عربستان سطح مذاکرات را بالاتر از دولت تعریف کرد؛
چرا عربستان با شمخانی مذاکره کرد؟
عربستان باقری کنی، وزارت خارجه و حتی رئیسی را در سطحی که بتواند با آن‌ها گفتگو و توافق کند، ندیده است و به راحتی سطح مذاکرات را برای ایران آن‌ها تعیین کردند. در تعیین این سطح هم ظاهرا خواستند نشان دهند دولت رئیسی را چندان تاثیرگذار نمی‌دانند.
داوود حشمتی در امتداد نوشت:
امیرعبداللهیان وزیرخارجه در توضیح جزئیات نحوه انتخاب شمخانی به عنوان مذاکره کننده اصلی با طرف عربستانی گفته است: «ما در وزارت امور خارجه پیشنهاد کردیم که برای شروع، مدیران کل سیاسی وزارت خارجه دو کشور در پکن - یک هفته بعد از سفر آقای دکتر رئیسی - با یکدیگر دیدار کنند. در نهایت پیام رئیس جمهور چین را دریافت کردیم که این پیام حاوی آمادگی طرف سعودی برای دیدار سطح بالای امنیتی در پکن بود. طبعاً فردی که عربستان سعودی پیشنهاد کرد، همتای امیر دریابان شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی بود. تصمیم بر این شد که نشست در این سطح در پکن برگزار شود.»
کیهان نیز همین روایت را تایید کرده و درباره دلیل جایگرین شدن دبیر شورای عالی امنیت ملی به جای وزیر خارجه در مذاکره با عربستان نوشته: «اولاً ارتقای سطح مذاکرات به سطح دبیری شورای عالی امنیت ملی، به درخواست طرف سعودی بود»
اولا: فردی که وزارت خارجه معرفی کرده در واقع باقری کنی بود که طرف عربستانی آن را نپذیرفته است. با وجود آنکه باقری کنی مدتی را در سفارت ایران در عربستان حضور داشت و احتمالا با آن‌ها آشناتر بود.
دوم: باید از این بابت که طرف عربستانی باقری کنی را نپذیرفته خوشحال بود چون قطعا خروجی آن هم مانند خروجی مذاکرات برجام یک هیچ تمام عیار و عدم دستیابی به توافق بود.
سوم: هنوز برای هیچ کس روشن نیست که در توافق میان ایران و عربستان چه چیز داده شده و چه چیز ستانده شده است؟ توافقات منطقه‌ای و خسارت‌های ناشی از تخریب سفارت به چه نحوی حل و فصل شده است و طرفین چه امتیازاتی به یکدیگر دادند؟
چهارم: بی‌خاصیت بودن مجلس و در راس امور نبودن آن را از همینجا دریابید که اصلا برای نمایندگان مجلس که در جریان این توافق نبودند، سوال هم پیش نیامده که مصاحبه‌ای کنند و از دولت بپرسند: مفاد این توافق چیست؟
پنجم و مهمتر از همه اینکه: یکدستی که ما در داخل فکر می‌کنیم باعث شده تا همه ارکان قدرت یکپارچه دیده شود، از بیرون از ایران اینگونه دیده نمی‌شود. به عبارت روشن‌تر، عربستان باقری کنی، وزارت خارجه و حتی رئیسی را در سطحی که بتواند با آن‌ها گفتگو و توافق کند، ندیده است و به راحتی سطح مذاکرات را برای ایران آن‌ها تعیین کردند. در تعیین این سطح هم ظاهرا خواستند نشان دهند دولت رئیسی را چندان تاثیرگذار نمی‌دانند.
این در حالی است که اتفاقا می‌باید این رفتار را در دولت روحانی پیش می‌گرفتند. اما دلیل آنکه آن زمان این کار را نکردند این است که احتمالا دولت (و خصوصا ظریف) هرگز به چنین وضعیتی تن نمی‌داد.