آقای رییس جمهور، امانت‌دار امنِ این «سرزمین» باشید!
در مناظرات اخیر ریاست جمهوری علنا از ایران، محیط‌زیست‌زدایی و میراث‌زدایی شد گویی می‌توان میراث فرهنگی و تاریخی و حیات زیستی را از ایران حذف کرد اما برای توسعه آن وعده داد!
حفظ میراث فرهنگی و محیط زیست، ستون فقرات توسعه پایدار است
امتداد نوشت: حیاتِ سبز هیرکانی، سواحل زیبای خزر، البرز و زاگرس سرفراز، خلیج همیشگی فارس، تاریخی که آینه‌ای از شناسنامه و هویت ملی ماست و در یک کلام ایرانِ کهن‌سال اما قامت‌افراشته‌مان، طی دهه‌های مختلف همواره مورد غفلت مسئولان بوده و هست.
در مناظرات اخیر ریاست جمهوری نیز علنا از ایران، محیط‌زیست‌زدایی و میراث‌زدایی شد گویی می‌توان میراث فرهنگی و تاریخی و حیات زیستی را از ایران حذف کرد اما برای توسعه آن وعده داد! حال دولت تازه با چالش‌های بسیاری در این دو حوزه مواجه است، چالش‌هایی به مراتب جدی‌تر از مسائل سیاسی و اقتصادی.حفظ میراث فرهنگی و محیط زیست، ستون فقرات توسعه پایدار و این نکته‌ای غیرقابل انکار است.
تخریب نقش نگاره بهرام دوم ساسانی با مواد منفجره، مفقود شدن ۴۸ تخته فرش نفیس کاخ‌موزه سعدآباد، نقض حریم و عدم حفاظت از بناها و مراکز ثبت جهانی چون تخت جمشید و میدان نقش جهان، آسیب به باغ عفیف آباد شیراز برای ساخت یک سریال، تخریب بافت تاریخی شیراز برای توسعه حرم شاهچراغ و حراج دو کارونسرای گردنه آهوان و عدم تخصیص بودجه کافی برای بناهایی چون تخت جمشید که جدا از بحران فرونشست، از هجوم گلسنگ‌های مخرب رنج می‌برند، تنها چند نمونه از اهمال‌کاری دولت سیزدهم در مواجهه با میراث ملی و فرهنگی ایران است که حال برای دولت چهاردهم نیز به عنوان میراث باقی مانده است.
از طرف دیگر، بحران محیط زیستی، قطعا اصلی‌ترین بحران امروز ایران است و این بحران، به دلایل مختلفی از بحران‌های سیاسی و اقتصادی برای ایران جدی‌تر است:
- ۱. پایداری و دوام چالش‌ها:
بحران‌های محیط زیستی اغلب اثرات بلندمدت و پایدار دارند. آسیب‌های زیست‌محیطی می‌توانند تا دهه‌ها باقی بمانند و حتی بدتر شوند. به عنوان مثال، نابودی یک اکوسیستم یا آلودگی منابع آبی می‌تواند غیرقابل برگشت باشد.
- ۲. تأثیر مستقیم بر زندگی روزمره مردم:
مشکلات زیست‌محیطی مانند کمبود آب، آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی مستقیماً بر زندگی روزمره مردم تأثیر می‌گذارند. بحران‌های اقتصادی و سیاسی نیز مهم هستند، اما بحران زیست‌محیطی می‌تواند به مشکلات بهداشتی، مهاجرت اجباری و کاهش کیفیت زندگی منجر شود. همین حالا ایران با میانگین بارندگی سالانه کمتر از ۲۵۰ میلی‌متر یکی از کشورهای کم‌آب جهان است. طبق گزارش ایسنا، در ۴۷۶ شهر ایران تنش آبی وجود دارد و ۲۲ استان کشور با بحران کم‌آبی روبرو هستند.
- ۳. امنیت غذایی و منابع طبیعی:
یکی از بزرگترین چالش‌های زیست‌محیطی ایران، کمبود آب است. بیش از ۷۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر کشور در بخش کشاورزی با بهره‌وری پایین مصرف می‌شود. با کاهش منابع آبی، تولید محصولات کشاورزی کاهش یافته و امنیت غذایی کشور به خطر می‌افتد.
- ۴. تشدید تنش‌های منطقه‌ای:
عدم توجه به حکمرانی زیست محیطی در ایران به بروز اکوتروریسم فرامرزی منجر شده که پیامدهای آن را در جنوب، شرق و غرب کشور می‌بینیم. با این وضعیت هیچ بعید نیست که جنگ‌های منطقه‌ای بر سر آب در آینده شدت یابد.
- ۵. بنیان توسعه پایدار:
حفظ محیط زیست و میراث فرهنگی، ستون‌های توسعه پایدار هستند. بدون توجه به این دو حوزه، هیچ یک از اهداف اقتصادی، سیاسی، هسته‌ای، فرهنگی، نظامی و امنیتی نمی‌تواند به ثمر برسد و پایدار بماند. توسعه پایدار نیازمند منابع طبیعی سالم و محیط زیستی پویا است که بدون آن، پیشرفت‌های اقتصادی و اجتماعی بی‌معنی خواهند بود.
امید می‌رود که رییس جمهور به این نکته واقف شود که بدون حفظ محیط زیست و میراث فرهنگی، که آینه هویت ایرانی است، هیچ یک از اهداف اقتصادی، سیاسی، هسته‌ای، فرهنگی، نظامی و امنیتی نمی‌تواند به ثمر برسد و پایدار بماند.