عبدالرضا فرجیراد مدیرکل پیشین شورای راهبردی روابط خارجی:
برقراری رابطه با عربستان به نفع برخی از تندروهای درون دولت است
متاسفانه همواره شاهد این بودیم که تندروها در ایران، خوب فکر نکرده و منافع ملی را به خوبی تشخیص ندادهاند. از آنجا که این اقلیت در تشخیص منافع ملی عاجزند، دست به اقداماتی میزنند که صرفا در آن مقطع مشخص به نفعشان بوده است. در حال حاضر هم شاهد هستیم که از آنجا که برخی از آنها در دولت حضور دارند، برقراری رابطه با عربستان و کاهش تنش در منطقه به نفعشان است.
امتداد نوشت: بازگشایی سفارت ایران در ریاض پس از سالها تنش، رنگی از ثباتی نسبی را به منطقه پر تلاطم خلیج فارس بخشیده و البته، سکوت توام با همراهی تندروها در دوره دولت سیزدهم با این اتفاق نیز از سوی بسیاری از صاحبنظران به فال نیک گرفته شده است.
در همین رابطه، عبدالرضا فرجیراد، مدیرکل سابق شورای راهبردی روابط خارجی، سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان و استاد ژئوپولیتیک در گفتگویی با امتداد، ضمن بررسی ابعاد این مسئله، اظهار داشت:
بازگشایی سفارت تهران و ریاض، تحول خوبی در عرصه سیاست خارجی ما پدید آورده و بسیاری از تنشهای منطقهای را کم خواهد کرد.
با توجه به استراتژی ژئوپولیتیکی که ریاض برای قدرتمند شدن خود در نظر گرفته، تفاهم دو کشور را نیز میتوان در همین راستا فهم کرد. بنابراین بر اساس این دستور کار سیاست خارجی ریاض که بنا دارد؛ خیلی وارد تنشهای منطقهای نشده و قدرت خود را از طریق بدست آوردن اقتصاد قوی و تکنولوژی برتر بالا ببرد به نظر میرسد که در ادامه نیز شاهد تداوم این فضای کاهش تنش در سطح منطقه باشیم.
نکته دیگر اینکه بدون تردید، تفاهم تهران و ریاض بر دیگر دولت عربی منطقه تاثیر خواهد گذاشت و نباید از پیامدهای مثبت این مهم هم غافل باشیم. بالاخره عربستان، محوریت کلیه اعراب از آفریقا گرفته تا تنگه هرمز و حتی در شرق دور -مثل مالزی و اندونزی- داشته و تصمیمات و رفتارهای سعودی نیز بر روابط ما حداقل با ۳۰ کشور بیتاثیر نیست. بنابراین، میتوان امیدوار بود که روابط ایران با این اقدام با دیگران نیز بهتر بهبود بیابد.
واشنگتن علاقهای به تنش در خلیج فارس ندارد
در خصوص واشنگتن، تصور من بر این است که همانگونه که آمریکا از این تفاهم ابراز خُشنودی کردهاند، علاقهای به وجود تنش در منطقه خاورمیانه ندارند. چرا که میدانند عربستان یک سیاست شرقی-غربی را انتخاب کرده و این سیاست تا زمانی که محمدبنسلمان در ریاض بر سر کار است، تغییر نخواهد کرد.
بنابراین، آمریکا به دنبال این نیست که تنشهایی را در منطقه ایجاد کرده و خود نیز درگیر آن شود. کما اینکه با توجه به ابراز تمایل ضمنی کاخ سفید به توافق با ایران، استفاده واشنگتن از ابزار نظامی علیه تهران دور از ذهن به نظر میرسد.
برقراری رابطه عربستان با اسرائیل در ماههای آینده بعید است
در خصوص اسرائیل هم تصور من بر این است که تلآویو به نوعی کم آورده است. دولت نتانیاهو در خصوص مذاکرات هستهای کم آورده، در رابطه با بیانیه گروسی کم آورده و آژانس را تحت سلطه ایران دانسته، همچنین در خصوص طرح صلح ابراهیم نیز شاهد همین وضعیت هستیم. همچنین بعید به نظر میرسد که عربستان نیز در ماههای آینده بخواهد رابطهای با اسرائیل برقرار کند.
برخی از تندروها در دولت هستند و برقراری رابطه با عربستان به نفعشان است
در این سو نیز، متاسفانه همواره شاهد این بودیم که تندروها در ایران، خوب فکر نکرده و منافع ملی را به خوبی تشخیص ندادهاند. از آنجا که این اقلیت در تشخیص منافع ملی عاجزند، دست به اقداماتی میزنند که صرفا در آن مقطع مشخص به نفعشان بوده است. در حال حاضر هم شاهد هستیم که از آنجا که برخی از آنها در دولت حضور دارند، برقراری رابطه با عربستان و کاهش تنش در منطقه به نفعشان است.
تندروها ابزاری هستند که برای سیاست خارجی کشور ایجاد مشکل میکنند اما به هر حال باید تفاهم با عربستان را فارغ از این مسائل به فال نیک بگیریم.
همه مردم میدانند که مقامات عالی کشور از برجام حمایت و از ظریف تشکر کردند
اخیرا شاهد بیانیهای از سوی محمد جواد ظریف بودیم که این موضع نیز با واکنش تندروها همراه شد. به هر حال همه مردم میدانند که مقامات عالی کشور از توافق برجام حمایت کرده و از ظریف نیز تشکر کردهاند. امیدواریم با توافق بر سر احیای برجام، گشایشی در اقتصاد ایران اتفاق افتاده و مردم از این وضعیت فلاکتبار نجات پیدا کنند.