گفتگوی مستقل با واعظ آشتیانی درباره حق پخش تلویزیونی؛
مصوبه مجلس، پرداخت حق پخش به باشگاهها را ممنوع کرده است
واعظ آشتیانی می‌گوید: برای من جای تعجب است که این مدیران باشگاهها نمی‌دانند که قانون در مورد حق پخش وجود دارد و حق پخش را منع کرده است. مجلس مصوبه‌ای دارد مبنی بر اینکه هیچ سازمان و وزارتخانه دولتی حق هزینه کردن در ورزش حرفه‌ای را ندارد. صداوسیما نیز از بودجه دولت استفاده می‌کند و نمی‌تواند پولی در این زمینه هزینه کند
سرویس اجتماعی
پول‌های سرگردان در فوتبال و برخوردهای دولتی با این پدیده‌ی عمومی چالش‌های زیادی برای مخاطبین این رشته ورزشی به وجود آورده است. از سوی دیگر به علت اینکه فوتبال اصلی‌ترین تفریح و سرگرمی مردم است، تمامی طبقات جامعه هرگونه تغییر حتی در سطح تغییر یک مجری فوتبال را حساسیت برانگیز می‌دانند و در این رابطه تصمیمات و تغییرات باید با سنجش و بررسی‌های خاصی صوت بگیرد.
این روزها هم بحث حق پخش و تحریم استادیوم توسط باشگاهها، چالش‌های بسیاری در این زمینه به وجود آورده است.
در ادامه گفتگو کردیم با امیررضا واعظ آشتیانی، قائم مقام سابق سازمان تربیت بدنی و مدیرعامل اسبق باشگاه استقلال که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:
مخاطبان صدا و سیما به شکل عمومی ریزش کرده‌اند و تنها برنامه پرمخاطب برنامه‌های ورزشی است. آیا برای دریافت حق پخش امکان تعامل مستقیم بخش‌های حاکمیتی وجود ندارد؟ وقتی بودجه تلویزیون و بودجه باشگاهها از منابع بودجه عمومی است و آسیب این جدال برای هواداران است، چرا نمی‌توان با تعامل نهادهای فرادستی این مشکل را حل کرد؟
برای من جای تعجب است که این مدیران باشگاهها نمی‌دانند که قانون در مورد حق پخش وجود دارد و حق پخش را منع کرده است.
مجلس مصوبه‌ای دارد مبنی بر اینکه هیچ سازمان و وزارتخانه دولتی حق هزینه کردن در ورزش حرفه‌ای را ندارد. صداوسیما نیز از بودجه دولت استفاده می‌کند و نمی‌تواند پولی در این زمینه هزینه کند مگر اینکه دولت لایحه‌ای به مجلس بدهد و ردیف مشخص کند و بگوید که این مبلغ بابت پخش تلویزیونی با سازوکار مشخص پرداخت شود. مجلس نیز چکش‌کاری می‌کند و در صورت تصویب به صدا و سیما ابلاغ می‌شود و در صورت عمل نکردن صدا و سیما آقایان می‌توانند معترض باشند. اما الان که منع قانونی وجود دارد این چه اصراریست که این حرف‌ها را می‌زنند؟
ضمن اینکه فراموش نکنید این همه پول در فوتبال کشور هزینه می‌شود چه حاصل شده است؟
۵ هزار میلیارد تومان پول در فوتبال هزینه می‌شود آن هم توسط دولت!که عمده باشگاهها را در اختیار دارد. به جای اینکه فوتبال را از گرانی نجات دهند روز به روز آن را گرانتر می‌کنند.
فوتبال را گران می‌کنند و از سوی دیگر حق پخشی هم که قانون تصویب کرده را کنار می‌گذارند.
این هنر را داشته باشید و فوتبال را ارزان کنید تا بخش خصوصی باشگاهداری کند و تیم‌های دولتی خود را کنار بکشند.
فروش سهام استقلال و پرسپولیس نیز به همین بابت است اما فوتبال را خود فوتبال گران کرده است و یک فوتبال غیرحرفه‌ای که فقط پول می‌خورد شکل گرفته است. یک نفر توضیح دهد در حد یک صفحه که بهره‌وری فوتبال چقدر بوده است؟فوتبال غیرحرفه‌ای هزینه‌های حرفه‌ای دارد و تازه آن را با خارج مقایسه می‌کنند.
در خارج اگر هزینه‌ای می شود با یک متر و معیار مشخص صورت می‌گیرد و باشگاه دولتی وجود ندارد.
کشورهای دیگر در مورد این مشکل چه راه‌حل‌هایی پیدا کرده‌اند؟
به هر جهت بخش خصوصی در فوتبال خارجی سرمایه‌گذاری می‌کند برای اینکه قابلیت رقابت سالم وجود داشته باشد و باشگاهها یا سهام‌دار خاص دارند یا عمومی. یعنی هیات مدیره بر اساس نظر باشگاه تصمیم‌گیری می‌کند. در کشور ما که باشگاهها دولتی و خصولتی هستند و رقابت را از بخش خصوصی گرفته‌اند، در والیبال و بسکتبال و فوتبال یک مدت تیم‌داری می‌کنند بعد بی‌خیال آن می‌شوند چون توجیه اقتصادی ندارد و نمی‌توانند با دولت رقابت کنند. فوتبال را باید ارزان کنند هرچند از علم آقایان به دور است، ولی اگر ارزان کنید توجیه اقتصادی ایجاد می‌شود؛ بخش خصوصی سرمایه‌گذاری می‌کند و بخش خصوصی با هم رقابت می‌کند نه اینکه دولت با بخش خصوصی رقابت کند. آیا بخش خصوصی می‌تواند در هزینه‌ها با پرسپولیس رقابت کند؟ نمی‌تواند و این نشان می‌دهد محیط فوتبال ما حرفه‌ای نیست و از اسم حرفه‌ای سوءاستفاده در هزینه کردن می‌کنند.
۵ هزار میلیاردی که به عنوان پول‌های در گردش فوتبال به آن اشاره کردید صرفا مختص فوتبال لیگ برتر است؟
از لیگ یک شروع کنید تا فوتسال و بانوان و ... همه نزدیک به ۵ هزار میلیارد پول هزینه دارد و زمانیکه همچین پولی هزینه می‌شود مسلما مافیای سنگین نیز ایجاد می‌شود.
بنظر شما برای حل اساسی مشکل چه باید کرد؟ کسب درآمد باشگاهها از پخش تلویزیونی تا چه حد قابل پیش‌بینی است؟
باید قانون اصلاح شود، به جای اینکه چنگ به صورت هم بیندازند. دولت باید لایحه تصویب کند و از طریق مجلس مسئله را حل کنند. این کارها جز ایجاد تشنج چیزی به همراه ندارد و نشان می‌دهد عده‌ای فاقد بصیرت هستند و فضای اقتصادی را خوب درک نکرده‌اند و هیچ محاسبه منطقی نسبت به این موضوع ندارند. جالب اینجاست که عده‌ای ناآگاه می‌گویند ۷۰ درصد درآمد باشگاهها از پخش تلویزیونی است، در حالیکه آمار متوسط در عمده کشورها ۳۵ الی ۴۰ درصد است! این آمارها دروغ است! با این حرف‌ها می‌خواهند فوتبال را گرانتر کنند و بدون هیچ سازوکاری فقط هزینه‌ها را افزایش دهند. در این شرایط فوتبال هر چقدر پول افزایش یابد فوتبال گرانتر می‌شود.
آیا باشگاهها دنبال این هستند که آنتن خودشان را راه بیندازند؟
این‌ها بحث‌های دیگریست و باید از طریق مقررات و قوانینی که وجود دارد کارهایشان را پیگیری کنند. جزء خلاقیت‌هایی است که باشگاهها می‌توانند برای خودشان ایجاد کنند. فضای تجارت باز است اما توجهی نمی‌شود، مثلا بحث کپی رایت در کشور ما قانون دارد، اما دنبال آن نمی‌روند یا حتی دنبال بلیط فروشی و تبلیغات پیرامون نمی‌روند چون دوندگی دارد و فقط دنبال پول دولتی هستند. من باز هم تاکید می‌کنم پخش تلویزیونی فقط باید از طریق راه قانونی حل شود و نمی‌توان از طریق راهکارهای پوپولیستی این مسیر را پیش برد.
نکته آخر
باشگاهها باید مدبرانه و خردمندانه و با منطق به مسائل ورود کنند و سعی کنند به گونه‌ای سخن بگویند که مسئولین به حرف‌هایشان گوش کنند نه اینکه حرف‌هایشان را بشنوند. آقایان عمدتا حرف‌هایی می‌گویند که عده‌ای فقط می‌شنوند.