سیاست خارجی ایران در بدترین وضعیت قرار دارد

فیلمی از بایدن رئیس جمهور آمریکا منتشر شده است که می‌گوید «برجام مرده است»؛ سخنگوی شورای امنیت کاخ سفید نیز گفته که «مذاکرات هسته‌ای با ایران در دستور کار قرار ندارد و ما بر چگونگی تعامل نظام ایران با مردمش متمرکز شده‌ایم.»

سیاست خارجی ایران در بدترین وضعیت قرار دارد و تحلیل‌هایی همچون «زمستان سخت اروپا» هم آنقدر دور از واقعیت بود که الان نتیجه‌اش مشخص است. در چنین شرایطی هنوز مشخص نیست برنامه دولت برای سیاست خارجی چیست و قرار است چه کند. حسن بهشتی پور کارشناس سیاست خارجی در تحلیل وضعیت کنونی دولت به رویداد۲۴ می‌گوید: طرف آمریکایی و اروپایی مشخصا به دنبال برجامی بودند که ایران تعهداتش را انجام دهد، اما خودشان تعهداتشان را به صورت مرحله‌ای انجام دهند و تحریم‌ها را هم به صورت محدود و مرحله‌ای لغو کنند. در آخرین پیشنهادی که آقای بورل به ایران داد، این موضوع کاملا مشهود بود که چنین خواسته‌ای دارند.

ایران اشتباه محاسباتی داشت که در اروپا زمستان سخت پیش می‌آید

بهشتی پور می‌گوید: ایران بر اساس محاسبات اشتباهی که کرده بود و فکر می‌کرد به دلیل جنگ روسیه و اوکراین، یک بحران انرژی و زمستان سخت در اروپا پیش می‌آید و به این خاطر اروپا نسبت به ایران انعطاف بیشتری نشان می‌دهد. ایران انتظار داشت موضوع مربوط به پادمان هسته‌ای که با آژانس مورد اختلاف بود، از طریق اقدام سیاسی کشور‌های ۵+۱  قابل حل است اما خب آن‌ها این کار را نکردند و بحران انرژی را هم مدیریت کردند.

او می‌گوید: اعتراضات و ناآرامی‌های سه ماه گذشته در ایران باعث شد اروپا و آمریکا منتظر شرایط ایران و آینده این اتفاقات باشند. آن‌ها منتظر بودند ببینند نتیجه اعتراضات به کدام سمت می‌رود یا رویکرد ایران یا رژیم تغییر کند. البته ارزیابی آن‌ها این بود که رفتار ایران تغییر می‌کند و امتیاز بیشتری می‌دهد اما حالا به هر حال دیگر طرف آمریکایی و اروپایی فعلا از ادامه مذاکرات استقبال نمی‌کند.

این کارشناس بین الملل می‌گوید: ایران به دلیل اینکه دریافته روند مذاکرات در بازار داخلی و اقتصاد تاثیر دارد، خواهان بازگشت به میز مذاکرات است. گرچه رئیسی شعارش این بود که مذاکرات را به سفره مردم گره نمی‌زند، اما در حقیقت این گره به صورت طبیعی وجود دارد زیرا هر زمان اخبار مثبتی از مذاکرات شنیده شود، بازار نیز واکنش مثبت و خوبی نشان می‌دهد و بالعکس.

آمریکا مذاکرات را متوقف کرده تا شرایط داخلی ایران مشخص شود

بهشتی پور می‌گوید: اینکه بگوییم برجام مرده یا در کما است یا هر وضعیت دیگری، یک معنا دارد؛ واقعیت این است که برجام مورد نیاز همه طرف‌ها است و علاقه‌ای ندارند که حتی اگر مرده باشد هم خبر مرگ عزیزشان را اعلام کنند؛ چرا که منافعی دارند، اما چون دو طرف اصلی یعنی ایران و آمریکا، تعهدات را به دلایل مختلفی کنار گذاشته‌اند، ایران می‌گوید هر زمان آمریکا تعهدات را انجام دهد، ما هم برمی‌گردیم، اما آمریکا هم فعلا شرایط را متوقف کرده تا شرایط داخلی ایران را ببیند.

او می‌گوید: واقعا مشکل است که بخواهیم پیش‌بینی کنیم آیا مذاکرات برجام از سر گرفته می‌شود یا خیر، اما با توجه به شرایط موجود بعید می‌دانم که به این زودی‌ها مذاکرات از سر گرفته شود. غرب هم تحلیل درستی از وضعیتی که درون ایران است ندارد. خود ایرانی‌ها هم معتقند که امتیاز‌های حداقلی را به دست بیاوریم. هیاتی از آژانس هم آمدند، اما نتیجه‌ای حاصل نشد و اگر این حضور به نتیجه می‌رسید قطعا اتفاقات خوبی رخ می‌داد. برای من حداقل قابل پیش‌بینی نیست چه زمانی می‌توانیم شاهد از سرگیری مذاکرات باشیم و این شرایط فعلی کماکان ادامه خواهد داشت. ایران اگر واقعا برجام و مذاکرات را می‌خواهد، باید داخل کشور را با مدیریت صحیح به سمتی ببرد که ۸۰ میلیون ایرانی از دولت مذاکره‌کننده پشتیبانی کنند، طبیعتا فضای مذاکرات متاثر از فضای داخلی کشور است و وفاق ملی می‌تواند راهگشا باشد.

حاکمیت یعنی مردم

این کارشناس سیاست خارجی می‌گوید: حاکمیت مردم هستند، نه چین نه روسیه و نه هیچ کشور دیگری دلسوز مردم ما نیست. به نظرم ما ایرانی‌ها خودمان این موضوع را مدیریت کنیم و شرایطی ایجاد کنیم که کشورهای دیگر سوءاستفاده‌ نکنند.

بهشتی پور با اشاره ضررهای که عدم توافق و مذاکرات به کشور می‌زند، گفت: به دلیل محاسبات اشتباهی که داشتیم، فرصت‌های زیادی را از دست دادیم و هزینه‌هایی که می‌پردازیم هم کم نیست. این هزینه‌ها هم ناشی از افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران هست و روی بیمه کشتیرانی و واردات صادرات و ... تاثیر دارد و هر روزی که بتوانیم جلوی آن را بگیریم، به نفع کشور است.