کرملین در محاصره

سرویس ترجمه: مستقل آنلاین/امیرحسین نظری: 

این روزها، شرایط مسکو به‌قدری بغرنج است که گویی این کشور در اشغال نظامی به سر می‌برد. ده‌ها هزار نیروی سرتاپا مسلح امنیتی، خیابان‌های اصلی مرکز شهر مسکو را مسدود کرده‌اند. ساکنان شهر، بدون توقف در ایست‌های بازرسی و ارائه مدارک شناسایی، تقریبا به هیچ وجه امکان سفر در شهر را ندارند. 

همین یک هفته پیش، هیچ کس نمی‌توانست پیش‌بینی کند که روند بررسی نامزدهای انتخابات شورای شهر مسکو، به اتفاقات شبه انقلابی منجر شود. شورای شهر مسکو که قدرت چندانی هم  ندارد در 8 سپتامبر انتخابات خواهد داشت. 

در اواسط جولای، مقامات محلی بیشتر نامزدهای مستقل انتخابات شورای شهر را ردصلاحیت کردند. برخی به دلیل نقص عمدی فرم‌های ثبت‌نامی رد شدند. عده‌ای متهم شدند در فرم‌های ثبت نامی، امضای جعلی به‌جا گذاشته‌اند. البته بسیاری از آنان، حضورا به مسئولان مراجعه کرده بودند و اصالت امضای خود را تائید کرده بودند.

اگر کرملین به اقلیت معدودی از مخالفانش اجازه شرکت در این انتخابات را می‌داد، آن‌ها با چنین تهدیدی مواجه نمی‌شدند. درعوض، نه تنها مخالفان از شرکت در رقابت سیاسی محروم شدند، بلکه بحران نیز تشدید شد. در ادامه، مقامات محلی به رهبران اپوزوسیون اجازه برگزاری تظاهرات در مرکز شهر را ندادند. در نتیجه، مجددا خشم عمومی برانگیخته شد. در روز 27 جولای، ده‌ها هزار نفر از شهروندان مسکو به خیابان‌ها آمدند. درخواست آن‌ها، اجازه به نامزدهای مستقل برای شرکت در انتخابات بود.

کرملین، احتمال وقوع چنین شورشی را نداشت. زیرا کاندیداهای مستقل، سال‌ها، از شرکت در انتخابات منع می‌شدند ولی هیچگاه به اعتراضات وسیعی منجر نمی‌شد.

شرایط در سایر شهرها نیز مشابه مسکو بود، خصوصا در سن‌پترزبورگ، تعداد زیادی از کاندیداهای مستقل از شرکت در انتخابات منع شدند. 

در روز 27 جولای، معترضان با سردادن شعارهای «روسیه آزاد خواهد شد» و «مرگ بر پلیس مخفی» اعتراض فزاینده خود به قدرتمندان را نشان دادند.

حتی حضور اوباش و نیروهای ارتش نیز مردم را از حضور در خیابان‌ها منع نکرد. در روز 3 آگوست هم، تظاهراتی برگزار شد که جمعیت زیادی از شهروندان مسکو در آن شرکت کردند. بنابر گزارش‌ها، تظاهرات ابتدا مسالمت‌آمیز بود اما توسط نیروهای پلیس به خشونت کشیده شد. گفته می‌شود پلیس به زدن و دستگیر کردن معترضان بسنده نکرد و همه افرادی که در خیابان حضور داشتند، از جمله توریست‌ها، مورد نوازش پلیس قرار گرفتند. در مجموع، 1400 نفر در 27 جولای و 1000 نفر در 3 آگوست دستگیر شدند.

اما این‌ها برای پوتین کافی نبود، چهره‌های شاخص مخالفان را به اتهام آشوب و شورش به دادگاه فرستاده‌اند. یکی از متهمان، ایگور ژوکوف، دانشجوی دانشگاه اقتصاد مسکو است. او متهم به ساماندهی شورش‌ها است، دلیل این اتهام این است که او در یک ویدیو به معترضان می‌گوید پشت او حرکت کنند. یکی دیگر از افراد که به ساماندهی اعتراضات متهم شده است، سرگئی آبانیچف است. او ظاهرا تکه‌ای کاغذ به سمت پلیس پرتاب کرده است. بسیاری دیگر نیز با اتهامات مشابه بازداشت و حداکثر به 8 سال زندان محکوم شده‌اند. 

همچنین در سوم آگوست دادستان بنیاد ضد فساد الکسی ناوالنی را به پولشویی یک میلیارد روبلی (معادل پانزده میلیون دلار) متهم کرد. الکسی ناوالنی، وبلاگ‌نویس و از رهبران اپوزوسیون روسیه است. این بنیاد، به افشای مقامات فاسد روسی می‌پردازد. مقامات این بنیاد [ادعا می‌کنند] از راه پرداخت‌های مخفیانه مردمی درآمدزایی می‌کنند. اگرچه، ظاهرا اتهام پولشویی برای ترساندن اپوزوسیون مطرح شده است.

اما هر عملی، عکس العملی دارد مساوی و در خلاف جهت. علی‌رغم مخالفت مقامات، مردم به دنبال برگزاری تظاهرات سوم هستند. بسیاری از چهره‌های مشهور روسیه، از مخالفان حمایت می‌کنند. تنیسور مشهور، یوگنی کافلنیکف از معترضان حمایت کرده است. خواننده راک مشهور، آندری ماکارویچ و رپر روس، نویز ام سی، جداگانه، آهنگ‌هایی را به معترضان اختصاص دادند.

اعتراضات حتی در محافل‌ دانشگاهی نیز به اوج رسیده‌. پس از بازداشت ژوکوف، هم‌دانشگاهی‌هایش دسته‌های مختلفی را برای حمایت از او شکل دادند. حتی معاون رئیس دانشگاه، والریا کاسامرا، که خود نامزد انتخابات است، اعلام آمادگی کرده که با قبول کفالت او، ژوکوف تا برگزاری دادگاه، به جای بازداشتگاه به خانه منتقل شود.

دقیقا مشخص نیست در ادامه چه اتفاقی خواهد افتاد، اما دو سناریو محتمل است: سناریوی اول این است که با اعمال قدرت، کرملین اعتراضات را نابود می‌کند و جامعه روسیه مجددا دچار رخوت می‌شود.

سناریوی دوم این است که وضعیت بدتر شود و با صدور حکم زندان برای ناوالنی، اعتراضات به سایر نقاط روسیه گسترش پیدا کند. اگر سناریوی دوم اتفاق بیافتد پوتین که در 20 سال اخیر، بنابر فلسفه سیاسی خود هیچ امتیازی به کسی نداده است، تنها یک راه فرار خواهد داشت: شرایط اضطراری ملی اعلام کند و کمپین سراسری سرکوب ایجاد کند، هزاران نفر، از جمله روزنامه نگاران، فعالان حقوق بشر، وکلا و فعالان NGOها بازداشت خواهند شد. شرایطی مشابه وضعیت ترکیه پس از کودتای سال 2016 در روسیه پیش می‎آید.

اقدامات مقامات محلی طی هفته‌های گذشته، احتمال وقوع سناریوی دوم را بالا می‌برد. چه چیزی به او کمک خواهد کرد تا به قدرت بچسبد؟ تنها زمان ثابت می‌کند.