اقدام برای کاهش قیمت ارز خود سوزی محض است

گروه اقتصادی- بیش از 4 ماه است که نرخ ارز نوسان های متعددی را طی می کند به طوری که به فاصله چند ساعت نرخ آن به طور چشمگیری افزایش پیدا کرد و همین موجب بروز دردسرهای مختلفی برای صاحبین اصناف،تجار، بازرگانان و حتی مردم عادی شد که کاهش میزان سفرهای نوروزی یکی از بارزترین نتایج افزایش قیمت دلار بود.

این افزایش نرخ دلار در حالی در بازار اتفاق افتاد که عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی اوایل اسفند ماه سال گذشته اعلام کرده بود در صورت ضرورت (افزایش نرخ دلار) اقدامات لازم را در بازار ارز انجام خواهد داد که البته تا امروز تنها موفق شده اند تا نرخ دلار را در یکی از بالاترین قیمت های خود در سال های گذشته ثابت نگه دارند.

موضوع دیگری که در خصوص افزایش نرخ دلار در بازار باید مورد توجه قرار داد دلایل این افزایش قیمت است.برخی از کارشناسان حوزه بازار ارزی معتقدند " معلق ماندن ایران در جلسه  مجمع عمومی گروه  ویژه  اقدام مالی (FATF)  و افزایش بهای هر اونس طلا در بازار جهانی ذاز مهمترین و اصلی دلایل افزایش نرخ دلار در کشور بوده است.

این کارشناسان در توضیح هر کدام از این دلایل می گویند درست است که  تعلیق ماندن ایران  در FATF و بازنگشتن ایران به لیست سیاه  باعث ایجاد فضای مثبت و در نهایت تصمیم گیری برای کاهش نرخ ارز در صرافی های بانک ها شد اما متاسفانه این تصمیم گیری عجولانه موجب بروز اختلاف بین قیمت ارز در صرافی های بانک ها و نرخ آن در بازار شد و آربیتراژ ارزی به وجود آورد.

از سوی دیگر چون یکی از روش های  محاسبه ارزش واقعی ارز ، نسبت بین طلا و ارز است با افزایش بهای هر اونس طلا در بازار جهانی  معادل ریالی بهای دلار نیز افزایش یافت.

این کارشناسان  بازار ارز همزمان با اعلام این دلایل برای افزایش بهای ارز در کشور، راه اندازی بازار متشکل ارزی را به عنوان راه حل اصلاح قیمت ارز در بازار ارز مطرح کردند.

به تازگی نیز حسین راغفر در نشست هفتگی موسسه دین و اقتصاد با  به موج چهارم افزایش دستوری قیمت ارز از دی ماه سال 1396 اشاره و اعلام کرده "اگر ابتدای سال گذشته می‌گفتند دلار 8 هزار تومان خواهد شد شاید کمی غیرقابل باور بود اما امروز اگر دلار 8 هزار تومان شود مردم از فرط خوشحالی به همین دولت رای خواهند داد. باید توجه داشت فردی که دچار شوک شده دچار اضطراب و  سردرگمی نیز خواهد شد و هر راه حل ارایه شده را خواهد پذیرفت و هدف شوک درمانی و شوک های ارزی نیز همین است."

سخنان راغفر در حالی منتشر شد که بسیاری از کارشناسان بازار ارز  تصریح  کردند از آنجایی که  فعلا قیمت ارز در بازار به نوعی ثبات رسیده است، ایجاد هر گونه شوک به این بازار می تواند پیامدهای جبران ناپذیری را برای اقتصاد بازار و مردم به دنبال داشته باشد.

علی اکبر نیکو اقبال یکی از منتقدان تغییر نرخ ارز  و ایجاد شوک در این بازار در گفت و گو با "مستقل آنلاین" با اعلام اینکه شرایط کشور می تواند بر شاخص های اقتصادی و غیر اقتصادی تاثیر بگذارد تصریح کرد: بنابراین اگر در شرایط فعلی کشور، آینده نگری بانک مرکزی نشان از رسیدن به ثبات در بازار داشته باشد و این بانک نیز به اندازه کافی ارز در اختیار داشته باشد با توجه به کاهش ارز حاصل از  فروش نفت و محصولات پتروشیمی، معادن و...  مشاوران اقتصادی و کارشناسان بازار سرمایه می تواند به دولت و بانک مرکزی پیشنهاد بدهند تا آنها نرخ ارز را پایین بیاورند، در این صورت علاوه بر کاهش قیمت ارز، تقاضا نیز  افزایش  خواهد یافت زیرا هر چه قیمت ارز کاهش پیدا کند تقاضا برای خرید آن  به شدت افزایش می کند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: بر این اساس می توان برنامه ریزی کرد تا قیمت ارز در طول روز، هفته و ماه تا چه میزان افزایش و کاهش پیدا کرده است.

نیکو اقبال تصریح کرد:  اما در صورتی که بانک مرکزی تنها بتواند برای چند روز و یا هفته  از نرخ تعیین شده حمایت کند ،در نهایت خزانه بانک مرکزی خالی شود و شرایط به گونه ای پیش می رود که بانک مرکزی  دیگر نتواند از این طرح حمایت کند. در اینکه آقای دکتر راغفر استاد خوبی هستند شکی نیست اما در این موضوع به خصوص، شخصا به هیچ عنوان نمی توانم موضوع مطرح شده از سوی ایشان برای کاهش نرخ ارز به 8 هزار تومان را تایید کنم ، مگر آنکه قرار باشد  در آینده تسهیلات سیاسی لازم از سوی دولت در نظر گرفته شود که طی آن میزان صادرات نفت ایران  از 400 هزار بشکه در ماه به  یک میلیون بشکه  افزایش پیدا کند  همچنین لازم است تا پول های تحریم شده ایران به بانک مرکزی بازگردد در غیر این صورت غلط ترین کاری که می توان در شرایط فعلی نسبت به اقدام در مورد آن  فکر کرد کاهش نرخ ارز است زیرا  همانطور که پیش تر نیز مطرح شد بانک مرکزی در حال حاضر شرایط عملی کردن این طرح را ندارد کما اینکه گفتم در صورت کاهش نرخ ارز تقاضا برای خرید آن به شدت افزایش پیدا خواهد کرد.

 وی افزود: علی رغم افزایش  نرخ دلار در هفته گذشته در حال حاضر نرخ ارز به  ثبات نسبی رسیده است  و نرخ تثبیت شده برای ارز، هزاران برابر ارزش بیشتری دارد تا  یک نرخ نوسانی برای ارز وجود داشته باشد؛ به طوری که نرخ ارز را از 15 هزار تومان فعلی به 8 هزار تومان کاهش دهند اما این نرخ  ثابت نمانده و  دائم در نوسان باشد.

نیکواقبال تصریح کرد: بنابراین در صورتی که براساس گفته های آقای راغفر دولت نرخ ارز را به نصف قیمت کاهش دهد مطمئنا تقاضا برای خرید  به  شدت افزایش پیدا خواهد کرد. نباید فراموش کنیم که شوک های ارزی برای اقتصاد کشور ( چه کاهش و چه افزایش) برای بازار بسیار مسموم و بوده و به نوعی خودسوزی محض است.

این کارشناس اقتصادی در پایان  تاکید کرد ثبات ماندن نرخ  با قیمت بالای فعلی بسیار بهتر از ایجاد شوک در بازار است.