دلواپسانِ پُست، علیه ظریف
به نظر میرسد عمده مشکل طیف تندرو با سخنان ظریف روی اصل دولت غیر ائتلافی باشد. آنها برخلاف رویه دولت سیزدهم که احدی از گفتمان اصلاحطلب و یا اعتدالگرا را در کابینه جای نداد حالا از پزشکیان انتظار دارند که اصولگرایان و انقلابیها در کابینه چهاردهم باید ایفاگر نقش باشند و یا اینکه تغییر و تحول عمدهای در ساختار دولت سیزدهم نباید شکل بگیرد.
پزشکیان و همراهانش جو پرتلاطمی را پیش رو خواهند داشت
گروه سیاسی- روز جمعه همزمان با اعلام فهرست اسامی اعضای شورای راهبری انتخاب اعضا کابینه دولت چهاردهم توسط محمدجواد ظریف رئیس شورای راهبری انتخاب اعضا کابینه دولت چهاردهم؛ تعداد اندکی از نمازگزاران در نمازجمعه تهران شعار «ظریف گورتو گم کن و برو» سر دادند.
شامگاه چهارشنبه بود که محمدجواد ظریف، به تشریح فرایند انتخاب وزرا در دولت چهاردهم پرداخت و در خصوص نحوه انتخاب کارگروهها و کارکرد آنها و انتخاب و پیشنهادها و... صحبت کرد. اظهاراتی که بازتاب فراوانی در بین رسانههای انقلابی و کاربران ارزشی داشت. این رسانهها طبق معمول به جای اصل موضوع به حواشی ماجرا دامن زدند. اینکه چرا به جای پزشکیان، ظریف باید برای تشریح فرآیند انتخاب وزرا به تلویزیون برود. حسین شریعتمداری هم با اشاره به همین موضوع از رئیس صداوسیما گله کرد و گفت ظریف قبل از اینکه برای تشریح برنامه دولت منتخب در رسانه ملی حاضر شود باید پاسخگوی عملکردش در دولتهای یازدهم و دوازدهم باشد.
این در حالی است که ظریف صرفاً در جایگاه مشاور رئیسجمهور منتخب بوده و در دولت آینده نیز پست وزارتی عهدهدار نخواهد بود. روزنامه کیهان فردای روز توهینِ جماعتی علیه ظریف در نمازجمعه با انتشار مطلبی تحت عنوان «دیدگاه شما با آنچه از سوی صهیونیستها تبلیغ میشود چه تفاوتی دارد؟» به قلم حسین شریعتمداری گزارش تند و سراسر توهین آمیزی را علیه ظریف و دولت منتخب منتشر کرد و نوشت: « آقای ظریف که چهارشنبه شب، در اقدامی غیرمتعارف به صدا و سیما دعوت شده بود تا از جایگاه حزبی (و نه رسمی) رئیس شورای راهبری دولت چهاردهم درباره فرآیند انتخاب وزرا سخن بگوید، به نکاتی اشاره کردند که اولاً، از سوی کسی که سالهای متمادی در مسؤولیتهای بلندپایه نظام اسلامی بوده است، تعجبآور و تأسفآور بود و تأسفآورتر آنکه ایشان در حالی به نمایندگی از جانب آقای پزشکیان سخن میگفت که اظهاراتش نه فقط با قانون اساسی و مبانی صریح اسلامی در تناقض بود بلکه با آنچه از رئیسجمهور منتخب به وضوح دیده و شنیده شده است نیز یکصد و هشتاد درجه تفاوت داشت.»
مدیرمسئول روزنامه کیهان اضافه کرد: آقای ظریف درباره معیارها و ملاکهای مورد نظر برای گزینش اعضای کابینه میگوید: «از مذاهب و ادیان رسمی باشید امتیاز میگیرید، شیعه باشید امتیاز نمیگیرید»! باید از آقای ظریف پرسید: « از کِی تا به حال «شیعه بودن» در جمهوری اسلامی خصوصیت و به اصطلاح، امتیاز منفی تلقی میشود؟! میفرمایید «از مذاهب و ادیان رسمی باشید امتیاز میگیرید، شیعه باشید امتیاز نمیگیرید»! آیا منظورتان این است که شیعه جزء مذاهب و ادیان رسمی نیست؟! در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، از مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی کشور یاد شده است. جنابعالی چه کارهاید و از کدام جایگاه، شیعه بودن را در گزینش اعضای کابینه، خصوصیت منفی تلقی کردهاید؟! چه کسی به شما چنین اجازهای داده است؟!»
این ادعای شریعتمداری در حالی مطرح میشود که اساساً فهم کیهان و تندروها از اظهارات ظریف با آنچه که مقصود او در رسانه ملی بود تفاوت دارد. همزمان محمود نبویان، نماینده اقلیت مردم تهران در مجلس هم علیه شفاف سازی ظریف در رسانه ملی درباره نحوه چینش کابینه چهاردهم نوشت: «برای بزرگ شدهی آمریکا که پوست و گوشت و خونش در دیار کفر شکل گرفته، بدیهی است که شیعه بودن یا مسلمان بودن در نظرش امتیازی محسوب نشود، بلکه شاید به تبع اربابان آمریکایی، یهودی بودن برای اینها مهمترین امتیاز باشد.»
اما به نظر میرسد عمده مشکل طیف تندرو با سخنان ظریف روی اصل دولت غیر ائتلافی باشد. آنها برخلاف رویه دولت سیزدهم که احدی از گفتمان اصلاحطلب و یا اعتدالگرا را در کابینه جای نداد حالا از پزشکیان انتظار دارند که اصولگرایان و انقلابیها در کابینه چهاردهم باید ایفاگر نقش باشند و یا اینکه تغییر و تحول عمدهای در ساختار دولت سیزدهم نباید شکل بگیرد.
جواد ظریف در گفتوگوی ویژه خبری مورد اشاره در گزارش به کارگروههای تشکیلشده برای تعیین وزرا و اعضای دولت و نحوه کار کمیتهها و شورای راهبری اشاره کرد و به تشریح روند کاری که احتمالاً تا ۳ مرداد ادامه مییابد پرداخت. اما دو موضوع با واکنشهای بسیاری روبهرو شد. اول؛ آنجا که ظریف در توضیح دولت آینده گفت: «این کابینه، وحدت ملی خواهد بود، ولی ائتلافی نیست.»
او در توضیح آن تصریح کرد: «نمیخواهیم افرادی را داشته باشیم که با گفتمان رئیسجمهور همراهی و باور نداشته باشند؛ بالاخره مردم ایران به این رئیسجمهور رأی دادهاند و افرادی هم که نامزد انتخاب میکنند، به آنها گفتهایم افرادی معرفی کنند که آمادگی کار در چارچوب این گفتمان را داشته باشند. کابینه ائتلافی نیست، چون مردم به یک نفر رأی دادهاند و این منتخب نیز کسانی که آماده همکاری با گفتمان واحد را داشته باشند، جمع خواهد کرد.»
این اظهارنظر او از سوی بسیاری از تحلیلگران سیاسی، ادعای منطقی از سوی هر رئیسجمهوری است. در برابر از سوی تحلیلگران جریان رقیب این ادعا به معنی حذف مخالفان از کابینه برداشت شد؛ موضوعی که ظریف آن را با تاکید بر اینکه «فراخوان معرفی اعضای کابینه به چهرههای رقیب مسعود پزشکیان از جمله سعید جلیلی» و «احزاب اصولگرا از جمله مؤتلفه اسلامی» نیز ارسال شده است، بهنوعی پاسخ داده بود. البته با کمی بررسی درباره تشکیل دولت ائتلافی نیز چنین تصمیمی برای تشکیل دولت «وحدت ملی» نه «دولت ائتلافی» قابل درک است که باید به آن توجه داشت.
او گفت: «از جبهه اصلاحات، موتلفه، ایثارگران و دیگر احزاب اسم گرفته شده است. از افراد فعال اصولگرا مثل آقایان ناطق نوری، سعید جلیلی، حدادعادل، دکتر قالیباف هم خواسته شده که اسامی خود را اعلام کنند.»
آقای ظریف البته توضیح نداد که وقتی قرار است افرادی که با گفتمان پزشکیان همراه نیستند در کابینه حضور نداشته باشد، این شورا به چه دلیل از «حداد عادل، قالیباف و جلیلی» که گفتمان کاملأ متفاوتی با رئیسجمهور منتخب دارند، درخواست معرفی نامزد کرده است.
محمدجواد ظریف، چهارشنبه شب در ادامه بدون اشاره به گزارشهای غیررسمی برخی کاربران شبکههای اجتماعی مبنی بر فشار جریان اصلاحطلبی به پزشکیان برای داشتن «سهم» در کابینه نیز گفت: «واقعیت این است که آقای پزشکیان نامزد جبهه اصلاحات بوده است.»
اما با این حساب گردو خاک چهار روز گذشته توسط اعضای جبهه پایداری یا همان طیف تندرو در حالی بود که به نظر میرسد پزشکیان و هیات همراه جو پرتلاطمی را پیش رو خواهند داشت. آنهم در شرایطی که آنها برخلاف کیهان، نه تنها اسب زین شده، بلکه سکانِ دولتی طوفان زده را برعهده خواهند گرفت.