احمد بخشایش فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با مستقل:
نمره سیاست خارجی دولت رئیسی، ۱۲ است
بخشایش می‌گوید: اگر بخواهم به روابط خارجی دولت سیزدهم نمره‌ای بدهیم بیش از 12 را به دست نخواهد آورد/ایران در تجربه دو جنگ جهانی همواره با عدم مشخص کردن موضع خود صدمات بسیاری را متحمل شد و حالا سعی می‌کند با اتحادی که با چین و روسیه دارد از اتفاقات دردناک دو جنگ گذشته خود را محفوظ نگاه دارد. ولی این نمی‌تواند چاره کار باشد چون اگر ما به صورت کامل در آغوش شرق باشیم باعث سوءاستفاده آن‌ها خواهد شد. ما باید همواره نگاه به غرب را ایجاد کنیم حتی شدن در حد یک نیم‌نگاه
در «فضای محدود دیپلماسی» که در حال حاضر ایران در آن قرار گرفته است و برجام و روابط بین‌المللی به‌دلیل اعتراضات داخلی در هاله‌ای از ابهام وجود دارد و همه در انتظار شنیدن خبر جدید در مورد بازگشایی روابط خارجه هستند در چند روز اخیر مقامات وزارت امور خارجه با مسئولان کشورهایی مانند «گینه»، «بنگلادش» و ... دیدارهایی داشته‌اند که به‌نظر به دلیل قدرت محدود اقتصادی و سیاسی آن‌ها هیچ دستاوردی برای منافع ملی ایران به همراه نخواهد داشت و اگر در ادامه بر همین روند ادامه دهند باید شاهد تغییراتی در دستگاه منفعل دیپلماسی دولت سیزدهم باشیم.
«احمد بخشایش»، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و تحلیگر مسایل بین‌الملل در گفت‌وگو با مستقل در پاسخ به اینکه چه نتیجه‌ای می‌توان از عملکرد سیاست خارجه دولت سیزدهم، در مدتی که در ساختمان پاستور حضور دارند، گرفت، می‌گوید:
توجه داشته باشید که سیاست خارجه ایران در طول دهه‌های اخیر و بعد از انقلاب 57 را باید به چهار قسمت کلی تقسیم کنیم که بر مبنای این تقسیم‌بندی‌ها دولت‌های مختلف در حوزه دیپلماسی برنامه‌ریزی می‌کنند.
بخش اول؛ سیاست‌خارجه ایران را باید در ارتباط با قدرت‌های جهانی مانند «آمریکا» خلاصه کنیم که در طول سال‌های گذشته هیچ‌گاه تغییر پیدا نکرد و همواره این رابطه با فراز و نشیب بسیاری روبه‌رو بوده است.
بخش دوم؛ سیاست‌خارجه ایران در رابطه با کشورهایی اروپایی است که همانند پیش از انقلاب این روابط همچنان وجود دارد به‌خصوص با کشورهایی مانند «آلمان»، «ایتالیا»، «انگلیس» و ... .
دسته سوم؛ سیاست‌خارجه ایران مربوط به محور مقاومت است که البته سیاست‌های کلی نظام هم برپایه آن بنا شده است. مقام‌های ایرانی معتقدند که در راه توسعه ایران باید برخی از کشورهای منطقه همراه ما باشند تا بتوانند به‌عنوان بازوی توسعه ایران حضوری فعال داشته باشند.
مورد چهارم هم به کشورهای منطقه باز می‌گردد. باتوجه به اینکه برخی از کشورهای منطقه براساس سیاست‌های آمریکا با ایران رابطه برقرار می‌کنند و همواره ایران در مقابل آن‌ها نگاه صلح‌آمیزی در پیش گرفته است. با این تعریف باید بگوییم که روابط خارجه ایران دارای یک نقشه راه است ولی در این مورد برخی انتقادات هم وجود دارد.
این استاد دانشگاه در همین مورد و با اشاره به موفق نبودن نگاه کامل ایران به شرق ادامه می‌دهد:
به این نکته باید اشاره کنیم که سیاست‌خارجه ایران را باید منهای سه‌ماه اعتراضاتی که در ایران جریان داشت بررسی کنیم، چون در این بازه زمانی فضای دیپلماسی ایران غبارآلود بود و واکنش‌های واقعی در این سه ماه از سایر کشورها مشاهده نکردیم. توجه داشته باشید که برخی کشورهای خارجی مانند آمریکا و انگلیس و ... بیش از معترضان داخلی به دنبال آشوب هستند و در این مدت هم همه تلاش خود را کردند. فراموش نکنید اینکه دولت سیزدهم بر روابط با شرق تاکید دارد نمی‌تواند منافع ملی ایران را تامین کند. چون نمی‌توانیم همه تخممرغهایمان را داخل یک سبد بگذاریم. ما باید در روابط بین شرق و غرب تعادلی برقرار کنیم. هنگامی که در روابط ایران و آمریکا هیچ راهی به نتیجه نمی‌رسد بهتر است به دنبال راهی دیگر باشیم و آن هم ایجاد روابط منطقی با آمریکا است وقتی آمریکا نتوانسته در این چند دهه ایران را شکست دهد و ایران هم با ایجاد تحریم‌ها اقتصاد پرچالشی دارد، باید راه دیگری یافت تا از این چالش‌ها خارج شویم. در هر وضعیتی باید با راه مذاکره این بن‌بست را باز کنیم.
این فعال سیاسی اصولگرا همچنین با انتقاد از تاکید به شرق در دولت سیزدهم ادامه می‌دهد:
ایران در تجربه دو جنگ جهانی همواره با عدم مشخص کردن موضع خود صدمات بسیاری را متحمل شد و حالا سعی می‌کند با اتحادی که با چین و روسیه دارد از اتفاقات دردناک دو جنگ گذشته خود را محفوظ نگاه دارد. ولی این نمی‌تواند چاره کار باشد چون اگر ما به صورت کامل در آغوش شرق باشیم باعث سوءاستفاده آن‌ها خواهد شد. ما باید همواره نگاه به غرب را ایجاد کنیم حتی شدن در حد یک نیم‌نگاه باید روابطی برقرار کنیم تا به سود منافع ملی کشور باشد. آنچه مشخص است نمی‌توانیم سیاست‌خارجه ایران را ارزیابی کنیم چون نتیجه‌ای در دست نیست که بخواهیم بر اساس آن بررسی دقیقی داشته باشیم.
اگر بخواهم به روابط خارجی دولت سیزدهم باتوجه به آن چهار تقسیم بندی نمره‌ای بدهیم بیش از 12 را به دست نخواهد آورد. موتور توسعه ایران روشن است و هیچکس نمی‌تواند منکر این موضوع شود ولی به دلیل تحریم‌ها و فشار حداکثری که با محوریت آمریکا بر ایران وارد می‌شود این موتور با نیمی از توان خود کار می‌کند. اگر می‌خواهیم که با سرعت بیشتر در مدار توسعه قرار بگیریم باید در کنار نگاه به شرق نیم‌نگاهی هم به غرب به‌خصوص آمریکا داشته باشیم. در غیر این صورت اطمینان داشته باشید که تنها نگاه به شرق نمی‌تواند چاره اصلی کار باشد.
احمد بخشایش در پایان گفت: نارضایتی در داخل کشور به اندازه کافی وجود دارد و انتقادات شهروندان به‌دلیل چالش اقتصادی که دهه‌ها با آن دست به‌گریبان هستیم کاملا پذیرفته است و این شرایط باید راه جدید در رابطه با آمریکا پیدا کنم که تامین کننده منافع ملی باشد.