بدن انسان هر ۷ سال یکبار خودش را بازسازی می‌کند

در بدن انسان تریلیون‌ها سلول وجود دارد. سلول‌های امروزی همان‌‌هایی نیستند که دیروز در بدن ما بودند. در واقع سلول‌های بدن دائما درحال تکثیر و جایگزینی هستند. اما سوال مهم این است که اگر سلول‌های بدن انسان هر 7 سال یکبار متولد و جایگزین می‌شوند، پس چرا پیر می‌شویم؟

گفته می‌شود هر هفت سال یکبار یا زمانی در همین حدود، سلول‌های بدن انسان از مژه گرفته تا مری جایگزین می‌شوند. به عبارت دیگر، پس از حدود هفت سال تکثیر سلولی، ما دیگر با سلول‌های قبلی خود زندگی نمی‌کنیم و با سلول‌های جدیدی در این جهان به زندگی ادامه می‌دهیم.

اولین سوال این است که آیا واقعا همه سلول‌های بدن ما حدود هر هفت سال یکبار جایگزین می‌شوند؟ آیا چنین دیدگاهی حقیقت دارد؟ باید بگوییم دقیقا چنین اتفاقی نمی‌افتد. سلول‌های خاصی در برخی از اندام‌ها و سیستم‌ بدن در عرض چند ماه کاملا جایگزین می‌شوند، اما برخی دیگر از سلول‌ها تقریبا مانند روز تولد شما باقی می‌مانند

وضعیت تکثیر سلول‌های بدن

«اولاف برگمان»، محقق اصلی دپارتمان زیست شناسی سلولی و مولکولی موسسه «کارولینسکا» در استکهلم سوئد می‌گوید:

«اکثر سلول‌های پوست و روده خیلی سریع و به احتمال زیاد ظرف چند ماه جایگزین می‌شوند.»

برگمان و همکارانش نتایج تحقیقات خود را در نشریه Cell Systems منتشر کردند. در گزارش آنها به این موضوع اشاره شده بود که سلول‌های کبد با سرعت کمی بازسازی می‌شوند. با این وجود، سلول‌های سایر اندام‌های بدن حتی کندتر تکثیر می‌شوند و جایگزینی آنها بیشتر از هفت سال طول می‌کشد.

به عنوان مثال، سلول‌های قلب انسان با سرعت نسبتا کمی جایگزین می‌شوند و تنها 40 درصد از تمام کاردیومیوسیت‌ها یا سلول‌های مسئول نیروی انقباض در قلب در طول زندگی چنین اتفاقی برای‌شان رخ می‌دهد. در عین حال باید به این نکته توجه داشت که برخی سلول‌‌های مربوط به اسکلت بدن نیز حدود 10 سال نیاز دارند تا جایگزین و به صورت کامل تکثیر شوند.

در مغز، نوسازی سلولی حتی آرام‌تر رخ می‌دهد. براساس مطالعه انجام شده در سال 2013، دانشمندان شواهدی را کشف کردند که نشان می‌داد برخی از نورون‌ها در هیپوکامپ بازسازی می‌شوند، اما نرخ بازسازی آنها بسیار کند و در حدود ۱.۷۵ درصد در هر سال است. بر اساس مطالعه دیگری در سال 2014 برخی از انواع نورون‌ها نیز بازسازی می‌شوند. اما برخی دیگر از آنها در تمام طول عمر بدون تغییر باقی می‌مانند و جایگزین نمی‌شوند.

حالا سوال دیگری مطرح می‌شود: اگر بخش‌هایی از بدنمان مانند پوست، روده و کبد هر چند سال یکبار بازسازی می‌شوند، پس چرا برای همیشه جوان نمی‌مانیم؟

برگمان توضیح می‌دهد صرف نظر از اینکه پوست، روده و کبد ما چقدر جوان باشد، با گذشت زمان و به دلیل سن بیولوژیکی درنهایت ما احساس پیری می‌کنیم. حتی اگر سلول‌های فرد نسبتا جوان باشند، سن بیولوژیکی آن‌ها نشان‌دهنده واکنش بدن به گذر زمان است. برگمان می‌گوید اگرچه که سلول‌ها خود را تجدید می‌کنند، اما همچنان به دلیل تغییرات موجود در سلول‌های در حال تکثیر درنهایت پیر می‌شوند. با تکثیر سلو‌ل‌ها، DNA به صورت پیوسته تقسیم و کپی می‌‌شود.

بنابراین حتی اگر سلول‌های بخش‌هایی از بدن ما نسبتا جدید باشند، DNA پیر و کپی‌شده باعث می‌شود پیر شدن سال‌های گذشته را احساس کنیم.