میمون ها برای تفریح خودشان را دچار سرگیجه می کنند
انسان ها تنها پستاندارانی نیستند که برای سرگرمی با وضعیت ذهنی خود دست و پنجه نرم می کنند. به نظر می رسد فیلم های ثبت شده از گوریل‌ها، شامپانزه‌ها، بونوبوها و اورانگوتان‌ها نشان می دهد که آن ها عمداً به دور خود می چرخند تا برای سرگرمی سرگیجه بگیرند.
در حالی که تعداد کمی از این حیوانات در طبیعت این تمایلات را دارند، تحقیقات نشان می دهد: خویشاوندان پستانداران ما ممکن است مانند ما انسان‌ها تمایلی مشابه برای از دست دادن کنترل بر بدن و ذهن خود داشته باشند.
اخیرا دو محقق، یکی از دانشگاه وارویک و دیگری از دانشگاه بیرمنگام، ۴۰ ویدیوی آنلاین از میمون‌های بزرگ را که روی طناب یا درخت انگور می چرخند، تجزیه و تحلیل کردند. این صحنه ها به طرز چشمگیری شبیه رفتارهای گیج کننده ای است که اعضای گونه ای از جانوران شبیه به خودمان اغلب انجام می دهند و دانشمندان ادعا می کنند این الگوها فراتر از تصادف هستند.
به گفته محققان، وارونه بودن یا چرخیدن به صورت دایره ای، تعادل دقیق وضعیت فیزیولوژیکی ما را به هم می ریزد و از طریق سرگیجه، سبکی سر، یا سرگیجه به ما یک حالت روانی سرخوشی می دهد. کودکان انسان به خصوص اغلب با این احساسات دست و پنجه نرم می کنند و دانشمندان معتقدند که این کار به رشد ادراک حسی آنها کمک می کند. چرخیدن به اطراف تا زمانی که کنترل خود را از دست بدهیم می تواند درس های مهمی در مورد نحوه عملکرد بدن و ذهن ما و اینکه چگونه می توانیم این فرآیندها را برای منافع خود تحریک کنیم به ما بیاموزد.
در همین حال، برای بزرگسالان انسان، چرخش اغلب یک بخش کلیدی از رقص است که می تواند خلق و خوی افراد را تقویت کرده و باعث ایجاد پیوند بین افراد شود.
آدریانو لامیرا (Adriano Lameira) روانشناس تکاملی دانشگاه وارویک می گوید: اینجا ممکن است ارتباطی با سلامت روانی وجود داشته باشد، زیرا نخستی‌هایی که ما مشاهده کردیم عمدتاً اسیر بودند که ممکن است حوصله شان سر رفته باشد و سعی در تحریک حواس خود داشته باشند.
او می افزاید: اما این کار می تواند یک رفتار بازی هم باشد. اگر به بازی کودکان فکر کنید، تقریباً تمام دستگاه های زمین بازی شامل تاب، سرسره، الاکلنگ و چرخ و فلک، همه برای به چالش کشیدن تعادل شما یا اختلال در بدن طراحی شده اند.
لامیرا توضیح می دهد: به نظر می رسد تغییر وضعیت ذهنی ما یک خواسته ذاتی انسان است. درست در سرتاسر جهان، مواردی از انسان‌ها وجود دارد که تلاش می کنند با تغییر احساس یا دیدن جهان در هر لحظه از زمان حال فرار کنند یا از زمان حال فراتر روند.
برخی از دانشمندان گمان می کنند که ما این حس را مدت ها قبل از تبدیل شدن به انسان به دست آورده ایم. مطالعات قبلی این فرضیه را با مطالعه نخستی‌های وحشی که میوه‌های تخمیر شده می خورند، بررسی کرده اند.
لامیرا در خاتمه می گوید: به نظر می رسید که حیوانات در حال گذراندن زمان تفریح خود هستند. چرخیدن وضعیت هوشیاری ما را تغییر داده، پاسخ دهی و هماهنگی ذهن و بدن ما را مختل می کند، که باعث می شود احساس بیماری، سبکی سر و حتی خوشحالی کنیم. این اتفاق درست مانند زمانی است که کودکان چرخ فلک بازی می کنند.
شرح کامل این مطالعه در مجله Primates منتشر شده است.