توپ هسته‌ای در زمین آمریکا
سیدقائم موسوی
تحلیلگر سیاسی
سال‌هاست که مناقشهٔ هسته‌ای جمهوری اسلامی در ترکیب نامتجانسی از تعارض منافع داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی در دورِ بی‌حاصلی می‌چرخد. انگار که مدلی واقعی از بازی مار و پله را به نمایش گذاشته است.
زمانی که طرفین سوار بر پله‌ها خانه‌های زیادی را پشت می‌گذارند بنا به اقداماتی از طرف خودشان یا نیروی سومی همان پله‌ها را با شدت بیشتری از دست می‌دهند و گاهی میزان عقب‌گرد به مراتب از پیشروی بیشتر بوده است.
به درست یا غلط و همچنین اذعان یا انکار آن انتظارات زیادی پیرامون سرانجام این مذاکرات ایجاد شده است.
بازارهای مختلف با ضرباهنگ آن دچار فراز و فرود می‌شوند و بازیگران زیادی چشم به فرجام مذاکرات ردای صبر و انتظار پوشیده‌اند.صبر و انتظاری که گاها پهلو به بلاتکلیفی و ابهام می‌زند.
بعد از اما و اگرها پیرامون کیفیت پاسخ جمهوری اسلامی به پیشنهادات اتحادیه اروپا، اکنون همه مترصد چند و چون پاسخ ایالات متحده آمریکا به آن هستند. همان‌قدر که پاسخ جمهوری اسلامی قادر بود به ختم مذاکرات بینجامد، پاسخ آمریکا نیز پتانسیل دفن یا احیا برجام را دارد.
نکته‌ای که تا اندازه‌ای امیدها به فرجام برجام را همچنان زنده نگه داشته است، مواضع اتحادیه اروپا در مورد پاسخ جمهوری اسلامی است؛ جایی که پاسخ را معقولانه توصیف کردند. همین امر عواقب شکست مذاکرات را از دوش جمهوری اسلامی برداشته و متوجه آمریکا می‌کند.
آن‌ها به خوبی اذعان دارند که طلایی‌ترین زمان برای احیاء برجام گذشته از پیامدهای تحمیلی جنگ اوکراین، از نقطه نظر آرایش سیاسی داخلی در جمهوری اسلامی؛ همین ترکیب کنونی است.
در غیر اینصورت در شرایط دیگری حتی بر فرض خوش‌بینانهٔ شکل‌گیری هر گونه توافقی، پروسهٔ عملیاتی کردنش به آسانی امروز نخواهد بود و مخالفان آن در محلل کردنش از ظرفیت بالایی برخوردار خواهند بود.
تعلل آمریکا در واکنش به پاسخ جمهوری اسلامی از سه مسئله نشأت می‌گیرد؛ مخالفت اسرائیل با هر گونه توافق با جمهوری اسلامی، مخالفت جمهوری خواهان با آن؛ چرا که آن را سکویی برای موفقیت‌های بعدی دموکرات‌ها در کنگره و احتمالا آیتم امتیازآوری برای دور بعدی ریاست جمهوری بایدن، و آخری ناهماهنگی در تیم مشاوره‌ای بایدن و بیشتر از همه ضعف ارادهٔ خودِ بایدن!
با این وجود؛ بنا به خلأ انرژیِ روسیه و فشار اتحادیه اروپا، ضرورت پایان دادن به مناقشه هسته‌ای درازدامن جمهوری اسلامی برای تمرکز لازم در اوکراین و تایوان و فرار از شماتت عامل شکست مذاکرات بودن؛ احتمالا پاسخ آمریکا به صورتی خواهد بود که به احیاء توافق منجر خواهد شد.