بهمن آرمان استاد دانشگاه در گفتگو با مستقل:
سال آینده سالی است که کشور با کسر بودجه سنگینی روبرو خواهد شد
آرمان می‌گوید: از زمانی که دولت لایحه بودجه را تقدیم مجلس کرد، امیدواری‌ها برای ترمیم فضای کدر اقتصادی به پایین‌ترین حد ممکن خود رسیده است. یعنی تحلیلی که صاحب‌نظران از بودجه سال آینده می‌کنند، نشان می‌دهد سال آتی سالی است که کشور با کسر بودجه سنگینی روبرو خواهد شد و باید گفت، تورم بالا و تحمیل فشار اقتصادی به طبقه متوسط و متوسط به پایین در هنگام کسری بودجه حتمی و قطعی است.
سرویس اقتصادی مستقل: برخلاف وعده‌هایی که رئیس دولت سیزدهم از آینده‌ی روشن و بهبود معیشت مردم می‌دهد، چشم‌انداز آینده‌ی نزدیک، بسیار سخت‌تر از دهه‌ی ۹۰ بنظر می‌رسد و نمی‌توان اراده و عاملیتی در دولت و مجلس برای حل مشکلات اقتصادی مشاهده کرد.
در این گزارش در پی آن هستیم که نظر مردم در دوره دولت سیزدهم نسبت به ریشه مشکلات و معضلات اقتصادی را بدانیم. برای این منظور از نظرسنجی دانشگاه مریلند که سپتامبر ۲۰۲۱ یعنی حدود ۲ ماه بعد از آغاز به کار دولت سیزدهم انجام شده است بهره می‌بریم.
طبق این نظرسنجی از هر پنج نفر، سه نفر یعنی حدود ۶۲ درصد، مشکلات اقتصادی را مهم‌ترین چالش کشور در دوره جدید می‌دانند و در میان مشکلات بی‌شمار اقتصادی، از نگاه مردم اصلی‌ترین مشکل اقتصادی در مرحله اول تورم و قیمت بالای اجناس و بعد فقر و سپس بیکاری است. یعنی از نظر مردم تورم، فقر و بیکاری به ترتیب اصلی‌ترین مشکلات اقتصادی کشورمان هستند.
بحث اصلی این است که این مشکلات اقتصادی ناشی از چه چیز است؟
بهمن آرمان اقتصاددان در گفت و گو با مستقل در این رابطه اظهار داشت: مردم ما این روزها توأمان در بخش‌های مختلف درگیری‌های ذهنی زیادی دارند. حتی می‌توان گفت، آرامش برای اقشار متنوع مردم به آرزویی محال می‌ماند. چرا که در این شرایط بسیار دشوار و بسیار بحرانی هیچ نشانه و تحرکی مبنی بر «تلاش برای اصلاح» مشاهده نمی‌کنند که همین امر موجب شده، جامعهِ ایران به جامعه‌ای، ناامید و البته غمگین بدل شود.
این تحلیلگر اقتصادی در ادامه گفت:
مخصوصا از زمانی که دولت لایحه بودجه را تقدیم مجلس کرد، امیدواری‌ها برای ترمیم فضای کدر اقتصادی به پایین‌ترین حد ممکن خود رسیده است. یعنی تحلیلی که صاحب‌نظران از بودجه سال آینده می‌کنند، نشان می‌دهد سال آتی سالی است که کشور با کسر بودجه سنگینی روبرو خواهد شد و باید گفت، تورم بالا و تحمیل فشار اقتصادی به طبقه متوسط و متوسط به پایین در هنگام کسری بودجه حتمی و قطعی است.
او با اشاره به مدیریت غلط بانک مرکزی در این روزهای دشوار افزود:
آقای فرزین رئیس جدید بانک مرکزی قبل از اینکه وارد ساختمان میرداماد شود، در اقدامی غلط و هزینه‌‌ساز اعلام کرد نرخ دلار نیمایی ۲۸۵۰۰ تومان خواهد شد. آن هم در حالی که قیمت دلار مدت زمانی است، وارد کانال ۴۰ هزار تومان شده است. ما به التفاوتِ ارز نیمایی در گذشته با ارز آزاد ۵ یا ۶ هزار تومان بود و به همین دلیل اثر چندانی بر فضای اقتصادی نداشت. اما با توجه به فاصله بالای ۱۰ هزار تومانی ارز نیمایی با ارز آزاد، عملاً کشور را به سمت فلج شدن میرود و در نتیجه، ارزش پول ملی با افت ملموس‌تری روبرو خواهد شد و همچنین شاهد سیر صعودی قمیت کالاهای مصرفی خواهیم بود.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران درباره ایرادهای بودجه ادامه داد:
درباره درآمد‌های پیش‌بینی‌شده‌ای که دولت برای لایحه روی آن حساب ویژه‌ای باز کرده است باید گفت، میزان درآمد به فروش نفت، صادارت غیرنفتی و پتروشیمی و ... بستگی دارد که همگی متغیر هستند. همچنین شنیده‌ها حاکی است که از سال ۱۴۰۲ واردات بنزین به دلیل رشد بالای مصرف هم آغاز خواهد شد تا بی‌نظمی مالی مزید بر علت باشد. از طرف دیگر هزینه‌های جاری دولت حتی بیش از نرخ تورم افزایش پیدا کرده است. پس به طور طبیعی در بودجه سال آتی چیزی به عنوان بودجه عمرانی وجود نخواهد داشت. در چنین وضیعتی بخش اندکی از کارهای عمرانی پیش میرود که در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان انتظار داشت آزادراه یا کارخانه ای ساخت، راه آهنی ایجاد کرد، سدِ نیمه تمامی را تکمیل کرد.
بهمن آرمان در پایان گفت:
اگر همه چیز به هم خورده و زندگی برای عامه مردم دشوارتر از دشوار شده است، دلیلی جز این ندارد که کشور دچار بی‌سوادی است.