تالاب انزلی را نجات دهید/ دلایل به شماره افتادن نفس های تالاب انزلی

تالاب زیبای انزلی در استان گیلان واقع شده ، در جنوب غربی سواحل دریای مازندارن. تالاب انزلی در جنوب غربی شهرستان بندر انزلی جای گرفته است.در  فصل های پر باران  وسعت این مکان زیبا به حدود ۱۲۰ کیلومتر مربع و در فصول کم باران به حدود ۸۰ کیلومتر مربع می رسد. این منطقه زیبا در خرداد ماه پر از گل های نیلوفر زیبا شده و زیبایی فضایش را دو چنان می کند. اما این تالاب شگفت انگیز که زیستگاه گونه های مختلف ماهی ها و پرندگان گوناگون است چندی است که برای حیاتش دچار مشکلات گوناگونی شده، این تالاب از سال 1354 در فهرست تالاب های بین المللی قرار گرفت، و به دلیل اینکه بزرگترین منبع پرورش ماهی های خاویار دریای خزر است در فهرست مکان های حفاظت شده نیز اعلام شد. اما متاسفانه و با تمامی مطالبی که گفته شد زیست این زیستگاه طبیعی  به دلایل مختلف در معرض تهدید است. دلایل متفاوت و متعددی درباره به شماره افتادن نفس این تالاب مهم و بین المللی وجود دارد.

مرگ ماهیان تالاب انزلی

در همین رابطه مستقل آنلاین با کارشناسان گفتگوی کوتاهی داشت، محمد درویش کارشناس مدیریت محیط زیست ، یکی از  دلایل مهم مشکلات اکو سیستمی تالاب انزلی را حجم گسترده ای از زباله های دپو شده  عنوان کرد و افزود: این حجم از زباله هزاران لیتر شیرابه تولید می‌کند. این شیرابه در کنار فاضلاب شهر رشت و شهرک صنعتی رشت به رودخانه «گهر رود» و «زرجوب» رشت وارد می‌شود. این‌ دو رود در محدوده پیر بازار به هم وصل می‌شوند و راهی تالاب انزلی می‌شوند که با خودشان شیرابه و زباله و رسوبات می‌آورند. وی همچنین عنوان کرد : آلاینده های بسیاز زیادی وارد این تالاب می شود که مستقیما بر زیست ماهیان آن اثر گذار بوده به طوری که طبق آمار سالانه 2000 تن ماهی از این تالاب صید می شد و اکنون به سالانه 100 تن کاهش پیدا کرده است!

وی از دلایل دیگر بر هم خوردن اکوسیستم تالاب انزلی را احداث سدها و توسعه کشاورزی در آن ناحیه دانست. همچنین جنگل تراشی و میزان رسوبات فراوانی که به این تالاب سرازیر شده اند را از دیگر مشکلات اساسی  عنوان کرد که باید به آن رسیدگی شود.

این کارشناس محیط زیست همچنین عنوان کرد: از راه حل هایی که بتوان حیات را دوباره به تن خسته این  تالاب باز گرداند تصفیه کردن رودخانه هایی است که به این تالاب سرازیر می شوند. 

اما  اردشیر اروجی کارشناس  برنامه ریزی میراث فرهنگی و گردشگری دید متفاوتی به این مسئله دارد،  وی به مشکل بین سازمان محیط زیست و سازمان گردشگری در این خصوص اشاره کرد و بیان داشت:  سازمان محیط زیست بر این باور است که برای حفظ تالاب انزلی نباید جمعیت را به آن نواحی کشاند و آنجا تاسیسات گردشگری احداث کرد. اما از آن طرف گردشگری می گوید با حفظ محدودیت های محیط زیست به کارش ادامه خواهد داد. محیط زیست اعتمادی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ندارد. چرا که گویا بارها تعهداتی در این خصوص داده شده اما اجرایی نشده وی  براین باور است که گردشگری یکی از مشکلاتی است که زیست تالاب انزلی را به خطر انداخته است. 

گردشگری حیات تالاب انزلی را تهدید می کند

اروجی دراین  خصوص بیان داشت: گردشگری وقتی ایجاد بشود و تاسیسات همزمان با آن هم  مستقر شود در نتیجه مسئله پسماندها و جمع آوری حجم  زباله ها نیز  مطرح می شود که همین الان هم این موضوع وجود  دارد. تولید زباله و آلودگی هایی که در همین رابطه به وجود آمده سلامت این تالاب را به خطر انداخته است.

این کارشناس گردشگری همچنین عنوان کرد: ایجاد طرح گردشگری برای تالاب انزلی خود باعث جذب تالاب خواران به این ناحیه شده به این ترتیب که هرکسی به این فکر افتاده که برای سود و ارزش افزوده بیشتر تکه ای از این تالاب را بخرد و در آن ساخت و ساز انجام دهد.  ساخت و ساز تاثیرات مخرب و غیر مستقیمی دارد که خودش را در طی زمان نشان می دهد.

وی همچنین اظهار داشت: تاثیرات زیست محیطی ممکن است نتایجش را بعد از طی مدت چندین دهه نشان دهند. مردم به فکر ارزش افزوده و ترقی در این خصوص هستند. توجهی به محیط زیست ندارند. کنترل برای جلوگیری از ساخت و سازها خیلی ضعیف است.

او همچنین به این نکته اشاره کرد که: یکی از مشکلات سیل های اخیر به دلیل خشک کردن تالاب ها اتفاق افتاد، اگر مسیر تالاب ها درست بود آب ها به سمت تالاب ها هدایت می شد. او همچنین سد سازی های بی رویه را از دلایل دیگر سیل های اخیر دانست.

او  بر این باور است که باید طبیعت به صورت بکر و محافظت شده باقی بماند وی در این خصوص به جنگل های هیرکانی اشاره کرد و اظهار داشت: جنگل های هیرکانی ثبت جهانی شدند، جاده ای قرار بود از این جنگل بگذرد اما به دلیل حفاظت از جنگل این طرح اجرا نشد. ایجاد جاده در جنگل های هیرکانی تبعات بعدی برای این محیط زیست حفاظت شده به وجود می آورد. در برخورد با طبیعت باید یکسری مسائل را مد نظر داشت. توجه به محیط زیست از دو سو باید در نظر گرفته شود که هم موارد مستقیم است و هم موارد غیر مستقیم.