عبدالرضا فرجی راد استاد ژئوپولتیک در گفتگو با مستقل:
کاخ سفید از بازگشت ایران به برجام استقبال خواهد کرد
فرجیراد میگوید: کاخ سفید از بازگشت ایران به برجام استقبال خواهد کرد. به هرحال آمریکاییها خودشان بارها اعلام کردند و اخیراً دوباره اعلام کردند که ایران از ۲۰۰۳ دنبال سلاح هستهای نبوده است، هر چند که این مسائل ادعای آنهاست اما مشخص است، خودشان هم این مسأله را میدانند.
مستقل: سفر اخیر رافائل گروسی به تهران در شرایطی است که برای بازگشت طرفین به میز مذاکره احتمالات به کمترین حد ممکن رسیده بود. اما از آنجایی که هم ایران، هم اروپا و هم ایالات متحده آمریکا به این توافق نیازمندند، رافائل گروسی مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی هستهای در سفری کوتاه به تهران آمد، بلکه چراغ سبزی در راستای احیای برجام روشن شود.
کارشناسان معتقدند اگر آمریکاییها بخواهند از این توافق درسی بگیرند باید فوری به سمت تنشزدایی با ایران حرکت کنند و حتی ایران هم بعد از شکست اینستکس به دنبال کانالهای مذاکره مستقیم با آمریکا باشد. چینیها نشان دادند که میتوان به شکل مسالمت آمیزی در حوزه روابط دو جانبه اهداف منطقهای را پیش برد. آقای شی در یک گام جلوتر تنشی را که با ایران ایجاد کرده بود جبران کرد و آن کمک به کاهش تنش ایران و عربستان بود. چینیها یک سیاست عملگرایانه در پیش گرفتند و هدف پیشبرد منافع خودشان و جلوگیری از تعارض این منافع در مناطق مختلف است.
از تماسهای اخیر آمریکا و ایران میتوان این گونه نتیجه گرفت که محافل سیاسی دو کشور معتقدند از سرگیری اجرای توافق هستهای به نفع آنان است. آمریکا از این طریق میتواند جاه طلبیهای هستهای تهران را مهار کند و ایران نیز میتواند از فشار شدید تحریم های اقتصادی خارج شود و بار دیگر به عنوان کشوری تاثیر گذار بر فعالیت هایش در خاورمیانه تمرکز کند.
عبدالرضا فرجی راد در گفتگو با «مستقل» در این باره اظهار داشت:
روابط ایران و آژانس بینالمللی هستهای تیره شده بود، به طوریکه دوربینهای آژانس جمع آوری شده بودند که این تصمیم مانعی بلند در راستای توافق و در نتیجه احیای برجام بود. اما حالا که رافائل گروسی برای آینده دستور کاری تنظیم کرده است، حداقل در جلسه شورای حکام علیه ایران قطعنامهای صادر نخواهد شد. چون در صورت تصویب قطعنامه ممکن بود، پرونده ایران به شورای امنیت ارسال شود و سفر گروسی این کار را به تأخیر میاندازد. با این توضیح که قرار بود سفر آقای گروسی به تهران در فوریه انجام شود و دلیل تاخیر در این سفر این بود که یک راهکار دقیق دو طرفه به دست نیامده بود، اما میتوان حدس زد که راهکار مشترک به دست آمده است. الان جای امیدواری بیشتر وجود دارد؛ از صحبتهای آقای گروسی و آقای امیرعبداللهیان این طور برمیآید که توافقی حداقلی درباره چگونگی پاسخ دادن به سوالات بطوری که آژانس قانع شود، روی میز است.
استاد ژئوپلیتیک و کارشناس مسائل بینالملل در ادامه گفت:
حالا طرفین بر اساس دستور کار تهیه شده سعی دارند به نقطه اشتراک برسند. با این توضیح که «دستور کار» بر اساس دو مبنا است. اولین موضوع مسائل مربوط به سه سایت هستهای است که ایران مجوز بازرسی نمایندگان آژانس را صادر کرده است. دومین موضوع، روسیه و همکاری ایران با این کشور در جنگ با اوکراین است که اروپاییها شدیداً به تحرکات احتمالی ایران در مسأله اوکراین حساس هستند و به همین دلیل لازم است، دولت ایران در این باره شفاف سازی کافی داشته باشد. با این حال باید گفت، آقای گروسی باید واقعبینانه با موضوعات برخورد کند و رویکردی حقمدارانه داشته باشد.
وی درباره واکنش احتمالی آمریکا به تحرکات جدید برجامی توضیح داد:
ایالات متحده هم مثل آژانس هم به مسائل هستهای حساس هستند و هم رابطه ایران و روسیه برایشان بسیار مهم است. با این حال کاخ سفید از بازگشت به برجام استقبال خواهد کرد. به هرحال آمریکاییها خودشان بارها اعلام کردند و اخیراً دوباره اعلام کردند که ایران از ۲۰۰۳ دنبال سلاح هستهای نبوده است، هر چند که این مسائل ادعای آنهاست اما مشخص است، خودشان هم این مسأله را میدانند.
فرجیراد در پایان گفت:
بهتر است ایران هیچ اقدامی که باعث موضعگیری اروپا میشود انجام ندهد تا بالأخره این کلاف سردرگم باز شود.