آیا مشارکت در انتخابات به مشروعیت نظام ربط پیدا می‌کند؟
خبرآنلاین ۸ بهمن در گزارشی به نقل از نتایج یک نظرسنجی معتبر نهاد دولتی نوشت که میزان مشارکت در انتخابات اسفندماه مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری در کل کشور حدود ۳۰ درصد خواهد بود که یک روز پس از انتشار این گزارش، این خبرگزاری با انتشار مطلبی خبر داد که در یک تماس تلفنی از آنها خواسته شد که نتیجه این نظرسنجی را حذف کنند. همچنین این خبرگزاری نوشت که نهادی که با آنها تماس گرفته تاکید کرده است که «انتشار هر گونه نظرسنجی درباره انتخابات، خلاف مصوبه است».
در خوشبینانهترین حالت فقط ۳۵ درصد مردم در انتخابات 11 اسفند پای صندوق رای حاضر خواهند شد
گروه سیاسی- کمتر از 10 روز دیگر قرار است انتخابات مجلس خبرگان رهبری و مجلس دوازدهم شورای اسلامی در کشور برگزار شود و در این بین در حالیکه احزاب اصولگرا مشغول مرافعه برای رسیدن به یک یا چند لیست انتخاباتی هستند، یک روزنامه اصولگرا برخلاف آنچه که سردار احمد وحیدی، وزیر کشور در 16 بهمن ادعا کرد که آمار مشارکت مردم در انتخابات مرتب در حال رشد است، با انتشار گزارشی تحت عنوان «حساس شو عزیز» خبر داد که طبق نظرسنجی صدا‌وسیما که اوایل بهمن انجام شده است 52 درصد شرکت‌کنندگان از زمان برگزاری انتخابات اطلاع نداشتند.
روزنامه وطن‌امروز همچنین در ادامه همین گزارش آورده که برای بیش از نیمی از مردم هم اساساً، موضوع انتخابات مساله نیست.
چیزی شبیه به آنچه که روزنامه دولتی ایران مردادماه گذشته منتشر کرد و نوشت: «بیش از ۵۳ درصد مردم حتی اسم رئیس مجلس را نمی‌دانند و بیش از ۶۸ درصدشان هم اصلاً از مجلس رضایت نداشتند.»
ششم آذرماه هم موسسه نظرسنجی ایسپا هم با انتشار گزارشی در خصوص مشارکت مردم در انتخابات مدعی شد که طبق آنچه که ایسپا گردآوری کرده تنها ۲۷.۹ درصد مردم اظهار کرده‌اند قطعاً در انتخابات شرکت می‌کنند و چند درصدی هم گفته‌اند که شاید شرکت کنیم که با گرد کردن این اعداد و ارقام می‌شود اینگونه نتیجه‌گیری کرد که در خوشبینانهترین حالت فقط 35 درصد مردم در انتخابات 11 اسفند پای صندوق رای حاضر خواهند شد.
خبرگزاری خبرآنلاین هم ۸ بهمن در گزارشی به نقل از نتایج یک نظرسنجی معتبر نهاد دولتی نوشت که میزان مشارکت در انتخابات اسفندماه مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری در کل کشور حدود ۳۰ درصد خواهد بود که یک روز پس از انتشار این گزارش، این خبرگزاری با انتشار مطلبی خبر داد که در یک تماس تلفنی از آنها خواسته شد که نتیجه این نظرسنجی را حذف کنند. همچنین این خبرگزاری نوشت که نهادی که با آنها تماس گرفته تاکید کرده است که «انتشار هر گونه نظرسنجی درباره انتخابات، خلاف مصوبه است».
این در حالی است که تاکنون نه دولت و شورایعالی امنیت ملی درباره ممنوعیت انتشار نظرسنجی دستورالعملی برای رسانه‌ها در نظر نگرفته‌اند.
علی ربیعی در یادداشتی که اواخر آذرماه منتشر کرد ضمن هشدار درباره مشارکت مردم در انتخابات پیش‌رو نوشت: هرچه به انتخابات نزدیکتر می‌شویم میزان مشارکت در حال کاهش است. سخنگوی دولت یازدهم همچنین اضافه کرده بود که شنیده‌ام برخی افراد، تعداد مشارکت‌کنندگان را با مقایسه با دیگر کشورها، کم‌اهمیت تلقی می‌نمایند. معتقدم با توجه به بنیاد‌های بنا شده براساس سنت‌های گذشته و نیز شرایط و حال امروز جامعه ایران، این نوع مقایسه‌ها فقط پاک کردن صورت مساله است و کارکرد صرفا توجیهی و ایجاد رضایت برای خودشان را دارد.»
خبرگزاری دولت، 18 بهمن در راستای همین پاک کردن صورت مساله که ربیعی 2 ماه قبل به آن اشاره کرده بود، نوشت: «در سال‌های اخیر و در انتخابات عمومی و محلی کشورهای مختلف، چیزی که بسیار مشهود است کاهش مشارکت مردم بوده و آمار مشارکت نسبت به دوره‌های قبل کمتر شده است این موضوع حتی در کشورهایی که به نوعی رای دهی اجباری دارند و در صورت مشارکت نکردن مردم، آنها را با جریمه نقدی، زندان و محرومیت از خدمات اجتماعی مجازات می‌کنند، دیده می‌شود. از جمله کشورهایی که درصد مشارکت مردم در انتخابات پارلمانی نسبت به دوره‌های قبلی کاهش یافته می‌توان به فرانسه، انگلستان و آمریکا اشاره کرد که مدعی دموکراسی در دنیا هستند اما به ظاهر مردمان این کشورها، نظر دیگری دارند و به دلیل بی‌تاثیر بودن رای شان در اداره امور کشور، رغبتی برای شرکت در انتخابات ندارند.»
اما آنچه که مدتی است در برخی رسانه‌ها در همین ارتباط یعنی تحریم یا عدم شرکت در انتخابات مطرح می‌شود این است که: آیا میزان مشارکت با مشرعیت نظام ربط پیدا می‌کند یا خیر؟
علیرضا شجاعی‌زند استاد دانشگاه تربیت مدرس و جامعه‌شناس اصولگرا ماه پیش با شرکت در برنامه شیوه در شبکه چهار مدعی شد که: «مشارکت مردم در انتخابات ربطی به مشروعیت نظام ندارد و اساساً پیوندی هم بین این دو گذاره وجود ندارد. کاهش مشارکت مردم به عملکرد دولت‌ها بستگی دارد و ربطی به نظام ندارد.»
اما در سوی دیگر ماجرا، سعید معیدفر، جامعه‌شناس درباره این موضوع اعتقاد دارد: «با وجود زیر سوال رفتن مشروعیت سیاسی در انتخابات سال ۸۸، اما هنوز همچنان نیمه مشروعیتی باقی مانده بود. به همین دلیل مردم در انتخابات سال ۹۶ شرکت کردند. اما وقتی تغییری مورد انتظار جامعه برآورده نشد، مشروعیت باقی‌مانده نیز از بین رفت. یعنی مشروعیت سیاسی از سال ۹۶ زیر سوال رفت و در پی آن بحران‌هایی مانند بحران سال ۹۸ تجربه شد.»
با این وجود هستند اصولگرایانی که معتقدند کاهش مشارکت مردم می‌تواند عواقب بدی به دنبال داشته باشد. برخی از این افراد حتی نسبت به وقوع جنگ هم هشدار داده‌اند. به عنوان مثال منوچهر متکی عضو شورای وحدت اصولگرایان می‌گوید: «مشارکت پایین مردم در انتخابات به ضرر نظام است.» حال چگونه و چه زمانی حاکمیت متوجه این ضرر خواهد شد! کسی چه می‌داند؟