چگونه مسئله حجاب مردم را مقابل مردم قرار می‌دهد؟

فضای دوقطبی کشور به علت مسئله حجاب

پس از وقوع پدیده گسترده کشف حجاب در شهرهای بزرگ و به‌ویژه در پایتخت که دامنه آن به شهرستان‌ها هم کشیده شده است، جمعی از نخبگان، تصمیم‌گیران شیوه حکمرانی، مسئولین قوا و بالاخص شخصیت‌های مذهبی، از رشد این پدید ابراز نگرانی کردند و از آنجا که خود را در قبال رفتار دینی جامعه مسئول می‌دانند، تلاش‌هایی انجام دادند تا مانع از رواج بیشتر کشف حجاب و حضور زنان بدون حجاب تعریف‌شده در عرف جمهوری اسلامی، در معابر و سطح شهرها شوند.

از این رو لوایح و طرح‌های متعددی از دستگاه‌های مختلف آماده شد تا بتواند به بازدارندگی از امر بی‌حجابی کمک کند، پیشنهادات و نقدها، موافقت‌ها و مخالفت‌ها با این طرح‌ها و لوایح از پسِ یکدیگر آمدند و تجمعات، همایش‌ها و برنامه‌های تلویزیونی برای آنکه بهترین تصمیم در خصوص کنترل حجاب گرفته شود، برگزار شد.

سپردن کار مردم به مردم

اما به نظر می‌رسد ساده‌ترین و دمِ دست‌ترین شکل برای برخورد با این پدیده از نظر برخی از متولیان امر، استفاده از ظرفیت‌های مردمی البته با تعریف در قالب چهارچوب‌های معین برای ارشاد و اذکار زنان و دخترانی است که کشف حجاب می‌کنند.

اتخاذ این رویه البته هشدار برخی از جامعه‌شناسان را مبنی بر اینکه دو قطبی موجود در جامعه تقویت خواهد شد و مردم مقابل مردم قرار خواهند گرفت را در پی داشت و این هشدار بارها در رسانه‌های مختلف مطرح شد اما کسانی که تصمیم گرفته بودند به هر نحو ممکن با بی‌حجابی مقابله کنند، آن را نشنیده گرفتند و در این باره جدیت و همیت از خود نشان دادند.

ضرب و جرح و حتی فوتی در تذکر مردم به حجاب مردم

مقابله مردم با مردم اما تاکنون نتایج خوبی به همراه نداشته است؛ اتفاقی که چند ماه پیش در یکی از مراکز گردشگری کرمان رخ داد و در آن گروه طرفدار حجاب و گروه طرفدار حجاب اختیاری با همدیگر درگیر شدند، منجر به فوت یک زن از هموطنان ما شد که به دلیل استرس ناشی از این درگیری جان خود را از دست داد.

در ادامه بارها و بارها ویدیوها و تصاویر و اخباری از درگیری‌های مستقیم مردم با یکدیگر به دلیل تذکر به حجاب منتشر شده است که در آن یکی از طرفین مورد هتک حرمت و حیثیت و حتی ضرب و شتم قرار می‌گیرد؛ این ویدئوهای بسیار در ایستگاه‌های مترو، در اقامتگاه‌ها، در معابر و بازارها، در شهرهای و استان‌های مختلف ضبط شده و در آن دیده شده؛ کسانی به‌صورت دسته‌جمعی به شخص بدحجاب یا بی‌حجاب هجمه وارد می‌کنند و یا اینکه نقطه مقابل آن رخ داده است و افرادی آمر به معروف حجاب حمله کرده‌اند.

ضابطین دستگاه قضایی کسانی که رفتار زننده با آمر به معروف دارند را به سرعت شناسایی و بازداشت می‌کنند اما برای گروه مقابل یک مصونیت نانوشته وجود دارد و همین رفتار دوگانه، احساس تبعیض را رواج می‌دهد که نخستین کارکرد منفی رویه کنونی محسوب می‌شود، رویه‌ای که تأکید می‌شود مضرات آن بیش از نتایج دلخواه است.

داستان نارنجستان

حالا در روزهایی که کشور برای گرم شدن بیش از حد هوا تعطیل بود، اتفاقی در باغ نارنجستان قوام شیراز رخ داد که در آن آمر به معروف توسط مردی که همسر و برادرزاده‌اش [احتمالاً مورد خشونت کلامی] قرار گرفته‌اند کتک خورده و مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. اما نکته اینجاست که این مرد از کادر پلیس محسوب می‌شود و این برای عقلای جامعه زنگ خطر جدیدی است که باید آن را جدی گرفت.

داستان از این قرار است که گویا خانواده‌ای برای تفریح به باغ نارنجستان قوام در شیراز می‌روند که پوشش زن جوان و دختر نوجوان مورد اعتراض یک زن آمر به معروف قرار می‌گیرد. طبق ویدئوی منتشر شده، مرد جوان همراه زنان بدحجاب و کشف حجابی نسبت به زن امر به معروف معترض شده و پس از رد و بدل کردن جملاتی بین هر دو، آن زن را در کنار دخترش مورد ضرب و شتم قرار می‌دهد.

بلافاصله پس از انتشار این فیلم شایعه شد که آن مرد، از اعضای کادر نیروی انتظامی و پلیس است و پلیس باید ناظر بر اجرای قانون و الگوی برخورد با بی‌قانونی باشد که اینجا جور دیگری رقم خورد.

ضارب از پلیس اخراج می‌شود

پس از آن موضوع به صورت رسمی مطرح و از سوی سخنگوی پلیس اعلام شد؛ با دستور فرمانده کل انتظامی کشور پرونده حمله به آمر به معروف در نارنجستان جهت بررسی تخلفات در اختیار بازرسی کل فراجا قرار خواهد گرفت.

شنیده‌های نگارنده حاکی از این است که این نیروی پلیس احتمالاً این هفته از فراجا اخراج خواهد شد.

هر چند پرونده او در دستگاه قضایی هم مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

سید کاظم موسوی، رئیس کل دادگستری استان فارس در این باره با تأکید بر اینکه وابستگی سازمانی و عضویت یکی از متهمان این پرونده به فراجا در طی شدن سیر قانونی پرونده تأثیری نخواهد داشت، گفته است: کیفرخواست پرونده پس از اظهارنظر پزشکی قانونی در خصوص میزان صدمات در اسرع وقت رسیدگی و مجازات قانونی در خصوص متهمان صادر می‌شود.

او تأکید کرده است: این پرونده با توجه به جریحه‌دار شدن احساسات عمومی به صورت خارج از نوبت رسیدگی و اطلاع‌رسانی خواهد شد.

به هر حال این شرایط ایجاد شده که شرح آن در بالا رفت، در اذهانی که نسبت به برخی اقدامات مسئولین خیلی همراه نیست، احساس خوشایندی ایجاد نمی‌کند و همین امر به دامن زدن بیشتر به دوقطبی شدن جامعه کمک خواهد کرد.