چگونه یک قرارداد کاری قانونی ببندیم؟

قرارداد یکی از مهم‌ترین مولفه‌های رابطه‌ی بین کارگر و کارفرما است که تمام قول و قرار ها‌ی بین خود را در آن درج می‌کنند و تمام شرایط کاری از تاریخ و مدت قرارداد تا حقوق و مزایا و روز‌های مرخصی در آن ثبت می‌شود، اما گاهی هم در میان کارگرانی که قرارداد‌های مکتوب دارند هستند کسانی که هیچ قراردادی در دست ندارند و اصطلاحا قرارداد شفاهی دارند که در هیچ جایی ثبت نشده و صرفا توافقی بین دو طرف است.

در صورتی که قرارداد کتبی باشد باید در چهار نسخه تهیه شود که هم نزد کارگر و هم کارفرما و هم وزارت کار قرار گیرد البته قرارداد‌های شفاهی در قانون کار به رسمیت شناخته شده اند و کلیه حقوق و مزایا به کارگرانی که قرارداد شفاهی دارند تعلق می‌گیرد البته در صورت بروز مشکل اثبات قرارداد شفاهی اندکی دردسرساز می‌شود و نیاز به ارائه مدارکی مبنی بر فعالیت کارگر در کارگاه است.

قرارداد‌های کاری دو نوع موقت و دائم هستند، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که صرفا برای کار‌هایی که ماهیت موقت دارند باید قرارداد موقت بسته شود، اما این موضوع در هیچ کجا رعایت نمی‌شود و در همه‌ی کار‌های مستمر و غیر مستمر قرارداد موقت داریم تا جایی که ۹۷ درصد از قرارداد‌های کار موقت هستند و امنیت شغلی وآسایش را از کارگران ربوده اند و برگرداندن امنیت شغلی که حق قانونی کارگران است برای آن‌ها به مطالبه‌ای بزرگ تبدیل شده است.

نکته‌ای که درباره قرارداد‌های موقت وجود دارد این است که با اتمام مدت قرارداد در صورتی که کارفرما مجدد با کارگر قرارداد ببندد با هم قرارداد موقت خواهد بود و دائمی محسوب نمی‌شود.

کارگران پس از اتمام زمان قراردادشان همیشه ترس از دست دادن شغل خود را دارند و همچنین گاهی پیش میاید که حق و حقوق کارگر با داشتن قرارداد موقت داده نمی‌شود، کارفرمایان با بروز کوچک‌ترین اختلافی می‌توانند به راحتی کارگران را اخراج کنند یا بعد از اتمام زمان قرارداد دیگر با آن‌ها قرارداد منعقد نکنند  با وجود این کارفرمایان تمام قد از این نوع قرارداد‌ها دفاع می‌کنند چرا که معتقد هستند وقتی کارگری ترس از دست دادن شغل خود را داشته باشد بهتر کار می‌کند و بهره وری بالا می‌رود.

در قرارداد‌های کار حتما باید محل کارگاه، مشخصات دو طرف، ساعت کاری، حقوق و مزایا و نوع کار ثبت شود و اگر قرارداد موقت است باید مدت زمان قرارداد درج شود و هیچ کدام از طرفین چه کارفرما و چه کارگر نباید منع قانونی برای ثبت قرارداد داشته باشند در غیر این صورت حق و حقوقی به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.

قرارداد کار و شرایط اساسی انعقاد آن‌

ماده ۷- قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد.

تبصره ۱- حداکثر مدت موقت برای کار‌هایی که طبیعت آن‌ها جنبه غیر مستمر دارد توسط وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

تبصره ۲- در کارهایی که طبیعت آن‌ها جنبه مستمر دارد، در صورتی که مدتی در قرارداد ذکر نشود، قرارداد دائمی تلقی می‌شود.

ماده ۸- شروط مذکور در قرارداد کار با تغییرات بعدی آن در صورتی نافذ خواهد بود که برای کارگر مزایایی کمتر از امتیازات مقرر در این قانون منظور ننماید.

ماده ۹- برای صحت قرارداد کار در زمان بستن قرارداد رعایت شرایط ذیل الزامی است.

الف - مشروعیت مورد قرارداد.

ب - معین بودن موضوع قرارداد.

ج - عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین در تصرف اموال یا انجام کار مورد نظر.

تبصره- اصل بر صحت کلیه قرارداد‌های کار است. مگر آنکه بطلان آن‌ها در مراجع ذیصلاح به اثبات برسد.

ماده ۱۰- قرارداد کار علاوه بر مشخصات دقیق طرفین، باید حاوی موارد ذیل باشد.

الف - نوع کار یا حرفه یا وظیفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد.

ب - حقوق یا مزد مبنا و لواحق آن.

ج - ساعات کار، تعطیلات و مرخصی ها.

د - محل انجام کار.

ه - تاریخ انعقاد قرارداد؛ و - مدت قرارداد، چنانچه کار برای مدت معین باشد.

ر - موارد دیگری که عرف و عادت شغل یا محل، ایجاب نماید.

تبصره- در مواردی که قرارداد کار کتبی باشد قرارداد در چهار نسخه تنظیم می‌گردد که یک نسخه از آن به اداره کار و یک نسخه نزد کارگر و یک نسخه نزد کارفرما و نسخه دیگر در اختیار شورای اسلامی کار و در کارگاه‌های فاقد شورا در اختیار نماینده کارگر قرار می‌گیرد./باشگاه خبرنگاران جوان