احسان ارکانی نماینده نیشابور:
نه وزارتخارجه و نه کمیسیون امنیت ملی؛ تصمیمات مربوط به سیاست خارجی، در شورای عالی امنیت ملی تصمیم گیری می‌شود
کمیسیون امنیت ملی یا کمیسیون سیاست خارجی شاید تاثیرگذاری که در حیطه وزرات خارجه و سیاست خارجی باید داشته باشه، دیگر ندارد. تصمیمات ویژه و خاص دیپلماسی و بحث‌های مربوط به سیاست خارجی در شورای عالی امنیت ملی تصمیم گیری می‌شود. لذا شاید کمیسیون امنیت ملی خیلی هم برای دولت موثر و حداقل حساسیت برانگیز نباشد
جنس مطالبات نمایندگان شهرستانی با تهرانی زمین تا آسمان متفاوت است
احسان ارکانی نماینده نیشابور که از مدیران اجرایی بوده و سابقه معاونت اداری و مالی آستان قدس رضوی را دارد به خبرنگار مستقل گفت: همین الان خیلی از برگزیدگان و نمایندگانِ لیست احزاب اولویتشان را مثلا تشدید فیلترینگ فضای مجازی و طرح صیانت عنوان می‌کنند در حالیکه خوب اولویت نمایندگان شهرستان بحث مشکلات واقعی مردم است بحث مشکلاتی که کارگران، اصناف، بازاریان در شهرستان‌ها دارند. مشکلاتی که در بحث مسکن و راهداری کشاورزی و راه‌های روستایی و اسفالت اینها دارند. اساسا جنس پیگیری‌ها متفاوت است.
گفتگوی ما با نماینده نیشابور درباره ریاست مجلس آینده، تعیین تکلیف بودجه و ریاست کمیسیون‌ها را بخوانید:
با توجه به اینکه کمتر از دو هفته به انتخابات مرحله دوم مانده، آیا می‌توانید یک دورنمایی از ترکیب مجلس بدهید تا معلوم شود آیا مجلس دوازدهم مجلس مثل مجلس قبلی است یا تغییراتی خواهد کرد.
من تحلیل شخصی خودم عرض می‌کنم. ببینید با احتساب اینکه الان تقریبا دور نمای کلی مجلس آتی مشخص است؛ عمدتا رقابت بیشتر بین طیف اصولگرا و نو اصولگرا و انقلابی است. البته از شهرستان‌ها هم تعدادی از مستقلین یا منتسبین به جریان اصلاحات همیشه وارد مجلس می‌شوند و در این دوره هم همینطور بود.
منتهی تقریبا نزدیک دو سوم ترکیب مجلس دوازدهم نسبت به مجلس یازدهم تغییر کرده است. ولی عمدتا تغییرات به نظر من در خود اشخاص است والا رویکرد کلی مجلس تفاوتی با مجلس یازدهم نخواهد داشت. چیزی که بعضی‌ها بعنوان تفاوت مجلس دوازدهم با یازدهم مطرح می‌کنند بیشتر برمی‌گردد به ۱۰ الی ۱۵ نفر چهره سیاسی یا رسانه‌ای که عمدتا از تهران یا چند کلان شهر آمده‌اند، ولی خب اینها هم ترکیب اصلی یک لیست هستند که مردم بعد از 4 تا نماینده اول لیست بقیه را حتی ممکن است نشناسند و رای می‌دهند. حالا دور اول یا دوم ترکیبی از چند لیست هستند والا خارج از این لیست‌ها کسی نیست. عملا حدود ۴۰ نفر اول همه اعضای لیست‌ها هستند.
ترکیب کلی به گونه‌ای است که از نظر خودم می‌گویم باز آقای قالیباف رئیس خواهد بود. در ترکیب هیات رئیسه احتمالا هم چند نفر از اعضای هیات رئیسه فعلی نیستند. افراد جدیدی خواهند آمد، خوب تغییرات هیات رئیسه یه چیز متداولی است حتی در همین مجلس یازدهم هم ما نگاه کنیم در بعضی سال‌ها خود ترکیب هیات رئیسه هم باز تغییر کرد. اما آنچه که مهم است راس مجلس و جایگاه رئیس قوه مقننه و مجلس است که به نظر من تغییری نخواهد داشت.
بعد الان هیات رئیسه در اختیار ائتلاف شورای ائتلاف می‌ماند یا ائتلاف امنا بیشترین کرسی هیئت رئیسه را می‌گیرند؟ یعنی اگر امروز انتخابات هیات رئیسه برگزار شود شورای ائتلاف و آقای قالیباف رای می‌آورند یا طیف آقای رسایی؟
از آنجا که من سال‌هاست در عالم سیاست هستم، حقیقتا لیست‌ها الان خیلی با هم تفاوت ماهوی ندارند. اینکه بگوییم این لیست این رویکرد سیاسی را دارد آن لیست آن رویکرد سیاسی را دارد، شاید افرادی باشند درون آن لیست امنا که فرض کنید نزدیکی‌شان به آقای قالیباف به مراتب بیشتر از لیست شورای ائتلاف است. چون معمولا معادلاتی که در بستن لیست‌ها بویژه در تهران حاکم است که نمی‌شود خیلی روش ساز و کار سیاسی‌اش را تعریف کرد. بالاخره به این نحو است و معادلات دیگری که خیلی نمی‌شود روی آن حساب کرد. ضمن اینکه لیست امنا یا جریان امنا که سر لیستشان آقایان سیدرضا موسوی و آقای حمید رسایی هستند. البته وضعیت این لیست بیشتر دست آقای موسوی است. اینها فقط در تهران لیست دادند. ائتلاف در همه کشور لیست دارد خوب طبیعتا شما تصور کنید که ۳ نفر امنا در ترکیب ۹۰ نفره مجلس دست بالاتر را دارد، بله دست بالاتر را دارد و طبیعتا اساسا مطالبات نمایندگان شهرستانی و رویکردشان به اداره مجلس کاملا با ۳۰ نماینده تهران متفاوت است. ما در مجلس یازدهم هم این تفاوت‌ها را شاهد بودیم. معمولا نمایندگان تهران با لیست تشکل‌های سیاسی بالا می‌آیند و خیلی از مطالبات واقعی مردم که بحث اقتصاد و معیشت و بالاخره مشکلات واقعی و عینی مردم، (ملموس نیست برایشان.)
مردم با ۲۶۰ نماینده‌ای که عمدتا شهرستانی هستند نزدیکتر هستند و روش آن ۲۶۰ نفر کاملا متفاوت است. می‌بینید که همین الان خیلی از برگزیدگان و نمایندگان لیست احزاب اولویتشان را مثلا تشدید فیلترینگ فضای مجازی و طرح صیانت عنوان می‌کنند در حالیکه خوب اولویت نمایندگان شهرستان بحث مشکلات واقعی مردم است بحث مشکلاتی که کارگران، اصناف، بازاریان در شهرستان‌ها دارند. مشکلاتی که در بحث مسکن و راهداری کشاورزی و راه‌های روستایی و اسفالت اینها دارند. اساسا جنس پیگیری‌ها متفاوت است. ما در همین مجلس هم شاهد بودیم وقتی ارز ترجیحی حذف شد واقعا دامداری نابود شد. در عرض یکی دو سال نمایندگان تهران نمی‌دانستند دامداران چکار می‌کنند و چه مسائلی دارند و خوب بیشتر به دنبال جو سیاسی رسانه‌ای فضای مجازی و این بحث‌ها بودند. در مجلس دوازدهم هم همین است جنس مطالبات نمایندگان شهرستانی با تهرانی زمین تا آسمان متفاوت است و وقتی هم می‌آیند درون مجلس، در فضای عمومی مجلس و نمایندگان دیگر گم می‌شوند.
آیا آقای حاج بابایی که ظاهرا دور هفتم است که در مجلس هستند، برای ریاست کمیسیون برنامه بودجه آماده می‌شوند؟
ایشان دوره هفتم نمایندگی‌شان است. ریاست این کمیسیون‌ها به دلیل تفاوتی که با شرایط مجلس دارد پیش بینی‌اش سخت است. بعلت اینکه باید ببینیم چه افرادی وارد یک کمیسیون خاص می‌شوند. از بین ۲۴ عضوی که به کمیسیون راه پیدا می‌کنند کلا مشخص می‌شود رئیس کمیسیون چه کسی خواهد بود، همانطور که رئیس مجلس هم از بین ۲۹۰ نفر نماینده تعیین می‌شود. ما تقریبا ترکیب کامل مجلس را الان داریم و مشخص است که آقای قالیباف دوباره بیشترین احتمال ریاست را دارد.
تایید می‌فرمائید حتی هیات رئیسه هم مجددا نزدیک به طیف ایشان است؟ همان شورای ائتلاف؟
بله بله. چون هیات رئیسه حتی اگر خارج از جناح‌های سیاسی هم رای بیاورد اما طبیعتا با رئیس منتخب نمایندگان بصورت هماهنگ امورات مجلس را پیش می‌برند. اینگونه نیست که مثلا یک نفر در هیات رئیسه بیاید بگوید که من یک چیزی را در اداره مجلس و رئیس و نواب رئیس و سایر اعضای هیات رئیسه قبول ندارم. در این صورت اتوماتیک آن فرد کنار زده می‌شود و منزوی می‌شود چرا که با کلیت حرکت مجلس هماهنگ نیست.
در خصوص کمیسیون‌ها باید صبر کنیم تا اعضای کمیسیون‌ها مشخص بشوند. حداقل ۷۰ _ ۶۰ نفر از منتخبین از الان دنبال عضویت در کمیسیون برنامه و بودجه هستند. باید دید آن ۲۳ نفری که راه پیدا می‌کنند چه کسانی هستند تا بعد ملاحظه کنیم چه کسی رئیس کمیسیون خواهد شد.
چیزی که من تا الان شنیدم آقای حاج بابایی کماکان کاندیدا هستند و آقای زنگنه که نایب رئیس کمیسیون بود کاندیدا هستند و آقای تاجگردون هم حدس می‌زنم که به هر حال کاندیدا باشند.
چون اشاره کردید به بحث معیشت مردم و مشکلات اقتصادی، اگر امسال هم جراحی اقتصادی ادامه داشته باشه فرقی برای دولت نمی‌کند که دو تا کمیسیون مهم یعنی امنیت ملی و برنامه و بودجه را چه کسی ریاست کند. یعنی دولت گزینه خاصی ندارد؟
ببینید از جهت دولت عرض می‌کنم احتمالا کمیسیون امنیت ملی خیلی آن جایگاهی که در مجالس قبل داشت را نداشته باشد. حداقل کلیت ساختار مجلس به گونه‌ای شده که کمیسیون امنیت ملی یا کمیسیون سیاست خارجی شاید تاثیرگذاری که در حیطه وزرات خارجه و سیاست خارجی باید داشته باشه، دیگر ندارد. تصمیمات ویژه و خاص دیپلماسی و بحث‌های مربوط به سیاست خارجی در شورای عالی امنیت ملی تصمیم گیری می‌شود. لذا شاید کمیسیون امنیت ملی خیلی هم برای دولت موثر و حداقل حساسیت برانگیز نباشد. اما کمیسیون‌هایی مثل برنامه و بودجه، اقتصادی، صنایع و معادن و عرض شود که کمیسیون اجتماعی و انرژی، خوب اینها کمیسیون‌های تاثیرگذار و مهمی هستند و اینکه چه کسی رئیسی این کمیسیون‌ها باشد برای دولت فارغ از اینکه خودشان بخواهند در انتخابات روسای کمیسیون‌ها دخالت بکنند یا نکند، اینکه چه کسی رئیس می‌شود مهم است.
احتمالا آقای شمس‌الدین حسینی از کمیسیون اقتصادی در این دوره آقای پور ابراهیمی در مجلس نیست، گزینه‌ای است که فعلا مطرح هستند برای کمیسیون اقتصادی. یعنی آقای حسینی از بودجه می‌رود کمیسیون اقتصادی.
احتمالا چون ایشان وزیر اقتصاد بوده و یک دوره رئیس کمیسیون تلفیق بوده در مجلس یازدهم، در کمیسیون اقتصادی هم تصور این است که رئیس خواهد شد.
آیا دولت هم دخالتی نمی‌کند؟
ببینید موضع رسمی که دولت اعلام کرده عدم دخالت است و اینکه بحث‌های داخلی مجلس است و همین انتظار هم هست اما اینجا طبیعتا تلاش می‌شود افرادی که گرایشاتی نزدیکتر به دولت دارند در کمیسیون اقتصادی و سایر کمیسیون‌های نزدیک به اقتصاد بالا بیایند. اما من تصور خودم این است که با توجه به اینکه به هر حال آقای حسینی چهره شناخته شده‌ای است و وزیر اقتصاد هم بوده و چهار سال هم شاخص‌ترین چهره اقتصادی مجلس بوده در کمیسیون اقتصادی ایشان بالا بیاید.
برای کارت سوخت در بودجه مصوبه‌ای نداشتیم؟
خیر ما نداشتیم.
چند روز پیش یک خبری آمد که آقای رسایی یکسری جلسات را تشکیل داده که خودش بانی بوده با یه سری از نمایندگان که چند تا از سهمیه هیات رئیسه را بگیرند. آیا چنین خبری شنیده‌اید؟
بله! در دوره خود ما هم در شروع مجلس افراد مختلفی که دنبال ریاست کمیسیون یا نائب رئیسی بودند یا عضو یک کمیسیون، چنین نشست‌هایی در مجلس داشتند و این متداول است. تلاش می‌کنند جلساتی بگذارند با منتخبین جدید در شهرستان‌ها که به مجلس راه پیدا کردند تا رای آن‌ها را به سمت تمایلات سیاسی یا پارلمانی خودشان جذب کنند و خیلی از نماینده‌ها هم در همه این جلسات شرکت می‌کنند تا آشنا بشوند. هر فردی چه در فضای سیاسی چه در فضای پارلمانی باشد، حضورش در این جلسات طبیعی است، شرکت در این جلسات اما به معنی این نیست که همه نمایندگان با میزبان همراه هستند. مثلا اگر در جلسه‌ای میزبان شاهد این است که ۶۰_ ۷۰ نفر نماینده مجلس در جلسه حاضر شده‌اند، به این معنی نیست که حتما این تعداد همراه و حامی شخص باشند
اصل بر این است که ببینیم روز رای‌گیری برای هیات رئیسه اکثریت با چه طیفی است و به نظر من خود آقای قالیباف باز هم بین گزینه‌هایی که برشمردیم با اختلاف قابل توجه رئیس خواهد شد. هیات رئیسه هم نزدیک به مین جریان خواهد بود.
رقابت صندلی ریاست مجلس، در دوره یازدهم و احتمالا در دوره دوازدهم هم همینطور شکل خواهد گرفت بین کاندیداهای مختلفی که برای ریاست هستند، تمایل عمده نمایندگان به این است که فردی انتخاب بشود بعنوان رئیس مجلس که بتواند آن استقلال رای و اقتداری که مجلس بعنوان یک قوه در مقابل قوه مجریه و دولت داشته باشد را حفظ کند تا جاییکه نیاز است ضمن همراهی و هماهنگی در عین حال نظارت و رأی مجلس را در مقابل دولت اعمال بکند. طبیعتا نمایندگان مجلس یازدهم چنین وجهی را در آقای قالیباف دیدند نمایندگان دوره دوازدهم هم بحثی که دارند همان وجه شخصیت مستقل است و کسی که بتواند استقلال و اقتدار این مجلس را حفظ کند و آن را در قالب آقای قالیباف می‌بینند.
آیا این دوره مجلس هنوز وارد تب و تاب ریاست جمهوری نشده است؟ یا هنوز خیلی زود است قضاوت کنیم؟
طبیعتا تب و تاب ریاست جمهوری از اواخر پائیز و اوایل زمستان سال قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری اوج می‌گیرد یعنی با توجه به اینکه ما در خرداد 1404 انتخابات ریاست جمهوری را داریم طبیعتا زمانی که باید منتظر اوج‌گیری بحث‌های مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری و کاندیداهای جدید باشیم اواخر پائیز 1403 است.
یعنی فعلا خبری نیست تا ببینیم پائیز چه اتفاقی می‌افتد؟
نه و به نظرم باید مجلس جدید شکل بگیرد در تابستان بیشتر بحث کمیسیون‌های جدید و فضای اقتصادی کشور را داریم تا به این شیوه برویم سمت پائیز و بحث ریاست جمهوری برسد.
سوال آخر ما اینکه الان بودجه دوبار آمد رد شد و یک بخشش تایید شد بنظرتون تکلیف بودجه چه خواهد شد؟
ببینید در بودجه امسال یک نکته‌ای که داشت آئین نامه داخلی مجلس اصلاح شد و برای اولین بار امسال بودجه دو مرحله‌ای شد.
یعنی امسال کل احکام انشایی بودجه قبل از پایان سال تصویب شد و ابلاغ شده به دولت. مرحله دوم همان جداول بودجه است که نحوه توزیع است. اعتبارات استانی دستگاه‌ها، بودجه عمرانی را مشخص می‌کند که آن هم طی هفته جاری مجلس جداول نهایی را ابلاغ خواهد کرد و مرحله دومش هم تمام خواهد شد.
یعنی به مجلس بعدی نخواهد کشید و همه چیز بودجه در همین مجلس تمام خواهد شد؟
نه به مجلس بعدی نمی‌رسد. در سال‌های قبل چون آیین نامه یک مرحله‌ای رسیدگی می‌شد تا قبل از پایان سال یا شروع عید تمام بودجه هم احکام هم جداول با هم تصویب می‌شد اما امسال آئین نامه تغییر کرد و بصورت دو مرحله‌ای شد که طبیعتا مرحله دومش از طرف دولت دو هفته قبل فرستاده شد و مجلس دو هفته فرصت رسیدگی داشت و این هفته تصویب و ابلاغ خواهد شد.
بخاطر اینکه منابعش محقق نشده بود یا دلیل دیگری داشت؟
ببینید دلیل کارشناسی‌اش این بود که خوب جداول باید انطباق داشته باشد با احکام بودجه. ضمن اینکه باید روی جداول وقت گذاشته شود. جزئیات اینکه نحوه توزیع بودجه‌ی مصوب مجلس، توسط دولت و سازمان برنامه و بودجه بین دستگاه‌ها بین استان‌ها به چه شکل باشد، این باید در جداول به صورت دقیق رسیدگی می‌شد. در سال‌های گذشته چون رسیدگی به احکام طولانی می‌شد و معمولا دولت هم بودجه را دیر می‌داد به مجلس و رسیدگی می‌افتاد به روزهای آخر اسفند، در روزهای فشرده و پرمشغله، احکام تمام می‌شد و فرصت مناسبی برای بررسی اعداد جداول پیوست نبود معمولا جداول سر سری و تقریبا بدون وقت گذاشتن زیاد، به تصویب می‌رسید که مشکلاتی را ایجاد می‌کرد. امسال اصلاح شد که مجلس زمان کافی برای رسیدگی به جداول و اصلاح احتمالی اعداد را داشته باشه بخاطر همین قسمت اصلی بودجه که احکام بود آخر سال بررسی و ابلاغ شد. جداول که معمولا با فاصله چند ماهه ابلاغ می‌شود موکول شد به بعد از عید که الان در حال بررسی است.
ارز ۲۸۵۰۰ که حذف نشد؟ هنوز این ارز را داریم که به برخی ارگان‌ها هم داده می‌شود؟
بله ارز ترجیحی ۲۸/۵۰۰ است، ارز نیمایی هم ۳۸۰۰۰ تومان. ارز مرکز مبادله هم این روزا ۴۳۰۰۰ تومان کشف قیمت می‌شود. ارز بازار که دولت می‌گوید ارز غیر رسمی، اساسا به ما ارتباطی هم ندارد امروز روی ۶۲ تومن معامله می‌شود.
اما مایحتاج کشور را با همان ارز ترجیحی ۲۸/۵۰۰ تهیه می‌کنیم.
واردات موارد مصرفی و محصولات دیگر بجز 28500 با نیمایی 38 تومان یا مرکز مبادله 43 تومن انجام می‌شود
ارز نیمایی هم حفظ شد تا ببینیم برای سال آینده مجددا چه خواهد شد.