معنای سخنان خرازی چیست؟ تغییر دکترین هستهای به معنای ساخت بمب اتم است؟
تغییر دکترین هستهای نمیتواند لزوما معنای ساخت بمب اتم داشته باشد؛ به عبارت دیگر، بین تغییر دکترین هستهای تا بمب اتم گزینههای فراوانی در مسیر قرار دارد که هر یک میتواند تحولی شگرف در سیاستهای هستهای ایران محسوب شود؛ برای نمونه، خروج ایران از «ان پی تی» که همواره گزینه روی میز برای ایران بوده/ ـتوقف پروتکل الحاقی هم گزینه دیگری است که ایران برای تغییر دکترین هستهای دارد که میتواند منجر به کاهش و محدودیت گسترده بازرسیهای آژانس بین المللی انرژی اتمی از تاسیسات ایران شود و در نوع خود گزینه راهبردی به شمار میرود.
کیهان: پیامهای ویژه رئیس شورای راهبردی روابط خارجی مخاطب خاص دارد!
گروه سیاسی- کمال خرازی برای دومین بار طی چندماه اخیر از احتمال تغییر دکترین هستهای گفت. رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفته است که وقتی غربیها حساسیتهای ایران را در نظر نمیگیرند، دلیلی ندارد ما حساسیتهای اروپا را در نظر بگیریم.
مشاور رهبر انقلاب در گفتگو با شبکه المیادین با دادن چند پیام روشن میگوید ایران اگر تهدید وجودی بشود، دکترین هستهای خود را تغییر خواهد داد و تأکید کرد که تنها فتوای رهبر معظم انقلاب این موضوع را فعلاً ممنوع کرده است. خرازی همچنین گفت: ما توانایی لازم را برای ساخت سلاح داریم و مشکلی از این بابت نداریم، تنها فتوای رهبری این موضوع را فعلاً ممنوع کرده است.
نکته قابل توجه آن بود که خرازی در خلال همین گفتگو، احتمال افزایش برد موشکهای ایران را هم منتفی ندانست و گفت: همه به قدرت موشکی ایران اذعان کردهاند. تنها مسئله برد موشکهاست که تابهحال حساسیت غربیها و اروپاییها لحاظ میشد، اما وقتی آنها حساسیتهای ما را لحاظ نمیکنند، دیگر دلیلی ندارد که ما حساسیت آنها را در نظر بگیریم، بنابراین احتمال اینکه برد موشکی ایران بیشتر بشود، هست.
این دومین بار طی ماههای اخیر است که کمال خرازی که مشاور رهبر معظم انقلاب است، درباره احتمال تغییر دکترین هستهای ایران هشدار میدهد که البته در مصاحبه جدید با المیادین، او افزایش برد موشکهای ایران را هم چاشنی هشدار خود کرده است.
خرازی پیشازاین در ماه آوریل۲۰۲۴ هم در خلال ۱۸ روز تنش بیسابقه با اسرائیل در گفتگو با الجزیره هشدار داده بود که ایران اگر «ناچار» شود «دکترین هستهای» خود را تغییر خواهد داد.
در آن زمان آکسیوس که اغلب اخبار محرمانه مرتبط با پرونده هستهای را منتشر میکند، در یادداشتی نوشت که این پیامها از سوی مقامات دیپلماتیک در تهران نشان از احتمال تغییر رویکرد هستهای ایران با توجه به دو رویداد دارد؛ رویداد اول اعمال تهدید متقابل ایران علیه تهدید اسرائیل به بمباران مراکز هستهای ایران و دیگری در یک افق بلندمدتتر به نسبت احتمال رأیآوردن یک گزینه مطلوبتر در انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال۲۰۲۴ است.
سایت اصولگرای تابناک 25 اردیبهشت ماه گذشته در واکنش به گفت وگوی خرازی با الجزیره با انتشار مطلبی تحت عنوان «معنای سخنان خرازی چیست؟ آیا تغییر دکترین هستهای لزوما به معنای حرکت در مسیر ساخت سلاح هستهای است؟» نوشت: «تغییر دکترین هستهای نمیتواند لزوما معنای ساخت بمب اتم داشته باشد؛ به عبارت دیگر، بین تغییر دکترین هستهای تا بمب اتم گزینههای فراوانی در مسیر قرار دارد که هر یک میتواند تحولی شگرف در سیاستهای هستهای ایران محسوب شود؛ برای نمونه، خروج ایران از «ان پی تی» ـ که همواره گزینه روی میز برای ایران بوده ـ میتواند تغییر در دکترین هستهای ایران به شمار رود، که البته این گزینه هوادارانی در طیفهای مختلف دارد که تا محمد جواد ظریف، وزیر خارجه سابق در این دایره میگنجند.»
ظریف در مقطعی جلودار طرح خروج ایران از «ان پی تی» بود؛ با این نگاه که شاید در مدت قانونی پیموده شدن مراحل خروج شامل تصویب در مجلس و ... گره کور مذاکرات هستهای باز شود! از سوی دیگر، توقف پروتکل الحاقی هم گزینه دیگری است که ایران برای تغییر دکترین هستهای دارد که میتواند منجر به کاهش و محدودیت گسترده بازرسیهای آژانس بین المللی انرژی اتمی از تاسیسات ایران شود و در نوع خود گزینه راهبردی به شمار میرود.
توقف اقدامات هستهای ایران مطابق با برجام از جمله در حوزه آب سنگین، ذخایر اورانیوم و درصد غنی سازی هم دیگر گزینههای ایران در چارچوب تغییر دکترین هستهای به شمار میروند. در نهایت اینکه هرچند ایران بنا بر فتوای رهبر انقلاب، بارها اعلام کرده قصد فعالیت در زمینه سلاحهای هستهای را ندارد، در شرایطی که ایران به همه تعهدات بین المللی خود پایبند است، اما در سوی دیگر رژیمی فاقد تعهد به اصول جهانی قرار دارد که به تهدید هستهای ایران مشغول است، عقل حکم میکند که ایران هم هر گزینهای برای رفع تهدید مورد بررسی قرار دهد.
این سایت نزدیک به محسن رضایی در پایان نوشت: «با این که به نظر نمیرسد معنای سخنان خرازی اعلام تصمیم ایران برای ساخت سلاح هستهای باشد، ناظران و تحلیلگران بین المللی و نیز مقامات خارجی به خوبی تفاوت گفته شدن تغییر در دکترین هستهای ایران از زبان فردی همچون کمال خرازی را با افرادی چون کریمی قدوسی را میدانند و از این حیث آن را مهم و جدی ارزیابی خواهند کرد.»
اما روزنامه «کیهان» با استقبال و به بهانه سخنان اخیر کمال خرازی درباره احتمال تغییر دکترین هستهای ایران نوشت: «تابو بودن سلاح هستهای در ایران در حال شکسته شدن است».
این روزنامه اصولگرا با استناد به تحلیلی در اکسیوس نوشته: «آخرین برآورد اطلاعات ملی آمریکا درباره برنامه هستهای ایران که در ماه جولای ۲۰۲۴، مدتی بعد از هشدار خرازی درباره تغییر دکترین هستهای ایران به کنگره آمریکا ارائه شده، خبر از آن میدهد که تابو بودن سلاح هستهای در ایران در حال شکسته شدن است و هشدار داده که اگر ایران در معرض «تحریمهای بیشتر» یا «حمله» احتمالی قرار گرفته یا اینکه به خاطر برنامه هستهایاش «مورد سرزنش» قرار بگیرد، ممکن است دست به غنیسازی اورانیوم تا ۹۰ درصد بزند.»
کیهان در ادامه آورده است: «یک نظرسنجی که مؤسسه افکارسنجی «Iran Pol» در خردادماه ۱۴۰۳ انجام داده نیز نشان میدهد ۶۹ درصد ایرانیان از دستیابی ایران به سلاح هستهای حمایت میکنند، چیزی که یک تغییر جهت کلیدی از نظرسنجیهای قبلی را نشان میدهد.»
این روزنامه اصولگرا با اشاره به رایزنی گروسی و غریبآبادی نوشته: «به نظر میرسد تغییر در رویکردهای تهران در اعمال «سیاستهای بازدارنده ترکیبی» باعث شده است که آژانس به نمایندگی از آمریکاییها در تکاپوی جدید افتاده تا مانع از تغییر میز بازی شود.»
این روزنامه به نقل «مشرق» نوشته: «بیشک در روزهای آینده شاهد آن خواهیم بود که آمریکا برای مهار ایران و جلوگیری از اقدامات بازدارنده هیبریدی (توسعه هماهنگ موشکی و اتمی) پیامیهایی ارسال خواهد کرد که بیانگر یک مدل مشترک (در قالب احیای برجام، انعقاد توافق ثانویه یا تفاهم غیراعلامی) خواهد بود، اما تجربه نشان داده است که این بسته جدید مانند تمامی پیامهای پیشین باز هم توخالی خواهد بود. به همین دلیل تهران بهجای تعلل روی گزارهها و پیششرطهای آمریکایی و تروئیکایی در مسیری قدم خواهد برداشت که تضمینکننده ابتکار عملهای خود باشد. پیامهای ویژه رئیس شورای راهبردی روابط خارجی مخاطب خاص دارد!»