زندگی با یارانه جدید چند روز دوام می‌آورد؟
بسته معیشتی دولت در ایام کرونا که به ۳۰ میلیون نفر از اشخاص جامعه تعلق می گیرد چند روز از هزینه های خانوارها را پوشش می دهد؟ محاسبات «اقتصادنیوز» برای اشخاصی که درآمد ثابتی ندارند، نتایج جالبی را نشان می دهد.
طبق دستور رئیس جمهور به منظور کنترل بیماری کرونا، دولت ناچار به تعطیلی دو هفته ای برخی مشاغل در آذر ماه شد. در این خصوص در 4 ماه باقیمانده از سال جاری به هر کدام از اعضای خانوارهایی که شغل ثابت ندارند و برای تامین درآمد خود مجبور به خروج از خانه هستند، ماهی 100 هزار تومان یارانه معیشتی اعطا می شود. اکنون سوالی که مطرح است، اینکه بسته معیشتی دولت به چند درصد از جامعه تعلق می گیرد؟ و در ادامه این مبلغ در هر ماه چه دردی از وضعیت معیشتی آن ها را درمان می کند؟
تصمیمات جدید کرونایی
با توجه به آنکه وضعیت کرونا در کشور بسیار وخیم تر از قبل شده است، اثرات کرونا نیز فراتر از آن چیزی شد که پیشتر پیش بینی می شد. بر همین اساس دولت تصمیم گرفت تا در خصوص مقابله با شیوع این بیماری، در دو هفته ابتدای آذرماه محدودیت هایی را در مورد مشاغل 160 شهر و کلانشهر از جمله تهران، اعمال کند.
در همین رابطه با توجه به اینکه این محدودیت‌ها می تواند درآمد خانوارهایی که برای کسب درآمد، نیاز به خروج از منزل دارند را تحت شعاع قرار دهد، به همین دلیل دولت تصمیم به پرداخت بلاعوض مبلغی مشخص به بخشی از خانوارهای کشور گرفت.
در اطلاعیه دولت ذکر شده است که برای 30 میلیون نفر از جامعه یک بسته معیشتی در نظر گرفته می شود. طوریکه به هر یک از افراد خانوارهایی که شغل ثابت ندارند و در تعطیلات احتمالا متضرر می شوند، 100 هزار تومان تعلق می گیرد. این پراختی برای مدت 4 ماه در نظر گرفته شده است.
اکنون این سوال مطرح میشود که این 30 میلیون نفر چند درصد جامعه را تشکیل می دهند و یارانه معیشتی چند درصد از هزینه آنها را پوشش می دهد؟ آیا بسته معیشتی دولت قادر است افراد بدون شغل ثابت را در خانه نگه دارد؟
رقم 30 میلیون نفر کمی بیشتر از یک سوم جمعیت کشور به حساب می آید. بنابراین تخمین زده می شود که یارانه معیشتی تنها به دهک های اول و دوم و سوم و بخشی از دهک چهارم اختصاص یابد.
بنابراین برای آنکه بدانیم این بسته معیشتی چه حجمی از هزینه دهک ها را پوشش می دهد، باید در ابتا بدانیم هزینه این دهک ها در چه سطحی قرار دارد؟
یارانه در برابر هزینه دهک ها
داده های مرکز آمار ایران نشان می دهد که در سال 98 هزینه دهک اول تا دهک چهارم به صورت ماهانه بین870 هزار تومان برای دهک اول و 2 میلیون و 840 هزار تومان برای دهک چهارم متغیر بوده است.
این در حالی است که هزینه دهک های جامعه در سال 99 به مراتب بیشتر از سال 98 است. در عین حال می توانیم در یک بررسی دست پایین، با فرض برابری هزینه های سال قبل و سال جاری، قدرت واقعی یارانه کرونایی را بسنجیم.
با توجه به اینکه بسته معیشتی بسته به تعداد اعضای خانواده می تواند تغییر کند؛ بنابراین یارانه کرونایی دولت با احتساب بعد خانوار در هر دهک در محدوده 256 هزار تومان برای خانوارهای دهک اول و 345 هزار تومان برای خانوار های دهک چهارم قرار می گیرد.
همانطور که مشاهده می شود در دهک اول کمکی که دولت برای خانوارهای بدون شغل ثابت در نظر گرفته است، تنها 30 درصد کل هزینه آنها را شامل می شود. این نسبت در دهک های بعدی کمتر می شود، تا جایی که در دهک چهارم تقریبا 14 درصد هزینه کل آنها را یارانه کرونایی دولت تقبل می کند.
درصورتیکه بسته معیشتی دولت در روزهای کرونایی را به صورت روزانه ارزیابی کنیم نتایج بازهم جالب تر خواهد بود.
در دهک اول این مبلغ روزی 8 هزار و 500 تومان و برای دهک چهارم روزی 11 هزار و 500 تومان از هزینه های یومیه آنها را پوشش می دهد.
در فرض دیگری چنانچه در نظر بگیریم اشخاص تنها دوهفته قرار است که در خانه بمانند و سرکار نروند، برای آنهایی که شغل ثابتی ندارند محاسبات به گونه دیگری خواهد بود.
در این فرض باید نصف هزینه ماهانه را با کل یارانه معیشتی دولت مقایسه کرد. این حالت را میتوان با توجه به شرایط جامعه خوشبینانه ترین حالت ممکن در نظر گرفت.
در این حالت برای دهک اول 180 هزار تومان و برای دهک چهارم 890 هزار تومان از هزینه های آنها در این مدت پوشش داده نمی شود.
با توجه به محاسبات و ارقامی که در هزینه دهکها و تخصیص یارانه به آنها مشاهده می شود، حتی در خوش بینانه‌ترین حالت باز هم به نظر نمی رسد که این مبلغ بتواند افراد بدون شغل ثابت را در خانه نگه دارد.