عقد مسکو با کشورهای عربی دائم است یا موقت؟
نکته اساسی ماجرا اینجاست که در سایت وزارت خارجه روسیه که به زبان روسی و انگلیسی در دسترس است، در آنچه که به عنوان محتوای گفت‌وگوی دو وزیر خارجه ایران و روسیه منتشر کرده، هیچ اشاره‌ای به جمله یادشده (یعنی اینکه لاوروف گفته باشد ما به تمامیت ارضی ایران احترام می‌گذاریم) چه به صورت مستقیم و چه به صورت تلویحی منتشر نشده و حتی یک کلمه هم تحت عنوان تمامیت ارضی ایران، متنی وجود ندارد و این جمله صرفاً در وبگاه وزارت خارجه ایران آمده است
روسیه به خاطر ما خودش و منافعش را به خطر نخواهد انداخت
گروه سیاسی- یکی از مباحثی که هفته گذشته در رسانه‌ها بازخورد بسیار زیادی پیدا کرد بیانیه پایانی نشست وزرای خارجه مجمع همکاری کشورهای عربی و روسیه، با حضور «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه بود که در مراکش برگزار شد و کشورهای عربی در آن به سردمداری امارات برای چندمین بار، ادعای واهی در مورد جزایر سه گانه ایرانی را مطرح کردند و روسیه برای دومین بار پای این بیانیه را امضاء کرد.
بیانیه‌ای که این بار روزنامه کیهان به قلم حسین شریعتمداری هم از آن به عنوان خیانت یاد کرد و محمدباقر قالیباف هم در توییترش، با احتیاط نوشت که مسکو باید مراقب سوءاستفاده غرب از اشتباهاتش باشد.
«علی‌اکبر ولایتی» مشاور آیت‌الله خامنه‌ای در امور بین‌الملل هم اتخاذ بعضی از موضع‌گیری های وزارت خارجه روسیه را مایه تأسف خواند اما آن را نشانه برخی فشارهای سیاسی بر روسیه دانست.
اما در این بین خبرگزاریهای دولتی در ابتدا از تماس تلفنی امیرعبداللهیان با همتای روس خود در واکنش به بخشی از بیانیه مراکش خبر دادند که گفته شد؛ امیرعبداللهیان در این تماس جزایر سه‌گانه ایرانی را جزو لاینفک تمامیت ارضی ایران دانسته و گفته: «جمهوری اسلامی ایران هر ادعایی از سوی هر طرفی در این خصوص را کاملاً مردود می‌داند.»
این رسانه‌ها نوشتند که در آن سوی ماجرا هم سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز روابط مسکو و تهران را راهبردی دانسته و تاکید کرده که: «حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران همواره مورد احترام روسیه بوده است و این سیاست رسمی مسکو هیچگاه نباید مورد تردید قرار گیرد. »
اما نکته اساسی ماجرا اینجاست که در سایت وزارت خارجه روسیه که به زبان روسی و انگلیسی در دسترس است، در آنچه که به عنوان محتوای گفت‌وگوی دو وزیر خارجه ایران و روسیه منتشر کرده، هیچ اشاره‌ای به جمله یادشده (یعنی اینکه لاوروف گفته باشد ما به تمامیت ارضی ایران احترام می‌گذاریم) چه به صورت مستقیم و چه به صورت تلویحی منتشر نشده و حتی یک کلمه هم تحت عنوان تمامیت ارضی ایران، متنی وجود ندارد و این جمله صرفاً در وبگاه وزارت خارجه ایران آمده است.
متاسفانه در دولت ابراهیم رئیسی که اکثریت آن توسط اعضای جبهه پایداری اداره می‌شود، همواره طی دو سال و نیم گذشته نگاه به شرق، یعنی تکیه بر روسیه و چین یکی از اصلی‌ترین راهبرد جمهوری اسلامی معرفی شده و بر اساس آن سیاست‌های کشور در دو سند 20 و 25 ساله تدوین شده که مخالفان جدی بسیاری هم دارد.
این افراد در پاسخ به این انتقاد کارشناسان که شعار اصلی وزارت خارجه باید نه شرقی، نه غربی باشد نه اینکه تکیه مطلق بر شرق، مدعی می‌شوند که این روسیه شوروی سابق نیست و روابطش با جمهوری اسلامی برپایه احترام متقابل شکل گرفته.
ادعایی که همین هفته گذشته توسط محمدجواد ظریف برای چندمین بار طی یک دهه اخیر مطرح شد. وزیر سابق خارجه در خصوص بیانیه مراکش و همدلی مسکو با کشورهای عربی منطقه علیه تمامیت ارضی ایران گفت: «روسیه به خاطر ما خودش و منافعش را به خطر نخواهد انداخت، دنیای امروز دنیای مردی و جوانمردی نیست، اگر ما با دیدگاه غلط امتیازات و فداکاری‌های بیش از حدی را تقدیم روسیه کردیم نباید توقع رفتار مشابه مسکو را داشته باشیم.»
روسوفیل‌ها در ایران، مشخصاً پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی و رویکرد او به غرب برای ایجاد یک موازنه با شرق، به شدت فعال شده و به هر بهانه‌ای از ارتباط با دول شرقی در جهت ایستادگی با غرب نوشتند و تحلیل کردند.
این افراط‌گرایی در میل به روسیه تا جایی پیش رفت که انتشار این مطالب حکایت از ناپختگی و عدم درک سیاست خارجی در بین رسانه‌های نزدیک به هسته سخت قدرت را در همان ابتدای تشکیل یک حاکمیت یکدست در کشور را نشان می‌دهد که بعدتر همگان دیدیم که روسیه چگونه در مذاکرات هسته‌ای در دولت سیزدهم، در نقطه‌ای که فقط یک امضاء تا حل این مناقشه مانده بود زیر میز بازی زد و پس از آن با آغاز جنگ اوکراین به واسطه خبری کردن استفاده پهپادهای ایران در جنگ علیه کی‌یف، کشورهای غربی را علیه ایران بسیج کرد.