پشه‌ها روزها کجا می‌روند؟
پشه‌ها اگر انتخابی داشته باشند، در شرایطی که هوا گرم است، برای استراحت در مکانی خنک پنهان می‌شوند.
نیلز ورهولست، نویسنده تحقیقی در زمینه فعالیت حشرات است که به تازگی در نشریه ترمال بیولوژی منتشر شده است. این حشره شناس دانشگاه زوریخ نتایج آزمایشی را که با کمک همکارانش و حمایت بنیاد ملی علوم سوئیس (SNSF) انجام داد، منتشر کرده است.
این محققان چند سال است برای درک بهتر رفتار پشه در حال تحقیق هستند. حشرات، ناقل بسیاری از عوامل بیماری‌زا در انسان و حیوانات به شمار می روند که باعث تب دنگی، تب نیل غربی یا مالاریا می‌شوند. بنابراین پیش بینی نحوه رشد جمعیت آنها بسیار مهم است.
چهار درجه کمتر آرامش بیشتر
این محققان برای نخستین بار خارج از محیط آزمایشگاه، به بررسی ترجیحات دمایی این حشرات پرداختند. هنگامی که پشه ها در یک قفسه مخصوص بزرگ در فضای آزاد در فصل تابستان قرار گرفتند، دمای مکان‌هایی که پشه‌ها در آنجا استراحت می‌کردند، مورد مشاهده قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که پشه ها در چنین دمایی بیشتر وقت خود را به استراحت می پرداختند.
محققان بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ حشره ماده از گونه Aedes japonicus را در ۱۹ موقعیت، داخل قفس قرار دادند. در این قفس سه جعبه استراحت وجود داشت که دمای آنها برای ایجاد یک زیستگاه نسبتاً خنک با دمای حدود ۱۸ درجه سانتیگراد، زیستگاه گرم با دمای حدود ۳۵ درجه سانتیگراد و یک زیستگاه در دمای محیط ۲۶ درجه سانتیگراد تنظیم شده بود. پشه ها می توانستند آزادانه وارد جعبه ها شده و از آنها خارج شوند. تعداد پشه‌هایی که در سه جعبه استراحت می‌کردند، هر دو ساعت پنج بار، شمارش می شدند.
نتایج به دست آمده نشان داد پشه ها خنک‌ترین جعبه را ترجیح می دادند. این پدیده در طول روز با افزایش دمای محیط نمود بیشتر و بیشتری می یافت.
ورهولست گفت: در طول آزمایش‌ها، دمای محل استراحت پشه ها به طور متوسط چهار درجه کمتر از دمای محیط اندازه‌گیری شده توسط ایستگاه هواشناسی مجاور بود.
این نتایج باید در دوره‌های طولانی‌تر و به‌ویژه با پشه‌های آلوده ناقل بیماری ها تکرار شود. دانشمندان نمی‌دانند آیا چنین پشه‌هایی دمای خنک‌تر را نیز ترجیح می‌دهند یا مکان‌های گرم‌تر را برای ریختن عوامل بیماری‌زا ترجیح خواهند داد، همان روشی که بدن انسان برای خلاص شدن از ویروس در هنگام تب انجام می‌دهد.
ریزاقلیم‌ها به بقا کمک می‌کنند
ترجیحات دمایی پشه‌ها عامل مهمی است که در الگوهای پیش‌بینی انتقال بیماری باید مورد توجه قرار گیرد.
در حال حاضر، این الگوها نمی‌توانند به درستی رشد جمعیت پشه‌ها و عوامل بیماری‌زای آنها را پیش‌بینی کنند؛ زیرا این پیش بینی ها بر اساس دمای محیط اندازه‌گیری شده توسط ایستگاه‌های هواشناسی انجام می شود. با این حال، این ایستگاه ها دما را در ارتفاع دو متری زمین اندازه گیری می کنند، جایی که هیچ پشه ای یافت نمی شود؛ بنابراین، طرح الگو فقط بر اساس میانگین دما، می تواند تخمین بزند که پشه ها نمی توانند در یک منطقه خاص که بسیار گرم است، زنده بمانند. در حالی که پشه با یافتن ریزاقلیم های خنک تر، کاملا قادر به تولیدمثل و انتقال بیماری خواهد بود.
اصلاح مدل ها با درنظرگرفتن این عامل برای پیش بینی جابجایی جمعیت حشرات به دنبال تغییرات اقلیمی حائز اهمیت است.