بودجه تحقیق و پژوهش برای سال آینده چقدر است؟
بودجه تحقیق و پژوهش برای 1404 چقدر است؟/ چقدر از برنامه هفتم توسعه عقب هستیم؟
فاصله بسیار زیاد سهم ۲ درصدی اعتبارات پژوهش و فناوری با اعتبارات پیش بینی شده برای 1404 از نقاط ضعف لایحه بودجه است.
به گزارش خبرفوری، میزان تحقیق و پژوهش از مولفه های پیشرفت در هر کشوری به حساب می آید و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های پژوهش و فناوری می‌تواند به رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها کمک کند.
این روزها که بودجه سال 1404 در مجلس شورای اسلامی در حال برررسی است خبر فوری نگاهی انداخته است به میزان سهم آموزش و پژوهش در بودجه سال آینده .
در لوایح و قوانین بودجه سالیانه ، فصول مربوط به آموزش عالی شامل فصل آموزش عالی، خدمات وابسته به آموزش و فصول تحقیق و توسعه در آموزش می باشد.
بر اساس اطلاعات موجود ، بودجه وزارت علوم تحقیقات و فن آوری و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولیان امر آموزش ، تحقیق و پژوهش ؛ برای وزارت علوم ۳۸ درصد و برای وزارت بهداشت ۴۷درصد افزایش را پیش بینی کرده است .
رشد ۳۸ درصدی اعتبارات وزارت علوم
بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که کل اعتبارات وزارت علوم در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ شامل دانشگاهها، پژوهشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری وابسته، صندوق رفاه دانشجویی، سازمان سنجش و بودجه ستادی بالغ بر ۱۰۷ همت پیش‌بینی شده است. این رقم نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۳ حدود ۳۸ درصد رشد داشته است. در این بین بخش اعتبارات هزینه‌ای رشد ۳۹ درصدی داشته است.
از کل بودجه ۱۰۷ همتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ۷۱ درصد آن اعتبار هزینه‌ای، ۱۰ درصد تملک دارایی سرمایه‌ای و حدود ۱۹ درصد درآمد اختصاصی پیش‌بینی شده است. درآمد اختصاصی وزارت علوم ۵ درصد از کل درآمد اختصاصی دولت است.
سهم ۲ درصدی پارک‌های علم و فناوری از بودجه کل وزارت علوم
اعتبارات ۲۹ پارک علم و فناوری ذیل وزارت وزارت علوم تحقیقات و فنآوری در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ نسبت به سال گذشته حدود ۳۱ درصد رشد داشته است که سهم رشد اعتبارات هزینه‌ای در این رشد حدود ۴۰ درصد است و همچنین سهم بودجه پارک‌ها از کل بودجه وزارت علوم تحقیقات و فنآوری حدود ۲ درصد است.
اعتبارات هزینه‌ای دانشگاهها و موسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم به صورت میانگین حدود ۳۸ درصد رشد داشته است. در این بین دانشگاه صنعتی بیرجند با رشد ۶۵ درصدی بالاترین و دانشگاه جامع علمی و کاربردی با رشد ۱۶ درصدی کم‌ترین رشد را در بخش اعتبارات هزینه‌ای داشته است.
بودجه پژوهشگاه دانش‌های بنیادی کم‌ترین رشد در میان پژوهشگاه ها
میانگین رشد اعتبارات هزینه‌ای موسسه‌ای پژوهشی وابسته به وزارت علوم، حدود ۳۸ درصد است. در این میان پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی با رشد ۶۲ درصدی بیشترین رشد و پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با ۳۱ درصد کم‌ترین رشد را داشته است.
رشد ۴۷ درصدی بودجه آموزشی پژوهشی وزارت بهداشت
بودجه آموزشی، پژوهشی و فناوری وزارت بهداشت، حدود ۶۱ همت است که نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۴۷ درصد رشد داشته است. مجموع اعتبارات هزینه‌ای وزارت بهداشت در قانون بودجه ۱۴۰۳ حدود ۳۲ همت بوده که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۴۷ درصد رشد داشته است.
کل اعتبارات وزارت بهداشت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ حدود ۵۷۰ همت پیش‌بینی شده است که سهم اعتبارات آموزشی، پژوهشی و فناوری وزارت بهداشت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ از کل بودجه این وزارت حدود ۱۱ درصد (۱۰.۷۳ درصد) است.
کل درآمد اختصاصی وزارت بهداشت از مجموع اعتبارات این وزارتخانه حدود ۳۸ درصد است که از این عدد حدود ۶.۶ درصد آن از محل خدمات و فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری است. این عدد در مقایسه با وزارت علوم با سهم ۱۹ درصدی درآمد اختصاصی، حدود ۳ درصد کم‌تر است.
۲.۷ همت بودجه برای جهاد دانشگاهی
کل اعتبارات جهاد دانشگاهی و مجموعه‌های وابسته به آن؛ در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ حدود ۲.۷ همت است که نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۳۸ درصد رشد داشته است و در بخش اعتبارات هزینه‌ای رشد ۳۹ درصدی برای این مجموعه پیش‌بینی شده است.
عدد عجیب حمایت چین از استارت‌آپ‌های کوانتومی
مجموع اعتبارات هزینه‌ای، اختصاصی و تملک دارایی سرمایه‌ای سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و موسسات وابسته به آن در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۷.۷ همت بوده است که با رشد ۳۴ درصدی به ۱۰.۳ همت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ رسیده است.
سهم کم بودجه موسسات پژوهشی در حوزه تحقیقات بنیادی
یکی از مشکلات بودجه آموزش عالی سال ۱۴۰۴، کم‌توجهی به موسسات پژوهشی فعال در حوزه علوم پایه و تحقیقات بنیادی است.
کاهش سهم برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری وزارت بهداشت
کاهش سهم برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری وزارت بهداشت از کل اعتبارات این وزارتخانه ، از دیگر مشکلات بودجه وزارت بهداشت است . این سهم حدود ۱۰.۷۳ درصد از کل اعتبارات وزارت بهداشت است که نسبت به سال‌های گذشته حداقل یک درصد دچار افت شده است.
چقدر از برنامه هفتم توسعه عقب هستیم؟
مقایسه ارقام بودجه ای با احکام فصل ۲۰ برنامه هفتم پیشرفت، حاکی از کم توجهی جدی دولت به اجرای برنامه هفتم در این بخش است. عدم توزیع بودجه دانشگاهها مبتنی بر الگوی موضوع بند «الف» ماده (۹۶) و فاصله بسیار زیاد سهم ۲ درصدی اعتبارات پژوهش و فناوری با اعتبارات پیش بینی شده برای این موضوع از نقاط ضعف لایحه بودجه است و البته توجه به اجرای آمایش آموزش عالی و تمرکز بر برنامه های پژوهشی معطوف به رفع نیازها و مسائل کشور از نقاط قوت لایحه است.
علم معطوف به قدرت
منتقدان معتقدند دولتها تنها وقتی بودجه‌ای را به پروژه‌های علمی اختصاص می‌دهند که آن پروژه عملا با بخشی از فرآیندهای سیاسی گره خورده باشد و از لحاظ رسانه‌ای نمادی از قدرت شود؛ نمونه‌اش برنامه هسته‌ای.
در واقع بودجه‌های علمی بیش از آنکه کارکرد توسعه علم داشته باشد، رنگ و بوی قدرت‌نمایی سیاسی دارد و شاید برای همین، باوجود حمایت دولتی از برخی پروژه‌های علمی، شاخص‌های توسعه علم در سطح فراگیر دانشگاهی قابل دفاع نیست و همین مساله به کُند شدن سرعت توسعه علمی کشور منتهی شده که اخیرا رهبر انقلاب نسبت به آن انتقاد کردند.
منبع: خبر فوری