را به کاخ ریاست جمهوری بُرد.

خانه موزه عزت‌الله انتظامی

24- به‌منظور ارج نهادن به سال‌ها تلاش عزت‌الله انتظامی در فرهنگ و هنر ایران منزل مسکونی او موزه عمومی شد. تیرماه سال ۱۳۹۱ خانه انتظامی به‌منظور بهره‌برداری فرهنگی به‌عنوان خانه موزه در تملک و تحویل معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه یک شد. خانه موزه انتظامی با مساحتی معادل ۴۵۱ مترمربع در بلوار اندرزگو واقع شده و در زیربنایی معادل ۵۳۸ مترمربع شامل بخش‌های جذابی از جمله موزه استاد انتظامی در شمال پروژه، سالن بلک باکس با ظرفیت ۱۲۰ نفر در زیرزمین، کافی‌شاپ در پشت‌بام، شهرفرنگ، اتاق آینه، تماشاخانه، گالری و تابلوی ثبت امضاء و یادگاری ویژه هنرمندان صاحب‌نام است که عملیات اجرایی آن از اسفندماه سال ۱۳۹۱ آغاز شد و در ابتدا قرار بر این بود که خانه موزه انتظامی در اواخر اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۳ افتتاح شود اما ازآنجاکه او در بیمارستان بستری شد این مراسم به تأخیر افتاد و در شهریورماه سال ۱۳۹۳ هم‌زمان با آغاز پانزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی به‌صورت رسمی افتتاح شد.

درگذشت عزت‌الله انتظامی

25- عزت‌الله انتظامی از سه ماه پیش از مرگ، بر اثر زمین خوردن در منزل دچار مشکلات جسمی گردید و از آن موقع تحت درمان بود، اما سرانجام در بامداد ۲۶ مرداد ۱۳۹۷ در بیمارستان باهنر تهران بر اثر سکته مغزی و کهولت سن در سن ۹۴ سالگی درگذشت. مراسم تشییع پیکر او در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ مقابل تالار وحدت برگزار شد و پیکر او در قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا به خاک سپرده شد.

26- پس از درگذشت انتظامی، در افتتاحیه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر از او یاد و تقدیر شد. در سال ۱۳۹۸ در اولین سالگرد مرگ انتظامی از سردیس و پلاک خیابان وی رونمایی شد.

کارنامه بازیگری عزت‌الله انتظامی در سینما

• 1348 گاو
• 1349 آقای هالو
• 1351 بی‌تا - پستچی - صادق کرده
• 1352 ستارخان - قیامت عشق
• 1353 بنگاه تاترال (ناتمام)
• 1355 شیر خفته - ملکوت
• 1357 این گروه محکومین - دایره مینا – غبارنشین‌ها
• 1360 مدرسه‌ای که می‌رفتیم
• 1361 حاجی واشنگتن
• 1362 خانه عنکبوت
• 1363 کمال‌الملک
• 1364 چمدان
• 1365 اجاره‌نشین‌ها - شیر سنگی
• 1366 شیرک
• 1367 جعفرخان از فرنگ برگشته - در مسیر تندباد - کشتی آنجلیکا - گراند سینما
• 1368 هامون
• 1369 سایه خیال
• 1370 بانو - خانه خلوت - ناصرالدین‌شاه آکتور سینما
• 1372 بازیچه - جنگ نفت‌کش‌ها - روز فرشته
• 1373 روز واقعه - روسری آبی
• 1375 جهان‌پهلوان تختی (نسخه اول - ناتمام)
• 1377 باد و شقایق - کمیته مجازات
• 1378 میکس
• 1380 خانه‌ای روی آب
• 1381 گاوخونی - دیوانه‌ای از قفس پرید
• 1383 جایی برای زندگی
• 1384 حکم - ستاره‌ها 1: ستاره می‌شود
• 1385 مینای شهر خاموش (امیر شهاب رضویان)- شهری که دوست می‌دارم (رسول صدرعاملی)
• 1386 شب - رسول صدرعاملی
• 1387 زادبوم (ابوالحسن داوودی) (در بیست و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر نمایش داده شد)
• 1387 زندگی با چشمان بسته (رسول صدرعاملی) - نمایش در بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر
• 1388 چهل‌سالگی (علی‌رضا رئیسیان) - نمایش در بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر
• راه‌آبی ابریشم (1387)

کارنامه عزت‌الله انتظامی در تلویزیون

• 1377–1378 محاکمه
• 1374 زندگی
• 1358–1366 هزاردستان
• 1357 تله‌فیلم «مسافرت»
• 1346 تله‌تئاتر «از خود گریخته»
• 1346 تله‌تئاتر «تولد»
• 1346 تله‌تئاتر «راشل»
• 1345 تله‌تئاتر «پیک نیک»
• 1345 تله‌تئاتر «مجسمه جاندار»
• 1345 تله‌تئاتر «مرد کوته‌فکر»
• 1345 تله‌تئاتر «انفجار»
• 1344 تله‌تئاتر «کبوتر جَلد و معاملات»
• 1344 تله‌تئاتر «جعفرخان از فرنگ برگشته»
• 1344 تله‌تئاتر «دلیجان»
• 1344 تله‌تئاتر «آرامگاه ماهان»
• 1344 تله‌تئاتر «ترازوی پایه‌بلند»
• 1344 تله‌تئاتر «غرور دزد گاوصندوق»
• 1344 تله‌تئاتر «آدم‌های شب»
• 1344 تله‌تئاتر «گاو»
• 1343 تله‌تئاتر «روشنایی‌های خانه ما»
• 1343 تله‌تئاتر «دیدار»
• 1343 تله‌تئاتر «عروس»
• 1343 تله‌تئاتر «گوهر شب‌چراغ»
• 1343 تله‌تئاتر «یک کلاغ، چهل کلاغ»
• 1343 تله‌تئاتر «آدم‌های شب»
• 1343 تله‌تئاتر «تنهایی»
• 1343 تله‌تئاتر «شنل»
• 1342 تله‌تئاتر «عروسک‌های گوشتی»
• 1342 تله‌تئاتر «ابرام آقا»
• 1342 تله‌تئاتر «کنار جاده»
• 1342 تله‌تئاتر «تا نیمه‌شب»
• 1342 تله‌تئاتر «شادروان مادر خانم»
• 1342 تله‌تئاتر «ازدواج با مکاتبه»
• 1342 تله‌تئاتر «داستان یک‌شب»
• 1342 تله‌تئاتر «حماسه بازگشت و انتظار»
• 1342 تله‌تئاتر «غریبه»
• 1342 تله‌تئاتر «دست بزن»
• 1341 تله‌تئاتر «آتشکده»
• 1341 تله‌تئاتر «تنهایی»
• 1341 تله‌تئاتر «دو خجول»
• 1341 تله‌تئاتر «شوم»
• 1341 تله‌تئاتر «خشت اول»
• 1341 تله‌تئاتر «آگهی ازدواج»
• 1341 تله‌تئاتر «چشم‌های قشنگ خانم والری»
• 1341 تله‌تئاتر «عشق شوم»
• 1341 تله‌تئاتر «گردنبند مروارید»
• 1341 تله‌تئاتر «کلبه»
• 1341 تله‌تئاتر «بازگشتی نیست»
• 1340 تله‌تئاتر «بعد از همه آن سال‌ها»
• 1340 تله‌تئاتر «مکتب بیوه‌ها»
• 1340 تله‌تئاتر «بیم و امید»
• 1340 تله‌تئاتر «نرس از جریمه»
• 1340 تله‌تئاتر «شیدوش و ناهید»
• 1340 تله‌تئاتر «رستاخیز»

 جوایز و افتخارات عزت‌الله انتظامی

• برنده جایزه دوم بازیگر مرد از جشنواره شیکاگو در سال 1971؛ گاو
• برنده جایزه بهترین بازیگر مرد از هفتمین جشنواره فیلم فجر؛ گراند سینما
• برنده جایزه بهترین بازیگر مرد از دوازدهمین جشنواره فیلم فجر؛ روز فرشته
• دریافت لوح تقدیر در دهمین جشنواره فیلم فجر؛ ناصرالدین‌شاه آکتور سینما و خانه خلوت
• برنده مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد؛ آقای هالو