جمشید عدالتیان استاد دانشگاه در گفتگو با مستقل:
تنش‌زدایی در سیاست خارجی، موجب ثبات و آرامش در اقتصاد می‌شود
عدالتیان می‌گوید: اصولا تنش‌زدایی یک اصل کلی در دنیاست و باعث این می‌شود که همیشه یک ثبات نسبی در سیاست خارجی وجود داشته باشد و با آرامش بیشتر مسائل اقتصادی در پی آن حل شود.
مستقل: توافق جدید میان ایران و چین و عربستان برای بهبود روابط صرفا در جنبه‌های سیاسی خلاصه نمی‌شود و نخستین تاثیر خود را بر اقتصاد با پایین آمدن قیمت دلار گذاشته و امیدهایی برای گشایش‌های اقتصادی ایجاد کرده است. اما چالش تحریم‌ها که در چند ماه اخیر بانک‌های عراقی را نیز برای ارتباطات تجاری با ایران دچار مشکل کرده بود هنوز سد راه ایران است. با این وجود بخش خصوصی و دولتی ایران توانایی و نیاز به همکاری‌های زیرساختی با عربستان در منطقه بخصوص در عراق را دارد که می‌تواند منجر به بهبود برخی چالش‌های اقتصادی ایران نیز گردد.
جهت بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با جمشید عدالتیان اقتصاددان و استاد دانشگاه که در ادامه مشروح آنرا می‌خوانیم:
بنظر شما در پی توافق اخیر با عربستان، از نگاه اقتصادی چه سودی نصیب ایران در شرایط تحریمی خواهد شد؟
اصولا تشنج‌زدایی یک اصل کلی در دنیاست و باعث این می‌شود که همیشه یک ثبات نسبی در سیاست خارجی وجود داشته باشد و با آرامش بیشتر مسائل اقتصادی در پی آن حل شود. من فکر می‌کنم که ایران و عربستان در یک موقعیتی قرار دارند که آشتی کردنشان می‌تواند در کل منطقه اثر مثبت بگذارد و امیدواریم به جای تنش همواره همکاری بین این دو کشور صورت بگیرد. با توجه به اینکه بیشترین تجارت ما با منطقه خاورمیانه است این بهبود روابط ایران و عربستان می‌تواند منجر به تجارت بیشتر شود و در امارات نیز ایران می‌تواند رونق اقتصادی بیشتری را تجربه کند زیرا امارات یکی از شرکای بزرگ تجاری ماست. به هر حال این رابطه سیاسی باید به رابطه اقتصادی نیز برسد.
با توجه به اینکه کشور عربستان بیست سال اخیر را بسیار قدرتمندتر در زمینه توسعه و فناوری پیش رفته است، چه زمینه‌هایی برای ارتباط تجاری با ایران دارد؟
عربستان سعودی یک کشوریست که به کالاهای باکیفیتی در حوزه کشاورزی نیاز دارد و این امید وجود دارد که بتوانیم از این موقعیت و نیاز در بازار آن‌ها استفاده کنیم و کالاهای زیادی را در آن بازار تامین کنیم، حتی در حوزه فولاد و صنعت نیز می‌توان همکاری‌هایی با عربستان داشت. در حوزه‌های دیگر بستگی به عقلانیت سیاسی دارد که روابط به کجا رود.
در این بین عراق نیز یکی از مناطقی است که ایران طی چند سال اخیر به علت تضاد با عربستان نتوانست از بازار آن بطور واقعی استفاده کند. بنظر شما عراق تا چه حد پس از این توافق برای ایران سودآور خواهد بود؟
عراق یک رابطه خاص با ما داشت و رابطه ایران و عربستان فرق زیادی برایش نمی‌کرد اما الان فرق کرده است. ما ۱۸ میلیارد دلار از عراق طلبکار هستیم و اگر واقعا گشایشی صورت بگیرد و این میزان پول به داخل برگردد می‌تواند به اقتصاد ما کمک کند. بالاخره یکی از بزرگترین بازارهای ما عراق و امارات است. امارات می‌تواند کمک بزرگی برای ما در شرایط تحریمی باشد. در عراق نیز این مسئله تحریم‌های ما خیلی مهم نیست و امیدواریم که این اتفاق راهگشا باشد. کشورهای همسایه ما در حوزه بانکی چندان اهمیتی به تحریم نمی‌دهند مگر در چند مورد خاص که آمریکا به آن‌ها فشار بیاورد.
بنظر شما در پی این توافق ممکن است ایران با روش فعلی به مذاکره با آمریکا نیز برسد؟
من چراغ‌های سبزی از طرف آمریکا می‌بینم که بخاطر مسائل انرژی اتمی که ایران رعایت کرده و همکاری که باید با آژانس بکند وضعیت بهبود یافته است. اگر ایران این حسن نیت را نشان داده است آمریکا نیز باید حسن نیت نشان دهد و اجازه آزادسازی پول‌های ایران در کشورهایی مانند کره جنوبی را بدهد و بحران جدید ایجاد نکند. از جمله در عراق که یک سری سخت‌گیری‌ها صورت گرفته بود مانند جابجایی دلار از سلیمانیه به ایران. اما من معتقدم که نتایج این توافقات می‌تواند بیش از این حرف‌ها باشد و گفتگو بین ایران و گروسی منجر به همکاری خوبی می‌شود. من فکر نمی‌کنم آمریکا تمایلی داشته باشد که روابط ایران را با خود سخت‌تر کند.حتی بنظر می‌آید که اجازه دهد یک سری گشایش‌های جدید ایجاد شود. اگر اتفاق عجیبی نیفتد و همکاری بین ایران و غرب ادامه پیدا کند تاثیرات مهمی بر اقتصاد خواهد داشت.
نکته آخر
ایران و عربستان اگر ارتباطشان فقط در سطح بازگشایی سفارت نباشد و همکاری ادامه یابد، آرامش نسبی در منطقه ایجاد می‌شود و با یک نگاه واقع‌بینانه این دو کشور مذاکره کنند و دشمنان مشترکشان را بشناسند و به سمت عادی‌سازی روابط بروند کل مردم منطقه از آن سود می‌برند. عربستان نیز نیازی به دشمنی با ایران ندارد و بخاطر دشمنی با ایران فقط باج به غرب داده است. من واقعا خوشحالم که دولت ما در سیاست خارجی از انفعال به فعالیت رسیده است و امیدوارم که این فعالیت‌ها در سیاست خارجی گسترش یابد و تنش‌ها در منطقه و جهان کاهش یابد زیرا تاثیر مستقیم آن بر اقتصاد و معیشت مردم است.
کشورهای عربی دشمن ما نیستند آن‌ها مسلمانان منطقه‌اند و بهتر است که تحمیل‌های دیگران مبنی بر دشمنی با اعراب را نپذیریم.