جام جهانی قطر در گرداب
علی نظری
سردبیر
نخستین کشوری که میزبانی پرمسئله و پرحرف و حدیث جام جهانی را با تکیه بر رشوه به مقامات سابق فیفا گرفت کشور کوچک قطر است که مساحتی به اندازه استان قم دارد. فیفا فقط یکبار به آسیایی‌ها میزبانی داد که آنهم میزبانی مشترک به دو غول شرق آسیا بود. ژاپن و کره جنوبی هرچه تلاش کردند نتوانستند طی سه دهه گذشته میزبانی انفرادی بگیرند، حاصل تلاش این دو قدرت بزرگ آسیای شرقی در سال ۲۰۰۲ منحصر به میزبانی مشترک شد. تا ۴ سال بعد از واگذاری میزبانی ۲۰۲۲، گمانه‌زنی‌های بسیاری در محافل بین‌المللی فوتبالی مبنی بر لغو میزبانی مطرح بود.
زمانی که برخی از کشورهای رقیب و مدعی برگزاری جام جهانی به دادگاه عالی فیفا شکایت بردند، ماحصل آنهمه شکایت و لابی کشورهای رقیب قطر، برکناری سه عضو متنفذ فیفا منجمله میشل پلاتینی بود و درنهایت بعد از افشای رسوایی، ناگزیر سپ بلاتر قربانی پرونده رشوه‌گیری شد. استعفای اجباری از سوی دادگاه عالی فیفا، بلاتر را محکوم به کناره‌گیری از پست دبیرکلی فیفا کرد که سالیان متمادی در اختیارش بود. اما فشار لابی قطری‌ها و پولی که آن‌ها در کمیته‌های مختلف فیفا خرج کردند منتج به نتیجه گردید و این میزبانی پرحرف و حدیث سرانجام برای تنها میزبان آسیای غربی در طول تاریخ رقم خورد.
دو روز پیش خبر رسید که سپ بلاتر به رسانه‌ها گفته جام جهانی ۲۰۲۲ نباید برگزار شود. رئیس پیشین فیفا در مصاحبه‌ای با رسانه‌های بزرگ جهان اعلام کرد میزبانی قطر اشتباه من بوده است. این اعتراف دیرهنگام آنهم در فاصله ۹ روز مانده به شروع جام جهانی ۲۰۲۲، اعترافی بی‌فایده است. اما در لابلای اخباری که از جام جهانی قطر می‌رسد خبر بسیار نگران کننده این است که برخی محافل سیاسی اطلاع دادند ایران حملات انتقامی به عربستان را موکول به بعد از برگزاری جام جهانی کرده است.
امیر قطر در ۶ ماه اخیر چندین سفر به کشورهایی داشته که خطر تعطیلی جام جهانی را بالقوه در دستور کار خود قرار داده‌اند.
اولین کشور روسیه است که یکی از ۳۲ تیم این دوره از جام جهانی بود اما بعد از حمله به اوکراین از سوی فیفا کنار گذاشته شد. متعاقب حذف روسیه از جام جهانی، پوتین در واکنشی صریح اعلام کرد: اصلا مشخص نیست جام جهانی در قطر برگزار شود.
این اعلام موضع، مقامات عالیرتبه قطر را به واهمه و هراس انداخت تا جایی که در هفته اول اکتبر امیر قطر به روسیه سفر کرد و با پوتین ملاقات نمود.
بسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این عقیده‌اند که این سفر در واقع به منظور رفع خطر از جام جهانی بوده و شیخ تمیم بن حمد توانست تضمین عدم تحرکات برهم زننده جام جهانی را از پوتین بگیرد.
دومین کشوری که برای قطر به عنوان یک زنگ خطر در برهم زدن این دوره از جام جهانی اعلام حضور می‌کند، ایران است. مقامات نظامی ایران اعلام نمودند بواسطه شیطنت‌های عربستان در ناآرامی‌های اخیر کشور ما، حملات سنگینی را علیه عربستان تدارک دیده‌اند.
قطعا نفس درگیری ایران و عربستان به عنوان دو کشور قدرتمند حوزه خلیج فارس می‌تواند برگزاری جام جهانی را مختل نماید.
اما مسئله دیگر این است که باشگاه‌های بزرگ دنیا که به عنوان کارتل‌های پولی- فوتبالی دنیا در ۵ کشور بزرگ اروپا به عنوان قطب‌های بزرگ فوتبالی شناخته می‌شوند، به دلیل تعطیلی اجباری مسابقات داخلی خود آنهم به مدت یکماه بر قطر فشارهایی آورده‌اند.
از ۱۰۰ سال پیش تاکنون جام جهانی در ابتدای تابستان برگزار می‌شد تا تداخلی با لیگ‌های داخلی کشورها نداشته باشد. اکنون و با این تداخل بی‌سابقه، مقامات کشور قطر بعد از انجام رایزنی‌های سیاسی بدنبال معامله بزرگی با سران باشگاه‌های بزرگ اروپایی هستند. شنیده شده قطری‌ها حاضر شده‌اند مبلغ ۱۰۰ میلیارد دلار را به صاحبان لیگ‌های اروپایی بپردازند.
مخلص کلام این است که این دوره از جام جهانی را می‌توان پردردسرترین جام جهانی فوتبال دانست به نحوی که از آغاز انتخاب قطر تا اکنون که در آستانه آغاز بازی‌ها هستیم هنوز درگیر اما و اگرها بوده و خواب راحت را از چشمان مقامات قطر ربوده است.