۹۶ ساعت قبل از انتخابات ۱۴۰۳؛ نظرسنجی‌ها چه می‌گویند؟ افزایش مشارکت به نفع پزشکیان است
میزان نوسان اطلاعات در نظرسنجی‌ها به گونه‌ای نیست که بتوان با اطمینان چندانی سخن گفت با این حال به نظر می‌رسد افزایش مشارکت به نفع پزشکیان بوده و نوعی افت در سهم قالیباف و جلیلی و نوعی رشد در آرای پزشکیان قابل مشاهده است/ نیاز به موسسات افکارسنجی مستقل و معتبری که مورد مراجعه و اعتماد افکار عمومی و کارشناسان باشند در چنین مقاطعی بیشتر احساس می‌شود
در روزهای اخیر نوعی رشد در درصد مشارکت قطعی در انتخابات در نتایج نظرسنجی‌ها دیده می‌شود
مسعود مجیدی
تحلیلگر اقتصادی
نهاد نحیف نظرسنجی در ایران
در روزهای پیش از انتخابات، نتایج نظرسنجی‌های گوناگونی درباره انتخابات منتشر می‌شود تا جامعه با شوک مواجه نشود و کارزارهای انتخاباتی، عملکرد خود را به صورت روشمند ارزیابی کنند. با این حال، این نتایج در برخی موارد نه تنها با یکدیگر هم‌خوانی چندانی ندارند بلکه حتی گاهی یکدیگر را نقض می‌کنند. از آن عجیب‌تر وقتی است که یک نظرسنجی با نتایج متفاوت در رسانه‌های مختلف بازتاب می‌یابد و به گونه‌ای متناقض با فلسفه وجودی نهاد نظرسنجی به نتایج آن استناد می‌شود.
به عنوان نمونه نتایح نظرسنجی صدا و سیما در تاریخ ۱۴۰۳/۰۳/۳۱ در دو کانال تلگرامی «تلگرام بیسیمچی مدیا» و «قرارگاه سایبری عمار» با یکدیگر هم‌خوانی ندارند. در روز ۳۱ خرداد در حالی که قرارگاه سایبری عمار بر اساس نظرسنجی صدا و سیما مدعی است سعید جلیلی با ۲۳% آرا در صدر قرار دارد، در نتایج منتشر شده در کانال بیسیمچی مدیا با استناد به همین منبع، پزشکیان و قالیباف هر دو با ۲۸% در صدر گزارش شده‌اند.
نیاز به موسسات افکارسنجی مستقل و معتبری که مورد مراجعه و اعتماد افکار عمومی و کارشناسان باشند در چنین مقاطعی بیشتر احساس می‌شود.
تحلیل مشارکت قطعی
یکی از موضوعات اصلی در نظرسنجی‌های انتخاباتی درصد افرادی است که قطعا در انتخابات شرکت می‌کنند. با اینکه انتظار می‌رود نتایج نظرسنجی‌ها در این خصوص کم‌وبیش نزدیک به یکدیگر باشد اما تفاوت‌های قابل توجهی به چشم می‌خورد. غیر از نظرسنجی «گمان» که درصد مشارکت قطعی در انتخابات را ۲۵% گزارش کرده، درصد مشارکت قطعی تاکنون بین ۴۲% تا ۵۶% در رسانه‌ها گزارش شده است. آخرین برآوردهایی که برای درصد مشارکت قطعی گزارش شده ۴۴% و ۵۲% است. در روزهای اخیر نوعی رشد در درصد مشارکت قطعی در انتخابات در نتایج نظرسنجی‌ها دیده می‌شود.
تحلیل وضعیت کاندیداهای انتخاباتی در نظرسنجی‌ها
با وجود برخی تفاوت‌های فاحش بین نتایج نظرسنجی‌های مختلف، برخی موارد در تمامی آن‌ها کم‌وبیش یکسان است. بر اساس مجموعه این نتایج رقابت انتخابات بین پزشکیان، جلیلی و قالیباف است و تاکنون هیچ یک از آن‌ها به تنهایی ۵۰% آرا را کسب نمی‌کند.
میزان نوسان اطلاعات در نظرسنجی‌ها به گونه‌ای نیست که بتوان با اطمینان چندانی سخن گفت با این حال به نظر می‌رسد افزایش مشارکت به نفع پزشکیان بوده و نوعی افت در سهم قالیباف و جلیلی و نوعی رشد در آرای پزشکیان قابل مشاهده است.
آرای مسعود پزشکیان در نظرسنجی‌های مختلف کم‌وبیش رو به افزایش بوده و در نظرسنجی‌های مختلف رای او بین ۱۸% تا ۲۸% گزارش شده است. نکته جالب در مورد آرای پزشکیان در نتایج نظرسنجی روند متضاد آرای وی در نظرسنجی‌های «متا» و «ایسپا» است.
آرای سعید جلیلی در مقایسه با رقبای اصلی از نوسان کمتری در نظرسنجی‌ها برخوردار است و بین ۱۸% تا ۲۹.۹% برآورد شده و روندی نزولی پیدا کرده است. در نظرسنجی‌های مختلف آرای محمدباقر قالیباف بین ۱۵% تا ۳۰% برآورد شده و در روزهای اخیر روندی نزولی در آن مشاهده می‌شود.
مشابه درصد مشارکت قطعی، تفاوت نتایج نظرسنجی گمان در برآورد آرای پزشکیان و قالیباف و فاصله با نظرسنجی‌های دیگر قابل توجه است.
رای سه نامزد دیگر به زحمت به ۵% می‌رسد و علی رغم صرف زمان و توجه افکار عمومی هیچ نوع شانسی برای پیروزی آن‌ها در نظرسنجی‌ها مشاهده نمی‌شود.
سبکی تحمل‌ناپذیر آرای سرگردان
از چالش‌های پیش‌بینی نتایج انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم با استفاده از نتایج نظرسنجی، مواجهه با افرادی است که تصمیم به مشارکت در انتخابات دارند اما هنوز تصمیم نگرفته‌اند به کدام نامزد رای دهند. درصد این افراد تا ۳۰% نیز گزارش شده و کارزارهای انتخاباتی هم نه تنها کمکی به آن‌ها نکرده بلکه بر تعداد آن‌ها افزوده است. این افراد اگر تا روز انتخابات تصمیم خود را نگیرند احتمالا بازتاب حضور آنان در آرای باطله مشاهده خواهد شد.
این گزارش با انتشار نتایج نظرسنجی‌های جدید یک نوبت دیگر به روز خواهد شد.
منبع مجله تحلیلی دقیقه