گردنگیری قالیباف؛ ماجرای دعوای ظریف در تلویزیون چه بود؟ مجلس چگونه جلوی برجام را گرفت؟
روحانی: اگر دولت موفقیتی به دست آورد، آن موفقیت را تقدیم شما میکند. غصه نخورید که دولت مسائل را حل کرده و تمام میکند.
دولت و رئیسجمهور در جریان این طرح نبوده و برای آنها تصمیمگیری شده است
امتداد نوشت: قالیباف، قانون هستهای مورد نقد ظریف را گردن نگرفت و اعلام کرد که «به درخواست شورای امنیت ملی تصویبش کردیم»
اما بیایید بررسی کنیم این طرح چه بود و قالیباف چه طرحی را از خودش گردن نگرفت؟
براساس مصوبه مجلس، طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» دارای 9 ماده است که دولت باید به آن عمل کند. در ماده اول آن آمده: «سازمان انرژی اتمی ایران موظف شد بلافاصله پس از تصویب این قانون، برای مصارف صلحآمیز نسبت به تولید اورانیوم با غنای بیست درصد (۲۰%) اقدام و سالانه به میزان حداقل 120 کیلوگرم آن را در داخل کشور ذخیره کند و همچنین سازمان مذکور موظف است نیاز کشور برای مصارف صلحآمیز به اورانیوم با غنای بالای ۲۰ درصد را به طور کامل و بدون تأخیر تأمین کند».
در ماده ششم نیز آمده: «دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در صورت عدم اجرای کامل تعهدات کشورهای متعاهد طرف ازجمله کشورهای ۱+۴ ( آلمان، فرانسه، انگلستان، چین و روسیه) توافق هستهای در قبال ایران و عادینشدن روابط کامل بانکی و عدم رفع کامل موانع صادرات و فروش کامل نفت و فراوردههای نفتی ایران و برگشت کامل و سریع ارز منابع حاصل از فروش، یکماه پس از تصویب این قانون در مجلس شورای اسلامی، نظارتهای فراتر از پادمان ازجمله اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند». نکته دیگر اینکه براساس ماده هفت این قانون، دولت موظف است نسبت به اجرای تعهدات کشورهای متعاهد ۱+۴ به مجلس گزارش دهد.
روحانی این قانون را برنتافته و آن را دخالت قوه مقننه در قوه مجریه میدانست و آن را مخالف اصل 60 و اصل 113 قانون اساسی میداند و همچنان به دنبال تفکیک قواست. او معتقد است مجلس با این مصوبه در کار دولت دخالت کرده؛ وگرنه در اسفند سال گذشته تحریمها برداشته شده بود.
همان روز یازدهم آذر یعنی روزی که این طرح در مجلس تصویب شد، سخنگوی دولت به آن واکنش نشان داده و گفته بود:
«به نظر دولت، موضوع از اختیارات شورای عالی امنیت ملی است و مسئولیت هرگونه تصمیم درباره برجام و برنامههای هستهای براساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی فراقوهای بوده است، هیچ نهاد و قوهای بهتنهایی نمیتواند خارج از این چارچوب اقدام کند و به نظر میرسد مجلس هم نمیتواند در این موضوعات وارد شود».
مجلس هول شده بود؟
شخص رئیسجمهور نیز از همان ابتدای تصویب طرح مجلس با آن مخالف بود. روحانی، دو روز بعد از آن اعتراض خود را اینگونه بیان کرد: «هیچ عجله نکنیم و هول نشویم که کاری انجام دهیم. اشکالی ندارد اگر دولت موفقیتی به دست آورد، آن موفقیت را تقدیم شما میکند. غصه نخورید که دولت مسائل را حل کرده و تمام میکند. بگذاریم کسانی که تجربه بیستوچندساله دارند و در دیپلماسی موفق بوده و آمریکا را در این سه سال بارها و بارها شکست دادهاند، کار را با تأنی و دقت به پیش ببرند. شما هم کمک کنید». او قبل از تصویب این طرح نیز بارها با آن مخالفت کرده و آن را برای فعالیتهای دیپلماتیک ایران مضر میدانست.
اما رئیس پارلمان در دفاع از مصوبه مجلس برآمد و یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به مخالفان که میگفتند این طرح کارشناسی نبوده، پای دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را پیش کشید و گفت مجلس حدود چهار ماه روی این طرح در کمیسیون امنیت ملی با همکاری دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و نظراتی که از سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه گرفته است، کار کارشناسی انجام داده و اصلا به دنبال خروج از برجام نبودهایم.
محمدباقر قالیباف گفت که با این طرح به دولت کمک شده تا از حقوق ملت دفاع کند. او همچنین خطاب به روحانی گفت که کسی هول نشده است؛ اما در حل مشکلات مردم پای کار بوده و با دولت همکاری میکنیم.
دبیرخانه نقش داشت؟
قبلتر و به جز رئیس مجلس، سخنگوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی هم عنوان کرده بود که این طرح از سوی مجلس به آنها ارائه شده و دبیرخانه نیز ملاحظات مدنظر خود را به مجلس اعلام کرده است.
با این حال رئیس دفتر رئیسجمهور به این رفتار اعتراض کرده و گفته بود رئیس شورای عالی امنیت ملی آقای رئیسجمهور است و مجلس هیچگونه هماهنگی با این شورا نکرده است. سخنانی که نشان میدهد دولت و رئیسجمهور در جریان این طرح نبوده و برای آنها تصمیمگیری شده است.