گسترش صادرات با نگاه جدید به بازار کشورهای همسایه

کارشناسان اقتصادی معتقدند که از آنجا که کشور در شرایط تحریمی به سر می برد و برای جابجایی کالا با کشتی دشواری هایی وجود دارد منطق حکم می کند که صادرات به کشورهای همسایه را با جدیت دنبال و برای آن برنامه ریزی داشته باشیم. حقیقت این است که آغاز حرکت به این سمت، آثار منفی تحریم را به حداقل خواهد رساند. 

از طرف دیگر طی ماه های گذشته مسئولان بارها اعلام کرده اند که استراتژی اصلی آنها برای توسعه و گسترش صادرات غیرنفتی، صادرات به 2+15 کشور است؛ به این معنی که به‌غیر از عراق، امارات، افغانستان، ترکیه، پاکستان، فدراسیون روسیه، آذربایجان، ترکمنستان، عمان، کویت، قطر، ارمنستان، قزاقستان، بحرین و عربستان که کشورهای هم مرز و همسایه به شمار می آیند، دو کشور چین و هند نیز در بسته صادراتی ایران به صورت گرفته جدی حضور خواهند داشت. 

سهم عجیب ایران از بازار وارداتی منطقه 

جدیدترین آمارهای تجاری ایران نشان می دهد در کنار چین، عراق و ترکیه اصلی ترین شرکای تجاری کشور هستند. همچنین آمارهای تجاری حاکی از آن است تراز تجاری ایران در تجارت با بسیاری از کشورهای همسایه، مثبت بوده و میزان صادرات کشور به آنها از واردات بیشتر بوده است. با این وجود محمدرضا مودودی، سرپرست سازمان توسعه تجارت در گفتگو با ایسنا می گوید: امروز آمارهای تجارت جهانی نشان می دهد که با وجود عضویت ۱۶۴ کشور در سازمان تجارت جهانی، همچنان بالغ بر ۸۰ درصد از تجارت جهان در سطح منطقه ای انجام می شود و این در حالی است که سهم کالاهای ایرانی در بازار منطقه، تنها 3 درصد از کل واردات همسایه ها را تشکیل می دهد. 

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین اضافه کرد: ایران باید تلاش کند با برقراری پیمان ها و قراردادهای جدید، به سمت تعرفه ترجیحی حرکت کند و از این طریق نفوذ خود در منطقه را بالا ببرد. مودودی همینطور ادامه داد: برای آنکه بازار کالاهای صادراتی ایران، تضمین شود باید از تمام ابزارها استفاده کنیم و یکی از بهترین گزینه ها در این زمینه، استفاده از ظرفیت بازار کشورهای همسایه است. 

ضرورت توسعه تجارت با کشورهای همسایه 

در این خصوص مسعود دانشمند، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی در گفتگو با خبرنگار «مستقل آنلاین» می گوید: تحکیم روابط تجاری بین جمهوری اسلامی و کشورهای جهان، به ویژه کشورهای همسایه یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و در شرایط فعلی که آمریکا فشارهای تحریم را روی کشور ما زیاد کرده، اهمیت این موضوع مضاعف می شود. 

وی با اشاره به ضرورت ایجاد زمینه مساعد برای گسترش روابط تجاری با کشورهای همسایه و منطقه ادامه داد: با پیوستن ایران به اتحادیه های اقتصادی منطقه ای و اجرای قراردادهای تعرفه ترجیحی با کشورهای منطقه و همسایه ظرفیت بزرگ اقتصادی در جهت افزایش صادرات برای کشور ما فراهم می شود و به نوعی هم بر روی واردات کنترل بیشتری صورت می گیرد. 

این فعال حوزه تجارت در ادامه اضافه کرد: در شرایطی که از برجام خارج شده و به دنبال اعمال فشار بر ایران هستند، ما باید دنبال بازارهای بزرگ جدید باشیم و این اتحادیه ظرفیت خوبی است برای اینکه بتوانیم مراودات تجاری خود را تقویت کنیم. 

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تصریح کرد: نگاهی گذرا به مبادلات تجاری ایران با 15 کشور همسایه نشان می دهد که اگر زودتر نسبت به اصلاح صادرات اقدام نکنیم، نمی توانیم سهم فعلی را در بازار کشورهای همسایه حفظ کنیم. همچنین بررسی ها نشان می دهد که در حال حاضر سهم ایران از صادرات به کشورهای همسایه 2 درصد است؛ در استراتژی جدید که دو ساله در نظر گرفته شده می خواهیم این سهم را به 4 درصد برسانیم. 

دانشمند در پایان گفت: با کاهش درآمدهای نفتی در اثر تحریم های ناجوانمردانه آمریکا، ضرورت گسترش و توسعه صادرات غیرنفتی بار دیگر خود را به نمایش گذاشته است. در چنین شرایطی بهتر این است که حضور در کشورهای منطقه و پیمان های اقتصادی با نگاهی توسعه ای و آینده نگر صورت گیرد، در غیر این صورت شاید بتوانیم سهم خود را در بازارهای وارداتی این کشورها افزایش دهیم، اما در آینده ای نزدیک سایر رقبا برای ادامه حضور در این بازار مشکل تراشی خواهند کرد.