پیشتازی مس “جانجا” در بیشترین میزان توپوگرافی، حفاری استریل، پرعیارسازی و…
مهندس حسین ابراهیمی‌نسب، مدیرعامل شرکت توسعه معادن و صنایع مس جانجا در تشریح فعالیت محدوده معدنی مس جانجا در استان سیستان و بلوچستان گفت: معدن مس جانجا به وسعت اکتشافی ۹۰ کیلومتر مربعی در اختیار شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران قرار دارد که بخشی از آن طی مزایده‌ای در سال ۱۴۰۰، به کنسرسیومی با محوریت شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات و متشکل از شرکت‌های معدنی و صنعتی گل‌گهر، گهرزمین، معدنی و صنعتی چادرملو، صنایع و معادن غدیر و تجلی توسعه معادن و فلزات واگذار و بهره‌برداری از معدن و احداث کارخانه ۱۳۰ هزار تنی کنسانتره آن در دستور کار این کنسرسیوم قرار گرفت.
وی در ادامه افزود: شرکت توسعه معادن و صنایع مس جانجا در ابتدای سال ۱۴۰۱ با ابلاغ قرارداد احداث و فعالیت خود را با جذب نیروهای متخصص جهت ساخت کارخانه و زیرساخت آغاز کرده است. گفتنی است مدیر طرح و مشاوران معدن، کارخانه، تغلیظ، لیچینگ و… از بهترین مشاوران حال حاضر انتخاب شده و تهیه نقشه‌های توپوگرافی منطقه نیز تهیه شده است.
ابراهیمی‌نسب با اشاره به وسعت محدوده گفت: منطقه‌ای به وسعت ۸ کیلومتر مربع در اختیار مس جانجا است که با درنظر گرفتن مساحتی برای احداث ملزومات تولید از قبیل زیرساخت دامپ باطله، کارخانه، تاسیسات و…، توپوگرافی پهپادی محدوده ۱۹۵ کیلومتر مربع با دقت بالا به مدت دو ماه با تراکم نقاط بالا برداشت شده و با ساخت مدل سه‌بعدی توپوگرافی، جانمایی سایت و قرارداد حفاری استریل انجام شده.
به گفته وی، یکی از مشکلات معادن در حال کار، نبود حفاری استریل در معادن است که به این واسطه، ممکن است بخشی از ماده معدنی در محدوده سایت و تاسیسات کارخانه واقع شده باشد که موجب از دست رفتن آن می‌شود و یا با شرکت‌ها با پرداخت هزینه گزافی ناچار به دامپ مجدد باطله برای برداشت ماده‌معدنی مذکور می‌شوند اما در محدوده مس جانجا برای اولین‌بار در کشور در وسعت ۱۳ هزار و ۵۰۰ متر حفاری استریل انجام شده است.
گفتنی است، پس از انجام مرحله ژئوفیزیک، مشاور معدن با بررسی آزمایش‌های از پیش انجام شده در ۸۷ هزار متر حفاری اکتشافی، موارد باقی مانده را انجام و مدل بلوکی به‌روزرسانی و بر اساس آن مدل اقتصادی و طرح اقتصادی معدن مشخص شده است.
بر اساس آخرین اطلاعات مشاور ذخیره معدن بالغ‌بر یک میلیارد تن با عیار حد ۰.۲ درصد ذخیره زمین‌شناسی گزارش شده است که از این میزان، بالغ‌بر ۳۰۰ میلیون تن آن ماینبل (ذخیره قطعی قابل استخراج برای معدنکاری) با عیار ۰.۲۶درصد است.
او با اشاره به ساخت کارخانه با تولید ۱۳۰ هزار تن کنسانتره در سال با عیار ۲۶ درصد و با ظرفیت خوراک ورودی ۱۶ میلیون تن، افزود: ساخت کارخانه در یک فاز با سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورو به مدت زمان پنج سال از ابتدای پروژه، پیش‌بینی شده است که طبق برنامه، ابتدای سال ۱۴۰۶ به بهره‌برداری خواهد رسید و از این رهگذر میزان اشتغالزایی کارخانه و معدن بیش از هزار نفر به صورت مستقیم خواهند بود.
به گفته ابراهیمی‌نسب، با انجام عملیات مهندسی معدن از قبیل اکتشاف و برنامه‌ریزی استخراج، برنامه‌های بلندمدت میان‌مدت و کوتاه‌مدت معدن مشخص شده و با انتخاب پیمانکار از طریق مناقصه تاکنون بیش از یک میلیون تن باطله‌برداری از معدن انجام شده است.
مدیرعامل مس جانجا افزود: پیش‌بینی می‌گردد تا سه سال آینده، عملیات بیست میلیون تن باطله‌برداری صورت گرفته و معدن آماده تامین خوراک کارخانه خواهد بود.
وی تامین ماشین‌آلات معدنی را از جمله مشکلات معادن برشمرد و با اشاره به تصمیم‌گیری‌های رو به جلویی که در خصوص واردات ماشین‌آلات معدنی در دو سال گذشته گرفته شده، ابراز امیدواری کرد که در آینده نزدیک، معادن کشور از مزیت استفاده از ماشین‌آلات به روز دنیا بهره‌مند گردند.
او با بیان این‌که مس جانجا از معادن بزرگ پورفیری کشور با ذخیره بالا و عیار نسبتا پایین است که مستلزم هزینه بیشتر و تکنولوژی پیشرفته‌تری برای پرعیارسازی آن است، افزود: تاکنون کارخانه‌ای برای فرآوری این حد از عیار احداث نشده و سایر معادن مس کشور با عیار کمینه ۰.۳۵ درصد مشغول به کار هستند اما امید است با راه‌اندازی کارخانه مس جانجا، مسیر فرآوری سایر ذخایر با عیار پایین در کشور که رها شده و یا دپو شده‌اند، نیز هموار گردد.
گفتنی است، معادن با عیار بالا در دنیا رو به اتمام است و فرآوی معادن با عیار پایین در دنیا در حال حاضر صورت می‌گیرد اما در ایران موضوع نسبتا جدیدی است که پیش‌بینی می‌شود با راه‌اندازی معدن مس جانجا، سایر معادن کشور نیز وارد مدار گردند.
ابراهیمی‌نسب با اشاره به قابل فروش بودن کنسانتره مس، ارزش ۱۳۰ هزار تن کنسانتره تولیدی کارخانه را ۳۰۰ میلیون یورو تخمین زد و خاطرنشان کرد که در پی بازدید وزیر صمت از این محدوده و برنامه‌های شرکت، تکمیل زنجیره مس در محدوده مس جانجا در این معدن در دستور کار شرکت قرار دارد؛ در این راستا، با توجه به وجود ۳۰ میلیون تن خاک اکسیدی با عیار ۰.۲۲ درصد در محدوده مس جانجا با همکاری ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید موادمعدنی ایران، عملیات مهندسی پروژه لیچینگ در گام نخست صورت خواهد گرفت و ظرف مدت ۲۰ ماه کارخانه تولید کاتد با ظرفیت سه هزار تن در سال احداث خواهد شد.
وی درخصوص احداث کارخانه نیز افزود: مشاور احداث کارخانه انتخاب و فعالیت خود را آغاز کرده و در حال حاضر ارزیابی پیمانکار در دستور کار شرکت قرار دارد که تا پایان سال پیمانکار احداث کارخانه انتخاب و در سایت مستقر خواهد شد.
وی درخصوص برنامه شرکت برای تامین سالانه ۱۰ میلیون مترمکعب آب کارخانه تغلیظ افزود: علاوه بر درنظر داشتن روش مرسوم احداث سد باطله، استفاده از روش‌های فیلترپرس باطله که یکی از روش‌های روز دنیا محسوب می‌گردد و تاکنون با ظرفیت مدنظر مس جانجا در کشور اجرا نشده، توسط متخصصان این شرکت در دست بررسی است.
مدیرعامل مس جانجا، راه‌های دسترسی و جاده منتهی به معدن را مناسب دانست و در ادامه افزود: براساس برآوردهای صورت گرفته، این مجموعه نیازمند ۹۰ مگاوات برق است که مقدمات تامین آن از شبکه سراسری آن از سال گذشته از سوی مشاور آغاز و پیمانکار احداث پست و خط انتقال برق نیز در آینده نزدیک مستقر خواهد شد؛ ضمن آنکه پروژه آب‌شیرین‌سازی انجام و برای تامین آب موردنیاز، گزینه‌های انتقال آب از دریای عمان، تامین آب از طریق چاه‌های ژرف، تصفیه پساب شهرستان و… در دست بررسی شرکت قرار دارد.