مسئولان آسوده بخوابید، ملت بیدار است!
علی علی‌پور فلاح پسند
تحلیلگر اقتصادی
مثل همیشه این‌بار نیز مواجهه با التهابات جامعه با واکنش رعدآسا و یکباره مسئولین در ایجاد محدودیت دسترسی به بسترهای ارتباطی همراه شد.
در فقدان قانون مدون و نبود مکانیسم تصمیم‌گیری روشن، بیش از این هم انتظار نمی‌رفت. تا صاعقه‌وار تصمیمی یک شبه‌ای اتخاذ شود و هزاران کسب و کار را بیش از پیش با کابوس ورشکستگی آنی در محیط اقتصادی ناپایدار ایران مواجه کند. اما، هرچه که بود و هر تصمیمی که گرفته شد، در میان صدای مردمی که دغدغه‌ای به غیر از توسعه کشور عزیزشان نداشته و ندارند، زمزمه اقشار و گروه‌هایی هم شنیده می‌شد که ناگاه در قامت رهبر رهایی‌بخش جامعه قد علم کردند با این هدف که از این سفره پهن شده به حساب مردم، منفعتی برای خود دست و پا کنند. آنان که بناگاه و تصادفی پریشان‌‌حالِ حقِ آزادی شهروندان ایرانی شده‌اند.
در این گیرودار، اظهار نظر ایلان ماسک- نماینده جامعه سرمایه‌داری- آنقدر جالب توجه، خدعه‌آمیز و حیله‌گرانه بود که نمی‌توان به سادگی از آن گذشت. چندوچون بیانات پرمغز ایلان ماسک درباره اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی کشورهای دیگر موضوع جدیدی نیست. مدت زمان مدیدی از خطابه پرمحتوای ایلان درباره خاورمیانه- که آن را آشیانه وحشی‌ها خوانده بود- نگذشته بود که این‌بار با بروز التهابات در جامعه، این قهرمان نظام سرمایه‌داری از فرصت پیش آمده استفاده کرد تا بار دیگر اذهان عمومی را متوجه سخاوت بی‌دریغ و انسان‌دوستی بی‌مقدار خود کند. ایجاد دسترسی آسان و سریع به خدمات اینترنتی شرکت اسپیس ایکس در بحبوحه التهابات کشوری که از منظر او عقب‌افتاده و غیرمتمدن است و نیاز به بخشش ملوکانه برای رهایی از چنگال ظلم و جور دارد.
ایلان که نشان داده به درس‌های تاریخ و سیاست دوران کودکی‌اش در رابطه با جایگاه ایران و ایرانیان کمتر توجهی داشته است، از این دست بیانات پوچ و بی‌ارزش را گاهی در تمجید بازار هدف و گاهی در نقد آن ایراد می‌کند. تا شاید با غفلت جامعه، نظام سرمایه‌داری نوین را به عنوان راهکاری رهایی‌بخش از مشقت و سختی به اذهان عمومی معرفی کند. ایلان ماسک گاهی اهالی خاورمیانه را وحشی می‌خواند و تنها راه رهایی از شر و شور آن‌ها را ارسال "منطقه جغرافیایی خاورمیانه" به کره مریخ می‌داند و گاهی نیز همچون اکنون در قامت رهبر نجات‌بخش جامعه سر بر می‌آورد. پس از سرنگونی رئیس جمهور بولیوی در سال ۲۰۲۰، وی در اظهارنظری مرسوم درباره نقش کلیدی خود در رخدادهای این‌چنینی عنوان کرده بود: ما بر علیه هر کسی که بخواهیم کودتا می‌کنیم. سرمایه‌داران می‌توانند هر دولتی را که بخواهند سرنگون کنند!
در اینکه سرمایه‌دارانی همچون ایلان به خوبی با مکانیسم بازار آزاد آشنا هستند و مطلعند که چگونه یک توئیت یا یک پیغام می‌تواند بر مؤلفه‌های بازار تأثیر گذاشته و هدف آرمانی آن‌ها یعنی حداکثرسازی سود را- نه برای جامعه بلکه برای شرکت‌های متعلق به آن‌ها- به ارمغان آورد، شکی نیست. اما دارودسته‌ی ایلان به کلی فراموش کرده‌اند که هر اندازه مسئولین غافل از عواقب تصمیمات نسنجیده خود برای بهره‌برداری فرصت‌طلبان باشند، جامعه هوشیار ایران می‌داند که هدف ایلان و امثال او نه کمک به تسهیل گردش آزاد اطلاعات و نه حقوق مدنی شهروندان و پیشرفت اقتصادی آحاد جامعه است، بلکه او این دست از اظهارنظرها را با هدف کسب شناخت از رفتار جامعه، خصوصیت‌های بازار و مزیت‌های رقابتی محصولات و خدمات شرکت‌های خود ایراد می‌کند تا خزنده و آرام مسیر را برای ورود قدرتمند نظام سرمایه‌داری به عرصه‌های گوناگون کشورهایی همچون ایران هموار کند.