ارائه «ابتکار صلح هرمز» ، توسط روحانی در سازمان ملل

 مستقل آنلاین/ گروه سیاسی - هرمز شریفیان - "حسن روحانی"، رئیس جمهوری اسلامی ایران، عصر امروز چهارشنبه ۳ مهر، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی می‌کند. مهمترین بخش از سخنرانی روحانی درباره طرحی است که او پیش از سفر به نیویورک آن را «ابتکار صلح هرمز» نامید. روحانی اولین بار روز ۳۱ شهریور در حالی از «طرح صلح هرمز» نامبرد که فقط هشت روز از  حملات به تاسیسات نفتی عربستان سعودی گذشته بود، حملاتی که سبب قطع موقت ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه از تولید نفت این کشور شد. علاوه بر آمریکا و عربستان سعودی، سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا نیز جمهوری اسلامی را مسئول این حملات دانستند. علاوه بر این، حمله به نفتکش‌ها در بندر فجیره و حمله به دو نفتکش در دریای عمان از جمله مواردی است که جمهوری اسلامی دستکم از سوی ایالات متحده و بریتانیا، مسئول آن معرفی شده است.

روحانی در جریان سخنرانی ۳۱ شهریور ماه خود اما با اشاره به اینکه «ابتکار صلح هرمز  را قرار است در مجمع عمومی سازمان ملل» تشریح کند، گفت: «در این طرح به دنبال همکاری دسته‌جمعی درون منطقه خلیج فارس برای امنیت منطقه هستیم و می‌خواهیم همه کشورهای منطقه در این مسیر مشارکت و همکاری داشته باشند و ابعاد مختلف آن را در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح خواهیم کرد». او گفت که این طرح  «تنها جنبه امنیتی ندارد و مسائل دیگری را هم در بر می‌گیرد و اسم آن ابتکار صلح هرمز است».  

پس از روحانی، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه نیز طی سخنانی در نیویورک درباره جزییات طرح صلح هرمز گفت: «طرح پیشنهادی ایران، تشکیل ائتلافی متشکل از کشورهای ساحلی خلیج فارس یعنی عراق، ایران، عربستان سعودی، بحرین، قطر، کویت، امارات و عمان زیر نظر سازمان ملل برای تامین امنیت خلیج فارس است».

ظریف گفت: «ابتکار هرمز که رئیس جمهوری مطرح کرده برای ما بسیار جدی است». سخنان ظریف چند روز پس از آن گفته شد که در پی حمله به تاسیسات نفتی آرامکو، عربستان سعودی اعلام کرد که به ائتلاف دریایی به رهبری آمریکا برای تامین امنیت کشتیرانی آزاد در خلیج فارس و دریای عمان پیوسته است. امارات متحده عربی نیز هفته گذشته به طور رسمی تمایل خود برای پیوستن به ائتلاف دریایی آمریکا را اعلام کرد. روزنامه ایران، نزدیک به دولت روحانی، درباره جزییات «طرح صلح هرمز» نوشت که این طرح به اتکای بند ۸ قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل «مبنای حقوقی» دارد. قطعنامه ۵۹۸ همان قطعنامه‌ای است که سه دهه پیش با پذیرش آن از سوی جمهوری اسلامی به جنگ ایران و عراق پایان داد. در بند هشت این قطعنامه آمده: «از دبیرکل سازمان ملل درخواست می‌کند از طریق مشورت با ایران و عراق و سایر کشورهای منطقه، راه‌های افزایش امنیت و ثبات منطقه را بررسی کند». این بند از قطعنامه در سال تدوین قطعنامه ۵۹۸ از آن رو در آن گنجانده شد که در سال‌های پایانی جنگ ایران و عراق، جنگ نفتکش‌ها میان این دو کشور محدود نماند و نفتکش‌های دیگر کشورها نیز هدف حملاتی قرار گرفتند. حسن روحانی در سخنرانی عصر امروز خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد درحالی «ابتکار صلح هرمز» را ارایه خواهد کرد که در یک سال گذشته چندبار و به ویژه پس از اجرای تحریم نفتی آمریکا علیه جمهوری اسلامی به صراحت بر بستن تنگه هرمز و نا امن‌سازی صادرات نفت دیگر کشورها تاکید کرده بود. حمله به نفتکش‌ها در بندر فجیره، حمله به دو نفتکش در دریای عمان، حمله به خطوط انتقال نفت عربستان سعودی، توقیف نفتکش بریتانیای به ازای توقیف نفتکش گریس۱ در جبل الطارق، چند مورد حمله راکتی به تاسیسات نفت در جنوب عراق، و در تازه‌ترین مورد حمله ۲۳ شهریور به تاسیسات نفت آرامکو عربستان سعودی از جمله مواردی است که در فاصله اردیبهشت تا شهریور امسال‌ رخ داده است. دست‌کم سه مورد از این حملات شامل حمله به نفتکش‌ها در بندر فجیره، حمله به دو نفتکش در دریای عمان و حمله به تاسیسات نفت آرامکو به صراحت از سوی آمریکا، عربستان و بریتانیا و در مورد حمله اخیر حتی آلمان و فرانسه نیز جمهوری اسلامی را مسئول این حملات معرفی کردند. چه خوب بود که این طرح پیش از چنین حملاتی یا دست کم پیش از پیوستن عربستان و امارات به ائتلاف دریایی به رهبری آمریکا مطرح می‌شد. آنچه امروز بیش از پیش در منطقه مورد نیاز است، اطمینان بخشی و اعتماد متقابل بین کشورهاست که اخیرا سخت ضربه خورده و بعید است این کشورها بتوانند پیش از حل شدن مسائل گذشته، همکاری جدیدی را آغاز کنند. با این حال توسل به دیپلماسی و گفت‌وگو مناسب‌ترین راه در دنیای امروز برای ارتباط بین کشورهای جهان به شمار می‌آید.